اختصاصی نما/ بررسی قرآنی انتقال سخت در قرآن كریم

آیا اسلام اجازه انتقام سخت و مقابله به مثل می دهد؟

عکس خبري -آيا اسلام اجازه انتقام سخت و مقابله به مثل مي دهد؟

آیات قرآن به صراحت درباره پاسخ كوبنده و متقابل در برابر تعدی، تجاوز و پیمان شكنى دشمنان را می دهد و در این رابطه حفظ عزت و استقلال كشور اسلامی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

علی تبریزی- دو قاعده کلی مقابله به مثل و انتقام در قرآن کریم بیان شده آمد و در سه حیطه حقوق خصوصی، حقوق جزا و حقوق بـین الملـل قابل بررسی خواهد بود که ما در این مجال به پذیرش یا عدم پذیرش این قاعده برای حکومت اسلامی و اقدام متقابل دولت اسلامی اشاره خواهیم داشت.
این قاعده امروز دارای اهمیت دوچندانی خواهد بود. از یک طرف وقتی مرزها یا مسوولین مورد تعدی و تهدید دشمن قرار می گیرند آیا حکومت اسلامی مجوز انتقام سخت و متقابل خواهد داشت؟
همچنین اگر در معاهدات بین المللی از تعهدات خود سر باز زدند دولت اسلامی جواز اقدام متقابل و عمل نکردن به تعهداتش را دارد یا خیر؟
مقابله به مثل در آیات قرآن
اصل مقابله به مثل بارها تکرار شده است:
- «فاعتدوا علیه بمثل ما اعتدی علیکم» (بقره، ۱۹۴) به همان مقدار که لطمه زدند به آنان لطمه بزنید.
- «ان عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم» (نحل، ۱۲۶) اگر قصد انتقام از دشمن دارید، به همان مقدار که ضرر دیدید ضربه وارد کنید.
همچنین آیات فراوان دیگری نیز به این موضوع اشاره دارند. (از جمله آیات: محمّد، 7؛ صف، 5؛ الرّحمن‏، 60؛ بقره، 4؛ ابراهيم، 7)
جواب تجاوز و تعدی دشمن را بدهید!
راغـب در المفردات در توضیح آیه ۱۹۴ سوره بقره اعتدا را تجاوز از حق تعریف می کند و با تقسـیم اعتدا بـه ابتدایی و
مقابله ای، میگوید اعتدا در این آیه بدین معناست: هرکس به شما تجاوز کرد، همانند آن بر او تعدى و تجاوز کنید» (راغـب
اصفهانی، ص554)
قاعده نَبذ سواء یا پاسخ متقابل به عهدشکنی
«نَبذ سواء» تعبیر دیگری است که در قرآن کریم به کار رفته است و مفهوم مقابله به مثلرا میرساند:
«و اگر از خیانت و پیمان شکنى گروهی از آنان که با هم معاهده دارید، بیم دارى، پس تو نیز نقـض پیمان خود را بـر مبناى تساوى و عدالت به سوى آنها بیفکن.» (انفال: 58)
در لغت، نبذ به معنای انداختن شیء و طرحش بـخاطر قلّت اطمینان آمده اسـت.
واژه «علی سوا» در آیه فوق نیز یا بدین معناست که همـان گونـه که پیمان خویش را عملاً لغو کرده اند، تو نیز از طرف خودت الغا کن (مقابله به مثـل) یا به معنای اعلام کردن به یک روش آشکار و خالى از هرگونه خدعه اسـت. (تفسیر نمونه، ج7 ،ص219) از این برخورد عادلانه نیز بـه «معامله بـه مثل»
تعبیر شده است. (تفسیر المیزان، ج9 ،ص113)
مقابله به مثل در عرصه بین المللی
در میان آیات تجویزکننده مقابله به مثل ـ ماننـد آیات اعتدا، جزا سـیئه، معاقبه وانتصار ـ بیش از همه آیه اعتدا در به بعد بین المللی مورد توجه و استناد فقهـا قـرار گرفتـه است و از دیگر آیات، بیشتر در اثبات مقابله به مثل در موضوعات جزایی یا ضمان اموال مثلی و قیمی صحبت شده است.
در مجموع این بحث بسیار گسترده و دقیق فقهی و حقوقی است که فقها و حقوقدانان به آنان پرداخته اند ولی به طور خلاصه می توان گفت که آیات قرآن به صراحت درباره پاسخ کوبنده و متقابل در برابر تعدی، تجاوز و پیمان شکنى دشمنان را می دهد و در این رابطه حفظ عزت و استقلال کشور اسلامی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

۱۳۹۸/۱۲/۵

اخبار مرتبط