دموكراسی عراق دیكتاتورهای منطقه را به وحشت انداخته است

هر چه بحران‌ها روند پیچیده‌تری به خود می‌گیرند، مردانی را می‌بینیم که دست روی مشکلات اساسی می‌گذارند و تلاش می‌کنند از سر ایمان و اشتیاق به حل بحران فرایند سیاسی، منافع ملی را برای ملت خود محقق سازند.

این مردان تنها اشتباهات را گوشزد نمی‌کنند، بلکه برای آنها در فضای آشتی ملی راه حل ارائه می‌دهند؛ زیرا که به خوبی اهمیت اوضاع امنیتی موجود عراق را که با حضور تروریسم، فساد، و کسری بودجه خدشه دار شده و امکان ارائه خدمات واقعی به شهروندان عراقی وجود ندارد درک می‌کنند. از میان این اشخاص شریف، گفتگویی را با آقای عبدالهادی حکیم عضو پارلمان عراق انجام داده ايم. و اینک جزئیات این گفتگو:
 
 عده‌ای بر این باورند که احزاب و جریان‌های سیاسی شیعی در ایجاد انسجام میان خود در قبال بحران کنونی عراق شکست خورده‌اند. تفسیر شما چیست؟
 احزاب و جناح‌های سیاسی شیعی، هر یک ابزارها و راه‌حل‌های مختلفی را در اداره بحران سیاسی کشور، از راه حل قانونی و اجرایی ارائه می‌دهند که البته این موضوع جدید نیست، و هر کس روند این جناح‌ها، جریان‌ها و احزاب را پیش از بحران کنونی یا در حین و پس از آن دنبال کند، این امر را به وضوح می‌بیند.

شاید عدم ایجاد نوعی انسجام سیاسی در این بحران، امتداد اختلافات مواضع و دیدگاه‌های سیاسی پیشین باشد هر چند اکنون اختلافات بیش از پیش خود را نشان می‌دهد. با این وجود همچنان سیطره ائتلاف ملی جامع احزاب و جریان‌های سیاسی شیعی در عراق به جای خود است، و البته نیازمند بازنگری و اصلاح جدی و ریشه‌ای دارد که این امر از خلال مبدل‌شدن ائتلاف ملی به نهادی با شایستگی‌های جدید نیاز دارد که در اوضاع کنونی بیش از پیش به این امر نیاز داریم و قبلا نیز خواستار شکل گیری این نهاد بوده‌ایم، اما تلاشمان بدون فایده بوده است.

بدون شک اوضاع سیاسی شیعیان، نیازمند بازنگری و تجدید یک ساختار جدید است که منافع همگی رأی‌دهندگان و شهروندان عراقی را تأمین کند و آن را به دور از منافع حزبی، نهادی و جریانات قرار دهد که این امر متأسفانه تاکنون رخ نداده است. البته به رهبران احزاب و نهادی سیاسی در این باره بیش از چندین کاربرگ ارائه شده است، اما علی‌رغم رضایت آنها نسبت به این موضوع شاهد هیچ گونه تحرکی از جانب آنان نبوده‌ایم.
 
 فرجام و عواقب این اختلاف چیست؟ آیا ایالات متحده آمریکا و دوستان آن از این امر سود می‌برند؟

امیدوارم که عواقب این اختلاف که اکنون خود را آشکارا نشان می‌دهد توانسته باشد، گروه‌ها و جناح‌های سیاسی و احزاب ما را به این درک برساند که بازنگری در اولویت، برنامه‌ریزی به منظور حل مشکلات و بررسی آنها از خلال بنیاد ائتلاف ملی می‌تواند اهدافمان را محقق کند.


چنانکه آشکار است، داعش گروهی از تروریست‌های جهانی بین‌المللی است؛ اما آیا داعش جایی در معادله سیاسی کنونی عراق دارد؟ آیا وجود این گروه تروریستی تأثیر قابل توجهی بر بحران عراق به جا گذاشته است؟ و از نتیجه این بحران چه سودی برایش حاصل شده است؟
 داعش دشمن ارزش‌ها و اصول انسانی بشری است و از همین رو فتوای مبارک مراجع تقلید عظام در نجف اشرف در خصوص جهاد کفائی و وظیفه تمامی عراقیان و نیز تمامی دوستداران خیر، عدل، سلامت و امنیت در تمامی کشورهای جهان به جنگ با داعش صادر شد تا از این طریق بتوانند به این اندیشه کورکورانه و نیز ابزارهای سیاه اجرای آن پایان دهند؛ به ویژه در حالتی که شیعیان عراق هدف نخست جنایت‌های تروریست‌های داعش بوده‌اند.

اکنون ملت‌ها و دولت‌های منطقه و جهان وظیفه دارند که به داعش و هیچ یک از وابستگان این گروه هرگز اجازه ندهند که از اوضاع کنونی در این عرصه سود ببرند؛ زیرا که این بیماری سرطانی وقتی که تشدید شود، دیر یا زود آتش آن تمامی ملت‌های منطقه را خواهد گرفت.


