مهمترین چالش های اختلافی مذاكرات لوزان

به گزارش خبرنگار اعزامی نما ؛ برداشته شدن یک‌باره تحریم‌ها یکی از خواسته‌های ایران در مذاکرات با گروه ۵+۱ است.

لغو تحریم‌های وضع ‌شده از سوی شورای امنیت سازمان ملل «یکی از اصلی‌ترین مسائل حل‌ نشده» میان طرفین است و از این رو، جاشوآ بلک مسول تحریم‌های هیات آمریکایی در سازمان ملل متحد به ترکیب تیم مذاکره کننده آمریکا اضافه شده است.

جمهوری اسلامی ایران خواستار لغو یکباره تحریم ها است اما ایالات متحده خواستار لغو تدریجی تحریم‌ها در مقابل پاییندی محکم ایران به تعهداتش و نیز راستی آزمایی این تعهدات است.

حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی روز اول فروردین ماه در جمع دهها هزار تن از زائران و مجاوران حرم حضرت علی بن موسی الرضا در مشهد مقدس با اشاره به اظهارات مکرر آمریکایی ها مبنی بر اینکه تحریم ها، بعد از توافق و بعد از بررسی رفتار و عملکرد ایران، برداشته خواهند شد، آن را یک خدعه دانستند و افزودند: این سخن غیرقابل قبول است، زیرا برداشته شدن تحریم ها جزیی از مذاکرات است و نه نتیجه مذاکرات؛ بنابراین رفع تحریم ها باید بلافاصله بعد از توافق انجام شود.


حضرت آیت الله خامنه ای همچنین با اشاره به اظهارات امریکایی ها مبنی بر اینکه تصمیم های ایران در هر توافق احتمالی باید برگشت ناپذیر باشند، گفتند: این سخن نیز قابل قبول نیست، زیرا اگر آنها برای خود این حق را قائلند که بعد از توافق احتمالی، به هر بهانه ای، بار دیگر تحریم ها را برقرار کنند، پس هیچ دلیلی ندارد که ما اقداماتی را بپذیریم که برگشت ناپذیر باشند.
ایشان تاکید کردند: صنعت هسته ای ایران یک صنعت بومی و مردمی است که باید پیش برود و پیشرفت جزو ذات هر صنعت و فناوری است.
رهبر انقلاب با اشاره به ادعای امریکایی ها مبنی بر تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته ای گفتند: آنها خودشان هم می دانند که ما دراین مذاکرات به همه تعهدات بین المللی و تعهدات اخلاق سیاسی پایبند بودیم و نقض عهد نکردیم و تلوُّن هم به خرج ندادیم، اما در نقطه مقابل، آمریکاییها عهدشکنی و تقلب کردند و تلّون و دوگانگی را در مواضع و سخنان خود نشان دادند.
حضرت آیت الله خامنه ای رفتار آمریکاییها در مذاکرات هسته ای را مایه عبرت برای مردم دانستند و خاطر نشان کردند: رفتار آمریکا برای مجموعه روشنفکری داخل کشور نیز مایه عبرت است تا متوجه شوند در مذاکرات با چه کسی طرف هستیم و آمریکا چگونه رفتار می کند.


تحقیق و توسعه و سانتریفیوژهای پیشرفته از مسایل مهم دیگر

به گزارش خبرنگار اعزامی نما، تعداد سانتریفیوژهای پیشرفته یکی دیگر از مهم‌ترین مسائل در مذاکرات ایران و 1+5 است.



در حالی که ایران بر ادامه تحقیق و ساخت سانتریفیوژ اصرار می‌کند، کشورهای غربی معتقدند توانایی ایران برای تحقیق و ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته، دوره تدارک تولید سلاح هسته‌ای را به کمتر از یک سال کاهش می‌دهد.

رهبر معظم انقلاب اسلامی همچنین ۱۶ تیرماه ۹۳ «ظرفیت غنی‌سازی»، «تحقیق و توسعه» و «تاسیسات فردو» را سه مساله مهم در مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 برشمردند.

علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی، فیزیکدان هسته ای و مرد فنی شماره یک برنامه هسته ای ایران که به تیم مذاکره کننده هسته ای افزوده شده و به دلیل تخصص بالای علمی و فنی مورد اعتماد رهبر معظم انقلاب اسلامی است؛ از مدافعان سرسخت بحث تحقیق و توسعه و نیز نسل جدید سانتریفیوژهای پیشرفته است.

او که به زیر و بم برنامه های فنی هسته ای ایران آگاه بوده و سکان آن را در اختیار دارد، بخوبی می داند که دستیابی به 190 هزار سو غنی سازی اورانیوم طی 5 تا 7 سال آینده که پیش از این از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی اعلام شد، صرفا از طریق پیشرفت در عرصه تحقیق و توسعه و نیز دستگاههای سانتریفیوژ پیشرفته امکان پذیر است.

