شباهت های امام زمان (عج) به مادرشان فاطمه زهرا (س)

حجت الاسلام علی تبریزی- این ادعا که انتخابهای هر فردی ریشه در اندیشه و طرز تفکر او دارد نیاز به استدلال ندارد، اما این ادعا که اندیشه و انتخاب افراد هم تابع نوع رفتارهای روزمره آنهاست، در نگاه اول عجیب مینماید. اما واقع این است که حتی طرز خوردن و خوابیدن و راه رفتن انسانها هم بر اندیشههای آنها اثر بسیاری میگذارد. به عبارت دیگر، میتوان ادعا کرد که اگرچه رفتارهای انسانها میتواند برآمده از اندیشههای آنان باشد، اما در عین حال، میتواند اندیشه افراد را هم بسازد.
بهعنوان نمونه، کسی که حقیقت وجودی خود را بهدرستی میشناسد و از نیازمندی و فقر ذاتی خود بهخوبی آگاه است، راه تواضع را در پیش میگیرد و تمامی حرکات و سکناتش متواضعانه خواهد بود. این یعنی اندیشه بر رفتار اثر میگذارد. از آن طرف هم با تکرار رفتار متواضعانه، بهتدریج حقیقت تواضع و بندگی بیشتر در او رسوخ میکند. آنچه گفتیم مصداق روشن و سادهای است از تأثیر و تأثر متقابل بین اندیشه و رفتار فرد.


 چرا سبک زندگی فاطمی (س)؟

حضرت مهدی (عج) حضرت زهرا (س) را بهعنوان الگو مطرح کردهاند و می فرمایند: «دختر پیامبر (سلام الله علیها) برای من الگویی نیکوست.» همچنین از امام حسن عسگری (ع) نیز نقل شده است «نحن حجج الله علی خلق» ما حجتهای خدا بر مردم هستیم و مادرمان زهرا (س) حجت خدا برماست. این بیانات نشان می دهند باید از فاطمه (س) الگو گرفت اما چگونه؟ اگر به شیوه زندگی آن دوران نگاه کنیم تفاوت فراوانی با شیوه زندگی دوران کنونی دارد. یکی از راه های شناخت فاطمه (س) شناخت انتخاب های اوست. تمام عظمت فاطمه در انتخاب هایش است. در این مجال به چند انتخاب آن حضرت اشاره می اندازیم.
اگر پیامبر دست زهرای مرضیه علیهاالسلام را می بوسید، و او را مادر (ام ابیها) خطاب
می کرد، اگر با سه قرص نانی که در راه خدا می دهد 18 آیه از سورۀ هل اتی در شأن حضرت نازل می شود، اینکه امام باقر (ع) مریض می شوند و تب می کنند با نام مادرش از خدا شفا می خواهند این همه احترام به خاطر شخصیت و انتخاب هایی است که حضرت زهرا داشتند.


اولین سوال فاطمه (س) هنگام خواستگاری از ایشان چه بود؟
 در تمام صحنه های زندگی فاطمه علیهاالسلام، رضایت خدا بر غیرخدا ترجیح داشت. وقتی به خواستگاری زهرای مرضیه (س) آمدند پیغمبر خدا (ص) به ایشان فرمودند:دخترم! علی، به خواستگاریت آمده، حضرت رضای خداوند را از پدر جویا
می شود. با وجود اینکه خواستگارهای پولداری نظیر عبدالرحمن بن عوف به خانۀ پیغمبر رفت و آمد داشت و او پیشنهاد داد که خانۀ ده هزار درهمی را به نام فاطمه می کنم.
وقتی امام علی (ع) برای خواستگاری آمد، نخستین سؤالی که فاطمه پرسید این بود: أرَضِیَ اللهُ؟ آیا خدا از این ازدواج من راضی است؟ اینکه پول دارد یا ندارد؛ خانه اش کجاست و... از ناحیه فاطمه مورد پرسش قرار نمی گیرد، تنها رضایت خداوند برایش مطرح است. خانه زهرا علیها السلام در مدینه جای محقر و بسیار کوچکی بوده است، اما در همان خانه کوچک جبرئیل رفت و آمد داشت.
نکته دیگر در مورد شخصیت حضرت آنکه در حدیثی از امام باقر (ع) در تفسیر آیه شجره طیبه در قرآن کریم «الشجرةُ الطیبه رسول الله (ص)» آمده است: این درخت پیغمبر است، ساقهی این درخت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب است و «عنصر الشجره» ریشه شجره پیغمبر، فاطمه زهراست (ریشه و اساس، فاطمه است) میوههای این درخت فرزندان او و برگهای آن شیعیان هستند.
در روایتی آمده است: برای ازدواج حضرت فاطمه (س) یک چهارم دنیا مهر ایشان شد. از امام حسن عسکری (ع) نیز نقل شده «نحن حجج الله علی خلق» ما حجتهای خدا بر مردم هستیم و مادرمان زهرا (س) حجت خدا بر ماست.


