نسخه چاپی

گفت وگوی خراسان با سكاندار حوزه غذا ودارو:

180 میلیون دلار صادرات دارو در سال گذشته/بدهی به سازمان های بیمه گر 300میلیارد تومان

سازمان غذا و دارو ، از دستگاه هایی است كه حیطه وظایفش در عین آن كه گسترده است ، ازحساسیت خاصی نیز برخوردار است. حفاظت از سلامت و بهداشت مردم به طور مستقیم با عملكرد مطلوب این مجموعه گره خورده است. بر همین اساس تلاش كردیم برخی از سوالات و موضوعاتی را كه در حوزه غذا و دارو وجود دارد با رئیس این سازمان در میان بگذاریم.

به گزارش نما به نقل از خراسان، دکتر رسول ديناروند در حاشيه نشست خود و ديگر مسئولان سازمان غذا و دارو با تعدادي از نمايندگان مجلس به سوالات ما پاسخ گفت.

* يکي از موضوعاتي که به خصوص درباره سازمان غذا و دارو داراي اهميت است، بحث نظارت است و متاسفانه گستردگي فعاليت اين حوزه باعث شده است امکان نظارت به صورت کامل وجود نداشته باشد، ضمن آن که وزير بهداشت اذعان کردند که درحوزه نظارت ضعيف هستيم. آيا فکر نمي کنيد لازم است نظارت در اين بخش به واحدهاي غيردولتي واگذار شود تا نظارت کامل تري انجام گيرد و خيال مردم هم از بابت سلامت فرآورده هايي که مصرف مي کنند، راحت شود؟



معمولا دستگاه هاي نظارتي در همه جا ، حاکميتي هستند و هيچ گاه نمي توان نظارت را به همان مفهومي که مي توان خدمات را واگذار کرد به ديگر بخش ها محول کرد. خيلي از کارهاي ما مي تواند واگذارشود اما حوزه نظارت آخرين جايي است که بايد به واگذاري آن فکر کرد. وزارت بهداشت نيز بايد بخش هايي که بر کيفيت ارائه خدمات نظارت مي کند از جمله حوزه درمان و غذا و دارو را تقويت کند.

نظر دکتر هاشمي هم درباره اين که ما در حوزه نظارتي ضعيف هستيم يک نظر صادقانه و درست است . وزارت بهداشت هيچ گاه شعاري نمي دهد که خلاف واقع باشد. وقتي ما ضعف داريم ، اين موضوع را هم اعلام مي کنيم.



* به هر حال بايد تدبيري براي افزايش اين نظارت ها داشته باشيد؟


در شرايطي که دولت با بزرگ شدن واحدهاي نظارتي مخالف است و سياست جذب نيرو را ندارد يکي از کارهايي که مي توانيم انجام دهيم استفاده از ظرفيت بخش خصوصي، نهادهاي مدني و دستگاه هاي ديگر است که البته اين کار را انجام مي دهيم؛ به عنوان مثال ما تفاهم نامه هايي را با برخي نهادهايي که خودشان در اين حوزه فعال هستند امضا کرده ايم و بر آن ها نظارت مي کنيم و يا به کساني که به کارهاي حوزه آزمايشگاه علاقه مند هستند اجازه داديم به ما در انجام تست ها کمک کنند . به هر صورت در حوزه نظارت و ارزيابي واحدهاي توليدي در هر جا که نياز باشد ضوابط ، بخش نامه ها و آيين نامه هاي مربوطه را تنظيم مي کنيم تا بتوانيم از ظرفيت هاي خارج از وزارت بهداشت نيز استفاده کنيم.



* در زماني که به عنوان رئيس سازمان غذا و دارو منصوب شديد گفتيد که آرامش دارويي را براي مردم به ارمغان مي آوريد، فکر مي کنيد موفق شده ايد؟



به هنگام روي کار آمدن دولت تدبير و اميد يکي از معضلات جدي کشور بحث بحران دارويي بود. حل مشکلات دارويي و بحران آن يکي از اولويت هاي وزارت بهداشت و دولت بود. براي پاسخ به اين سوال بايد مروري بر آن دوران داشته باشم. در دي ماه 92 بعد از 4 ماه اعلام کرديم شرايط دارويي ما از حالت بحران بيرون رفته است. از آن زمان تا الان که ارديبهشت سال 94 هستيم، حدود يک سال و چند ماه گذشته و خوشبختانه مشکل حادي در حوزه دارو که بتوان آن را بحران تلقي کرد نداريم. شرايط عادي و طبيعي است. در نظر سنجي هايي هم که خارج از وزارت بهداشت انجام شده است يکي از بخش هايي که مردم از اقدامات دولت راضي هستند در حوزه دارويي است. به عبارتي بالاترين رضايت مندي هاي مردم در بخش درمان ودارو است.



* در حيطه وظايفي که بر عهده سازمان غذا و دارو گذاشته شده است بيشترين تخلفات در کدام حوزه است و دغدغه اصلي شما در اين حوزه کدام موضوعات است؟



درحوزه سلامت درهمه زمينه ها تخلف انجام مي گيرد. ما معضل قاچاق را داريم . قاچاق فرآورده هاي سلامت مانند دارو ، تجهيزات پزشکي ، آرايشي ، بهداشتي و مکمل . حتي فرآورده هاي غذايي به کشور قاچاق مي شود . ميزان اين قاچاق هم کم نيست .