مخالفت با خروج مواد اولیه هسته ای از ایران

یکی دیگر از موارد اختلافی میان ایران و گروه 1+5 به ویژه آمریکا بر سر خروج مواد اولیه هسته ای از ایران است.

به گزارش نما ، صالحی در جدید ترین مصاحبه که با سالنامه مثلث انجام داده و منتشر شده ؛ گفته است که تصمیم نظام ، عدم خروج مواد اولیه هسته ای از کشور بوده و همچنان بر همین موضع هستیم.

وی تصریح کرده است: موضوعی که می تواند مورد مذاکره قرار گیرد ، چگونگی بهره برداری از این مواد است و مساله انتقال آن به خارج از کشور مطرح نیست.

مرد فنی شماره یک برنامه هسته ای ایران افزوده است: البته ناگفته نماند که باید تعریف دقیق و صحیحی از سوخت داشته باشیم ؛ باید بین تعریف "مواد اولیه" و "سوخت" تمایز قائل شویم .

در همین حال یك منبع آگاه در تیم مذاكره كننده هسته ای در گفت و گو با خبرنگار ما اعلام كرد در این دور قرار است برای تمام اختلافات راه حل مشخص شود.

وی تصریح کرد: در مرحله نخست؛ جامعه بين الملل حق غني سازي ايران را به رسميت بشناسد و تمامي نيروگاه های هسته ای ایران به كار خود ادامه دهند و هيچ نيروگاهي تعطيل نشود.

این منبع آگاه بر لزوم حفظ اطلاعات هسته ای کشورمان و نیز نام دانشمندان هسته ای ایران نیز تاکید کرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران تحت هیچ شرایطی نام آنان را فاش نخواهد کرد.

وی تاکید کرد: همچنین تمام تحریم های اقتصادی علیه ایران باید یکباره برچیده شوده و تحریم های تسلیحاتی و اشاعه ای نیز با زمانبندی برچیده شود.

غربی ها: تعهدات ایران باید ملموس و مشخص باشد/انتشار فکت شیت در پایان مذاکرات لوزان

در همین حال روزنامه نیویورک تایمز با انتشار گزارشی نوشته است که ایران خواستار یک تفاهم نامه سیاسی تا پایان مارس است تا چارچوبی برای توافق جامع.
نیویورک تایمز روز چهارشنبه در گزارشی به نقل از دیپلمات های غربی نوشت که تیم مذاکره کننده ایران ممکن است تا پایان ماه مارس از امضای یک توافق مکتوب و مشخص خودداری کند.
بنابه این گزارش تیم ایران تمایل نشان می دهد که دو طرف تا پایان ماه به یک تفاهم برسند تا جزئیات آن در دو ماه بعد تا ژوئن حل و فصل شود.
نیویورک تایمز نوشت که در این صورت دولت اوباما در موقعیت دشواری در برابر منتقدان داخلی در کنگره قرار خواهد گرفت که می گویند اگر تا پایان ماه توافقی حاصل نشود اواسط آوریل تحریم های تازه علیه ایران را تصویب خواهند کرد. باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا گفته چنین مصوبه ای را وتو خواهد کرد.
یک مقام ارشد آمریکایی که در مذاکرات شرکت دارد به نیویورک تایمز گفت که توافق باید چیزی بیش از اعلامیه ای در مورد نیات سیاسی باشد و باید حاوی "یک بعد قابل اندازه گیری" باشد.
این بعد قابل اندازه گیری می تواند جنبه های مختلف برنامه اتمی ایران مثلا شمار سانتریفوژها باشد اما بنابه این گزارش ایران می گوید که حداقل در این مرحله با چنین شروط مشخصی موافقت نخواهد کرد.
یک دیپلمات اروپایی نیز به این روزنامه گفت "این یکی از بزرگترین چالش های ماست" و افزود که ایرانی ها تمایل به "ابهام" دارند و حاضر نیستند تا رسیدن به یک توافق نهایی در ماه ژوئن تعهدی بدهند.
به نوشته نیویورک تایمز مشکل کاخ سفید این است که جمهوری خواهان و بسیاری از دموکرات ها در کنگره سخنان ۲۴ نوامبر آقای کری دایر بر این که دو طرف تا پایان مارس باید به یک چارچوب مشخص و مورد توافق برسند را گام مهمی در مسیر توافق جامع می دانند.
بسیاری از اعضای کنگره به کاخ سفید گفته اند که اگر ایران نتواند تا این تاریخ - ۳۱ مارس - با خواسته های مشخص موافقت کند نشان می دهد عمدا درحال کش دادن قضیه است و باید با تحریم های بیشتر به آن فشار آورد.
جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید روز چهارشنبه در واکنش به این گزارش گفت:‌ "اگر توافقی امضا شود ما مسلما انتظار داریم و درخواست خواهیم کرد که شامل تعهدات ملموس و مشخص از سوی ایرانی ها باشد."