 دلخوشی فاطمه (س) به فرزندش مهدی (عج) است
 اولین نکتهای که خیلی واضح است و در روایات و در لسان عامه مردم بیان میشود، نسبتی است که همه مردم به امام زمان میدهند؛ یعنی «مهدی فاطمه». این یک اصطلاح ذوقی نیست، بلکه در روایاتی که از پیغمبر در معرفی امام زمان نقل شده دائماً آمده است: «مهدی مِن عترتی مِن وُلدِ فاطمه» (مهدی پسر من است از نسل من است از بچههای فاطمه). در اینجا یک سؤال مطرح است: چرا میگویند «مهدی فاطمه» و مثلا نمیگویند «مهدی علی»؟ چرا نمیگویند «مهدی حسین»؟ نکتهای که در این مورد وجود دارد آن است که مهدی فاطمه (عج) دلخوشی فاطمه زهراست و اساساً یکی از فلسفههای وجودی امام زمان (عج) دل خوش کردن فاطمه (س) بوده است. این مسئله در چندجا اتفاق افتاده است. یکی در زمان رحلت پیغمبر بود؛ وقتی پیغمبر در بستر بیماری بودند، حضرت زهرا (س) خیلی رقیقالقلب و ناراحت از بیحرمتیهایی که اتفاق افتاده بود خدمت پیامبر رسیدند؛ پیامبر خطاب به ایشان وعدهی آن را دادند که حضرت مهدی (عج) از فرزندان ایشان خواهند بود. داستان ولادت امام حسین (ع) نیز جز این مصداق است. وقتی ایشان به دنیا آمدند جبرئیل نازل شد و فرمود: یا رسولالله خدا به تو تبریک میگوید اما «قتلوا و عطشانا» پیغمبر گریست سپس جبرئیل ادامه داد یا رسولالله این پیام را به فاطمه نیز برسان. پیغمبر پیام را به حضرت رساندند. حضرت گریه و بیتابی کردند و فرمودند اگر چنین است من این فرزند را نمیخواهم. پیامبر در پاسخ فرمودند: خداوند در عوض مهدی را از نسل تو قرار داده است و اینچنین حضرت آرام شدند.


 شباهت های امام زمان (عج)با مادرشان زهرا (س)

ارتباط دیگر امام زمان با وجود حضرت زهرا بحث الگو بودن است. در قرآن، اسوهی حسنه بودن دو بار مطرح شده است؛ یکی پیرامون شخص پیغمبر است، سوره احزاب آیه 21 که رسول الله اسوه حسنه معرفی می شوند و دیگری در سوره ممتحنه ابراهیم و کسانی که با ابراهیم هستند آنها هم اسوه حسنه هستند. اینکه امام زمان (عج) میگویند مادرم زهرا اسوه حسنه من است، نه از این جهت که پیغمبر اسوه حسنه من نیست، بلکه از این جهت است که حضرت زهرا (س) جان پیغمبر است. یکی از شباهتهای امام زمان (عج) با حضرت زهرا مربوط به حقیقت شب قدر است. امام صادق (ع) فرمودند: حقیقت شب قدر، فاطمه زهراست. کسی شب قدر را درک نمیکند، مگر آنکه فاطمه را بشناسد. در زمان ما شب قدر از آن امام زمان (عج) است. بنابراین کسی در شب قدر به معرفت امام زمان (عج) نمیرسد مگر با معرفت فاطمهی زهرا (س).