تاریخ منتظر ۱+۵ نمی ماند

به گزارش نما به نقل از خراسان، کمتر از ٣٠ ساعت تا پایان ضرب الاجل برنامه اقدام مشترک ژنو بین ایران و کشورهای 1+5 مانده است. برخی معتقدند که فقط یک معجزه می تواند گره های کور را باز کند. اما یک تحلیل گر آمریکایی به من گفت که به جای معجزه نیازمند این هستیم که باراک اوباما و شرکایش در 1+5 حاضر باشند تصمیم های تلخ اما مفید بگیرند. الان دیگر آخر پاییز رسیده است و ما و 1+5 باید جوجه هایمان را بشماریم. پرسش همه در این ساعات این است که اکنون مذاکرات در چه نقطه ای قرار دارد و به چه سمت می رود؟

اکنون در چه نقطه ای هستیم؟

امروز کمتر از ٢4 ساعت تا پایان انقضای زمان در نظر گرفته شده برای برنامه اقدام مشترک ژنو، ایران و آمریکا در شرایط کاملا متفاوتی قرار گرفته اند. دولت آمریکا در یک سال گذشته لحظه به لحظه ضعیف تر شده است. دموکرات ها انتخابات سنا را واگذار کردند. باراک اوباما امروز از شخصیت کاریزماتیک سال های پیش اش به شدت فاصله گرفته است. برنامه باراک اوباما برای اصلاحات در حوزه بهداشت عمومی (ObamaCare) و اصلاح قانون مهاجرت در این کشور به شدت توان وی را برای مدیریت فضای داخلی ایالات متحده کاهش داده است. حتی دموکرات های نزدیک به اوباما نیز آماده شده اند تا او را در پرونده هسته ای ایران قربانی منافع داخلی شان کنند. سناتور دموکرات مارک وارنر از ایالت ویرجینیا از جمله نزدیک ترین افراد در حزب دموکرات به باراک اوباما است که حتی زمانی به عنوان گزینه معاون اول رئیس جمهور آمریکا نیز مطرح بود. وارنر که در انتخابات اخیر فقط با اختلاف 1 درصد توانست خود را در سنا نگه دارد، همزمان با مذاکرات کنونی در بیانیه ای خواستار توقف کامل فعالیت های هسته ای ایران شده است. این قبیل نشانه ها همگی خبر از این می دهند که تیم مذاکره کننده آمریکایی ها حداقل های لازم برای عمل به وعده های خود در چارچوب توافق ژنو را ندارد.

همزمان تیم مذاکره کننده آمریکایی هم به شدت زیر نفوذ لابی های صهیونیستی است. جان کری، وزیر خارجه آمریکا به تیم مذاکره کننده ایرانی گفته است که به توافقی نیاز دارد که دیوید آلبرایت آن را بپذیرد. دیوید آلبرایت، موسس و مدیر موسسه علوم و امنیت بین المللی isis است که متأثر از ارتباط نزدیک با محافل صهیونیستی نقش اساسی در جوسازی علیه مذاکرات دارد. دیوید آلبرایت زمانی از مقامات ارشد آژانس بین المللی انرژی اتمی بوده است. به گزارش منابع اطلاعاتی ایران، لابی صهیونیستی در آمریکا از ٢ سال قبل در موسسه تحت امر دیوید آلبرایت نفوذ کرده و از طریق کمک های مالی توانسته برخی ادعاهای بی اساس در مورد برنامه هسته ای ایران را از زبان این کارشناس هسته ای بیان نماید. خرید تصاویر ماهواره ای ایران توسط موسسه دیوید آلبرایت و انتشار مداوم آن نشان از حمایت قوی مالی و اطلاعاتی از موسسه وی دارد. دیوید آلبرایت اخیراً افرادی مانند اولی هاینونن که یکی دیگر از مقامات سابق ارشد آژانس است را نیز استخدام کرده تا در پوشش تخصص به جوسازی علیه برنامه هسته ای ایران اقدام نمایند. آلبرایت از ایده پردازان توهمی تحت عنوان “زمان گریز” یا Break Out است. به عبارت دیگر تیم مذاکره کننده آمریکایی نه فقط کنگره، بلکه لابی های صهیونیستی را هم بهانه عدم پذیرش حقوق ایران کرده است. با این حال واقعیت این است که محاسبات دیپلماسی، با محاسبات ریاضی روی کاغذ افرادی مانند دیوید آلبرایت نسبتی ندارد. به علاوه این که همه می دانند یکی از دلایل اصلی عدم موفقیت احتمالی مذاکرات، اطمینان کشورهای 1+5 از این واقعیت است که سلاح هسته ای هیچگاه در دکترین امنیتی ایران نبوده، نیست و نخواهد بود.