روزنامه گاردین نیز روز چهارشنبه به نقل از «یک مقام ارشد غربی» گزارش داد که طرفین در مرحله کنونی از مذاکرات به دنبال «تفاهم» بر سر «مولفه‌های اصلی» راهکار جامع هستند، اما کار توافق در پایان این دور به سرانجام نمی‌رسد و ضرب‌الاجل اصلی همچنان 9 تیر ماه خواهد بود.

مقام مورد استناد گاردین گفته است که به احتمال زیاد بخش زیادی از آنچه که در مذاکرات این هفته به دست می‌آید، تا زمان مشخص شدن نسخه نهایی راهکار جامع، محرمانه باقی می‌ماند.

با این حال یک مقام ارشد اروپایی به گاردین گفته است: این هفته، پایان کار نیست. در پایان این هفته، توافقنامه‌ای در کار نخواهد بود، چرا که توافقنامه تنها زمانی به دست می‌آید که تمام جزئیات فنی مشخص شود، که تا رسیدن به این مرحله کار زیادی باقی مانده است.

گاردین به نقل از این مقام نوشته است که در حقیقت تاریخ 9 تیر یعنی ضرب‌الاجل ثانویه، که در آن باید تمام جزئیات مشخص شده باشد، از اهمیت بیشتری بر خوردار است. بنا بر این گزارش، در حال حاضر همچنان کار بر روی متن نهایی توافق در جریان است و هنوز 60درصد محتوای آن داخل پرانتز است، که یعنی هنوز مشخص یا نهایی نشده است.

مقام اروپایی می‌گوید: «آنچه که می‌خواهیم تا پایان این هفته به آن برسیم، تفاهم بر سر موضوعات کلیدی، مولفه‌های کلیدی است.»

با این حال گاردین نوشته است که هنوز مشخص نیست که چه میزان از این «تفاهمات» علنی شود، چراکه می‌تواند دست مذاکره‌کننده‌ها در ماه‌های باقی‌مانده را بسته یا موجب بروز انتقاد از داخل واشنگتن یا تهران شود.

در مقابل، جان کری وزیر خارجه آمریکا باید به نمایندگان کنگره، که تهدید کرده‌اند طرح نظارت بر توافق را ماه آینده به رأی می‌گذارند، نشان دهد که مذاکرات پیشرفت کرده است.

گاردین در این رابطه نوشته است: «یکی از احتمالات این است که یک "فکت‌ شیت"بیانیه‌ای شامل اطلاعات مربوط به مذاکرات مبهم به صورت عمومی منتشر شود و کری جزئیات بیشتری را در مورد آن، در یک نشست پشت درهای بسته، به کنگره ارائه دهد. انتظار می‌رود در صورتی که در روزهای آتی توافق به دست آید، وزیران خارجه دیگر طرف‌های مذاکره‌کننده (انگلستان، فرانسه، آلمان، روسیه و چین) هم برای اعلام رسمی و دست دادن (در برابر دوربین‌ها)، در لوزان گرد هم آیند. اما برگزاری چنین مراسمی بدون آنکه جزئیاتی منتشر شود، دشوار خواهد بود.»



ظرفیت غنی‌سازی ایران، طول دوره اجرایی توافق، آینده رآکتور آب سنگین اراک، وضعیت سایت فردو و همچنین زمانبندی لغو تحریم‌ها از مواردی است که گاردین نوشته انتظار می‌رود در توافق چارچوب مشخص شوند.

گاردین با اشاره به اذعان طرف‌ها به بروز پیشرفت در ادوار اخیر گفت‌وگوها، نوشته است که مسئله تحقیقات و توسعه، میزان سانتریفیوژهای فعال در فردو و همچنین نحوه کاهش تحریم‌ها از مسائلی است که هنوز نیاز به بحث دارند.



بنا بر این گزارش، 1+5 همچنان در برابر خواسته ایران مبنی بر اینکه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل در ابتدای روند لغو شوند، مقاومت می‌کند، اما توافقی عمومی وجود دارد که کاهش تحریم‌های اصلی اقتصادی و مالی باید در مراحل اولیه صورت گیرد، تا «مردم عادی در ایران، به سرعت از عواید توافق بهره‌مند شوند.»



مقام غربی در این مورد گفته است: «می‌خواهیم وقتی توافق شد، به مردم ایران نشان دهیم که دارد نتیجه می‌دهد و راه را برای روابطی سازنده‌تر با بقیه جهان، باز می‌کند.»