نسخه چاپی

رمز اعداد در قرآن و اعجاز آن در معماری

بنای خلق خدا را باید با خلق خدایی ساخت و در نظم ،كارآیی، زیبایی و خلل ناپذیری از عمارت الهی الگو گرفت.

به گزارش نما به نقل از افکارنیوز، در کتابهای دینی عرفانی و ادبی اسلامی نیز آکنده از تشبیه جهان به عمارت و خداوند به معمار است بر همین اساس در آن دوران معماری با هستی خویشاوندی داشت زیر از یک طرف معمار ، با ساختن بنا، عالمی صغیر بر صورت کائنات بنا می‌کرد از همین رو معماری وی مانند نظام کائنات بر نظم و ریاضیات استوار بود از طرف دیگر خداوند نیز برترین معمار تلقی می‌شد.

خداوند جهان را چنان متقن آفریده است که در آن هیچ خللی نمی توان یافت بنابراین از نظر قرآن خداوند معمار است.

معماری که بنای عالم را در نهایت کمال مد نظر و استواری و بی‌هیچ سستی برپا کرده است طبیعی است که این نگاه برای جامعه اسلامی، خاصه معماران بس معنادار بوده است معماران خداوند را معماری می‌دانستند که گنبد کبود و عظیم جهان را برافراشته و همه جهان را چنین زیبا و کارآمد آفریده است که هیچ سستی در آن دیده نمی‌شود پس در معماری نیز باید به او تشبه جست(الگو گرفت) بنای خلق خدا را با خلقی خدایی ساخت و در نظم کارآیی، زیبایی و خلل ناپذیری از عمارت الهی تقلید کرد.


اعداد یکی از نمادهایی است که از هزاران سال پیش تا کنون پیچیدگی‌های معنایی‌ویژه ای داشته و در آموزههای قرآن در معماری به سبک خدا می توان از آنها استفاده کرد. بسیاری از اقوام و ادیان کهن،با «اعداد»برخوردی نمادین داشته‌اند مانند ایرانیها ،سومریها ،مصریها ، ژاپنیها ، چینیها،هندیها،یونانیها،مسیحیها،مسلمانان،و. . . .

به زبانی ساده تر می توان گفت: اعداد در قرآن جانشین رمزآلود یک مفهوم و تصویر است که خداوند به وضوح به آنها اشاره کرده و فرموده ما عالم را در شش هنگام آفریدیم و یا ما آسمان ها و زمین را با ستون هایی که قابل دیدن نیستند آفریده ایم و یا به طبقات آسمان که هفت گانه اند اشاره فرموده و این اعداد رمز آلود خود یک نشانه و یک راهنما برای ما انسان ها جهت راحت زندگی کردن است که به صورت ناخودآگاه در فطرت هر انسانی یافت می‌شود اگر جوینده خوبی باشد.

ژان شوالیه،اسطوره شناس،در مقدمه کتاب فرهنگ‌نمادها که به طور مبسوط به مفهوم نماد پرداخته و آورده است: نماد در ورای معنی جای دارد و تفسیری مختص به خود دارد و نماد سرشار است از تاثیرگذاری و پویایی که به زبان ساده تر می توان گفت: نمادها یا همان اعداد به زندگی بشر امروز معنی و مفهوم می دهند و اگر اعداد و نمادها نبودند زندگی از ثبات و نظم برخوردار نبود و همچنین در امر خانه سازی اگر از اعداد به طور صحیح استفاده نشود خانه ای همراه با امکانات و فضاهای مناسب فراهم نخواهد آمد.

اعداد در میان اقوام گوناگون،مفاهیم نمادین گوناگونی به خود گرفته است اما جملگی دربردارنده مفاهیمی ذهنی،انتزاعی و اسرارآمیز هستند. اعداد صفر،یک،دو،سه،پنج،هفت و. . . که در قرآن همواره خداوند به آنها اشاره کرده و همچنین اعدادی بوده اند که نزد اقوام مختلف دارای درجات اعتبار و بار نمادین ویژه ای بوده اند.

در کتاب های مختلف از جمله «قوم‌های کهن در قفقاز،ماورای قفقاز،بین‌النهرین و. . . نوشته رقیه بهزادی درباره مفاهیم نمادین اعداد،آمده است: دربسیاری از سنتها،به ویژه در بابلی،هندی عدد عبارت ازیک اصل اساسی که سراسر جهان پیرامون از آن ناشی می‌شود. همچنین اصل اساسی جهان با تناسب در هنرهای دست انسان مانند تندیس گری، حجم و فضا سازی در معماری و غیره است.

اعداد فرد عبارت از مذکر،نامتغیر و فرخنده در قالبی ساده تر به یکتایی خداوند و غیر قابل تغییر اشاره می کندو اعداد زوج،به منزله زمینی،مونث ومتغیر هستند.

صفر:
همان شروع آفرینش و مبدا وجود همه عالم است که در این بحث همین اشاره کافی است.
یک:
در اسلام،خداوند به عنوان یکتای مطلق بی‌نیازست و عدد یک اشاره به وجود و یکتایی خداوند دارد، فیثاغوریان،یک را روح خدا می‌دانندکه همه چیز از آن نشات می‌گیرد و جوهر فردیت است.
دو:
در قرآن ۲ نشانه شب و روز است که خداوند شب را در روز و روز را پرده شب قرار داده که انسان در روز به کار و فعالیت و در شب به استراحت و عبادت بپردازد که همین امر مستلزم داشتن یک فضاست که همان خانه ای امن برای استراحت و عبادت می باشد.

در این جا به اعدادی مانند سه و پنج و هفت نیز اشاره شده که ما از این اعداد نیز بهره ای خواهیم برد اما در این گزارش هفت که در قرآن به آن اشاره شده همان هفت گانه بودن آسمان ها یا طبقات آسمان هاست که این هم آیه ای برای ما در امر خانه سازی ایجاد سقف و یا تعداد سقف ها می باشد می توان از اعداد الگو گرفت و برای پرداختن ستون ها در خانه و برای طبقات از آن بهره برد و برای طراحی و ... از اعداد استفاده کرد که اگر اعداد نبودند طرحی یا نقشه ای کشیده و اجرا نمی شد و انسان ها نمی دانستند که حقیقتا با چه ترفندی می توان خانه هایی با استحکام، راحتی، زیبایی و دوام و منظم ساخت و خداوند با زیرکی و به راحتی این نشانه ها را برای آسایش انسان ها قرار داده اگر از آن بهره جسته و استفاده کنیم در امر خانه سازی بسیاری از مسائل قابل بررسی هستند که در مقاله های بعد به آن اشاره خواهیم کرد از جمله خانه سازی به سبک مدرن و یا سنتی و تفاوت این دو از نظر کارشناسان اسلام و حوزه معماری و راهنمای انسان در قرآن .

۱۳۹۴/۱/۲۶

اخبار مرتبط
نظرات کاربران
نام :
پست الکترونیک:
نظر شما:
کد امنیتی:
 

آخرین اخبار...