آیا شما باور دارید که به شکل خاص پس از شکست داعش در جنگ‌های اخیر حمایت بین‌المللی به منظور شعله ور ساختن فتنه در عراق صورت می‌پذیرد؛ امری که منجر می‌شود تا آخرین گزینه اعمال فشارِ دشمنانِ عراق جهت آسیب رساندن به فرایند سیاسی دمکراتیک از بین برود؟

عراق پیشتر و همچنان محل بزرگ و جاذب جهانی و منطقه‌ای است و بدون شک فرایند دمکراتیک در عراق، کشورهای دیکتاتوری منطقه را به وحشت انداخته و در صورت پیروزی تجربه عراق، زنگ خطر ویرانی آنها را به صدا در خواهد آورد؛ از این رو تمامی سلاح‌های خود را به کار گرفته‌اند تا این تجربه دموکراتیک نوپا را زمین بزنند؛ چنانکه عدم ثبات امنیتی و سیاسی در این کشورِ ضربه خورده، نتیجه تأثیر خارجی با کمک ابزارهای داخلی است که هدفش بازگرداندان عراق به همان پله اول است؛ یعنی دوران پیش از سقوط نظام پیشین سال 2003 میلادی


 آیا تقسیم عراق یک گزینه پیشنهادی است؟
 ما همواره قبلا شنیده‌ایم و در حال حاضر نیز از برخی از شهروندان عراقی می‌شنویم که خواستار تقسیم، یا فدرالی‌شدن عراق هستند؛ اما عراق دموکراتیک و یکپارچه همه شهروندان را تحت نظر دارد و اگر رفتار خوبی داشته باشیم و بدانیم چه کار کنیم، منافع همه تأمین خواهد شد.


 صریحا سؤال می‌کنم؛ آیا حمایت ائتلاف بین‌المللی در عراق جهت مبارزه با تروریسم به شکل مطلوب صورت پذیرفت؟ مشارکت کشورهای عربی در این ائتلاف چگونه بوده است؟

با صراحت کامل می‌گویم: هرگز این گونه نبوده است؛ نه ائتلاف بین‌المللی و نه عربی در عراق در نبرد با تروریسم، نه تنها در سطح مطلوب عمل نکرد، بلکه حتی در سطح وظیفه نیز نبود و اگر به شکل مطلوب عمل می‌شود، اثری از داعش تا امروز نبود و این موضوع کاملا آشکار است و جهت این دلیل شواهد زیادی دارم.


 پیروزهای فلوجه بیش از آنکه از بعد نظامی مهم باشد، از بعد روحی مهم بود. چگونه می‌توان از این پیروزی‌ها در عرصه سیاسی سود جست؟
 درخواست دارم که از این سخن بیش از حد لازم عبرت بگیریم و بتوانیم با عمل به نقشه راه و ایجاد اتحاد، این پیروزهای را در عرصه سیاسی نیز تحقق بخشیم؛ همان طور که تمامی نیروهای امنیتی و داوطلبان نیروهای پشتوانه مردمی و تمامی گروه‌هایی که امروز در نبرد فلوجه در عرصه نظامی سرسختان می‌جنگند این گونه هستند و ما هنوز امیدواریم.
 
شما در سخنان پیشین خود به نقشه راه به منظور برگزاری نشست نمایندگان اشاره کردید، آیا اکنون می‌توانیم با این نقشه راه آشنا شویم؟

بله، نقشه راهی به منظور برگزاری نشست در پارلمان نمایندگان عراق در تاریخ 17/ 5/ 2016 ارائه دادم که پنج بند داشت:

1 . بند نخست از نمایندگان عراق درخواست برگزاری نشست آینده را در نزدیک‌ترین زمان ممکن در هفته آینده داشت.

2 . به شکل موقت، رئیس این مجلس را نمایندگان انتخاب کنند و وی در جلسه حاضر شود.

3 . جلسه‌ای جهت رأی‌گیری به وزیرانی که تصمیم دارند نخست وزیر را تعیین کنند، برگزار شود و رأی اعتماد به نمایندگان و نیز سوگند آنها در دستور کار قرار گیرد.

4 . نتایج اعتراض نمایندگان به تصمیم دادگاه اتحادیه مدنظر موکول شود

5 . جلسه بعدی پس از صدور حکم دادگاه تشکیل شود و همگان بدان ملزم و پایبند باشند.

و این گونه بررسی نقشه راه و نیز دیگر دیدگاه‌ها در جلسه‌ای با حضور رئیس و اعضاء هیئت ریاست پارلمان و سران جناح‌های مجلس و نیز جبهه مخالفان در دو زمان و مکان مختلف صورت پذیرد و هنوز هم گفتگوها در این باره تا امروز جاری است.

به نظر شما چه زمانی مراجع تقلید در نجف که پیشتر به نشانه خشم تصمیم به سکوت گرفتند لب به سخن خواهند گشود؟

 مراجع تقلید نجف هرگز تصمیم نگرفته‌اند که در قبال این اوضاع وخیم سکوت اختیار کنند، بلکه خواستار اصلاح وضعیت وخیم و ایستادگی در قبال فساد حتی مراکز تصمیم‌گیری و مسئولان فاسد هستند. مرجعیت دینی عراق تصمیم گرفته که به شیوه پیشین خود عمل نکند، بلکه در هر جمعه، خواهان ایجاد راهی به منظور اداره امور دولت و نیز محقق‌شدن منافع شهروندان است و این بار خواستار اصلاح وضعیت کنونی است و این شیوه را همچنان در پیش گرفته و در سخنرانی‌های پی در پی روز جمعه، از مسئولان درخواست اجرای آنها را دارد؛ و به زودی دیدگاه‌ها و ارشادات و رهنمودهای آنها را در زمان نیاز برای شهروندان عراقی خواهید شنید، چنانکه همیشه این گونه بوده است.