کارنامه ایران در پرونده هسته ای

در مقابل طی سال های گذشته اجماع ملی درباره مذاکرات هسته ای هر روز بیشتر شده است. البته ریشه این اجماع را باید در رخدادهای پیش از توافق ژنو جست و جو کرد. مذاکره کنندگان ایرانی قبل از انتخابات ریاست جمهوری سال ٩٢، ماه ها قبل از این که ریاست جمهوری دکتر روحانی آغاز شود و به ویژه قبل از توافق ژنو، برای مذاکره دو جانبه با آمریکایی ها مجوز لازم را دریافت می کنند. رهبری در اول فروردین سال ٩٢ در حرم مطهر رضوی با اشاره به نامه های اوباما گفتند: “ من به این اظهارات خوشبین نیستم، اما مخالفت هم ندارم.” روند صداقت آزمایی اوباما پس از توافق ژنو با حمایت قاطعانه رهبری از “بچه های انقلاب” به اجرای تمام تعهدات ایران در چارچوب توافق ژنو منجر می شود. باید توجه کنیم که در یک سال گذشته جمهوری اسلامی ایران پی در پی عمل کرده است و کشورهای 1+5 پی در پی وعده داده اند. آژانس و کشورهای 1+5 همگی یک به یک تایید کرده اند که ایران تمام تعهدات خود در چارچوب توافق ژنو را اجرایی کرده است.

همزمان مسیری که ایران در نسبت با توافق ژنو طی کرده، دقیقا مشابه مسیری است که در نسبت با آژانس طی کرده است. ایران موظف است براساس توافق خود با آژانس موسوم به “پادمان” رفتار کند. با این حال پس از توافق ژنو، ایران در نوامبر سال گذشته توافق کرد که برای اثبات حسن نیت خود درباره ابهامات ادعایی آژانس (PMD) در اقدام داوطلبانه فراتر از پادمان به پرسش های آژانس پاسخ بدهد. دقیقا مشابه روند سیاسی، در روند فنی نیز ایران بارها خود را اثبات کرده است. آژانس درباره ادعای موضوع چاشنی های انفجاری به طور ضمنی تایید کرد که این چاشنی ها در تأسیسات نفتی کاربرد دارد، نه این که برای تسلیحات اتمی ساخته شده باشد. آژانس در سال های گذشته ٢ بار به منطقه پارچین دسترسی پیدا کرده است که در هر ٢ بار تعهد داده بود که این دسترسی فرا قانونی دیگر تکرار نمی شود. بنابراین کارنامه ایران در حوزه فنی اما سیاسی شده آژانس نیز کاملا روشن است.

واقعیت این است که مذاکرات تا به این لحظه هیچ پیشرفتی نداشته است. کشورهای 1+5 به ویژه آمریکایی ها در گفت و گوهای این روزها به جای توجه به راه حل های احتمالی، همچنان صرفا به اعلام مواضع می پردازند. متاسفانه خواسته دکتر ظریف از مذاکرات وین 6 تاکنون برای صرفا شنیدن و فکر کردن به راه حل های پیشنهادی ایران در کشورهای 1+5 اثر نکرده است. فردا چه خواهد شد؟ اگر برنامه اقدام مشترک ژنو به نتیجه برسد، باید خودمان را آماده جشن موفقیت دیپلماسی کنیم. اگر هر تصمیم دیگری اعلام شود، چه اشکال مختلف تمدید و چه شکست مذاکرات، باید بگوییم که کشورهای 1+5 اثبات کرده اند که شرایط را برای اعتماد حداقلی نیز ندارند.