البته قاچاق معضل اقتصاد کشور نيز هست.منتهي در حوزه سلامت، خطر اين قاچاق بيشتر از آسيب هاي اقتصادي است. چون بسياري از کالاهاي قاچاق تقلبي است و اين امر ممکن است به سلامت مردم آسيب بزند . يکي از دغدغه هاي جدي ما همين موضوع است.

دغدغه ديگر مربوط به تخلفاتي است که در سطح توليد يا در سطح عرضه و يا حتي واردات انجام مي گيرد و تخلف فعالان اين حوزه است؛ يعني واردات و يا توليدات بر خلاف مجوزي است که دريافت مي کنند. به عبارتي همان نمونه اي که سال قبل داشتيم.

در واردات روغن پالم در کشور ، در عين حال که مصرف اين روغن در لبنيات استفاده مجاز داشت ، به صورت غير مجاز هم استفاده مي شد.عده اي با رعايت مجوزهايي که داشتند و با استانداردي که وجود داشت روغن پالم استفاده مي کردند و عده اي هم تخلف مي کردند و يا کالايي مورد استفاده قرار مي گيرد که مضر است و يا کالايي را که بايد در خط توليد مردود شود وارد بازار مي کنند.

مطلب سوم نگران کننده به حوزه کالاهاي کشاورزي مربوط مي شود و اين که ما نگران آلاينده ها هستيم. چه آلاينده هايي مثل فلزات سنگين که ناشي از خاک است و يا نيترات که ناشي از کود و يا آلايندگي هايي که ناشي از سمپاشي است . ما در اين حوزه ها نگراني داريم . متاسفانه بر اساس مطالعاتي که انجام شده مشخص شده است که در برخي فرآورده ها باقي مانده سموم و يا فلزات سنگين و نيترات از حد مجاز بيشتر است . در اين حوزه اصلي ترين کار اين است که کشاورزان آموزش ببينند که از چه نوع ، چه مقدار و در چه زماني سم استفاده کنند.



* به سموم اشاره کرديد، موضوع شناسنامه دار کردن سموم به کجا رسيد؟



اين بحث کار مشترکي بين ما و سازمان دفع آفات نباتي و يا سازمان حفظ نباتات و سازمان استاندارد است که اکنون به نتيجه رسيده و حد مجاز سموم تعيين شده است. وزارت جهاد کشاورزي نيز موظف است که نظارت را تقويت کند. بر اين اساس کشاورز نبايد خودش براي استفاده از سم تصميم گيري کند و جهاد کشاورزي هم بايد از شبکه اي که در استان ها دارد براي کمک به کشاورزان استفاده کند.



* يکي ديگر از دغدغه هاي شما بحث قاچاق است ، آيا آمار دقيقي از ميزان قاچاق محصولات آرايشي بهداشتي داريم ؟



آمار دقيقي در اين باره نداريم . بازرسي هاي ما از سطح عرضه نشان مي دهد که در کالاهاي سلامت محور ، قاچاق فرآورده هاي آرايشي بهداشتي بسيار بالاست . پس از آن نيز موضوع قاچاق مکمل هاي غذايي وتجهيزات پزشکي وجود دارد و پس از آن ها از همه کمتر در حوزه دارو قاچاق ديده مي شود چرا که ما بر مسير و چرخه تامين و تدارک دارو و توزيع و عرضه آن ، به صورت جدي نظارت مي کنيم.



به عبارتي توليد کننده و وارد کننده بايد با مجوز کار کنند و توزيع کننده و عرضه کننده که همان داروخانه ها هستند بايد مجوز داشته باشند. اين حوزه شبکه بسته اي دارد. البته با وجود اين نظارت ها باز هم قاچاق انجام مي گيرد اما ميزان آن بسيار کمتر از حوزه فرآورده هاي بهداشتي آرايشي و مکمل هاست. 50 درصد فرآورده هاي بهداشتي آرايشي قاچاق است ، دليل آن هم بزرگ بودن بازار اين محصولات است . اگر چه کنترل هاي ما اجازه واردات فرآورده هاي آرايشي بهداشتي را که از نظر ما کيفيت ندارند نمي دهد ولي باز هم سودجويي در اين حوزه وجود دارد . ضمن آن که برندهاي معروف به راحتي مورد تقلب قرار مي گيرد و براي سودجويي بيشتر، کالا را با قيمت پايين توليد و آن را وارد شبکه قاچاق مي کنند.



* با اين شرايط ، مردم از کيفيت و سلامتي محصولاتي که مصرف مي کنند چگونه مطمئن شوند؟



مردم به راحتي مي توانند متوجه تقلبي بودن اين محصولات شوند .ما بازارهايي داريم که کارشان فقط فروش کالاهاي قاچاق است . ضمن آن که براي تهيه کالاهاي آرايشي بهداشتي به داروخانه ها اطمينان بيشتري وجود دارد تا اين که مثلا يک فرآورده بهداشتي از بازار مروي خريداري شود. وزارت بهداشت در سطح عرضه، به اندازه کافي بازرس ندارد که هر روز بازار را بگردد و ازيک مغازه اي که کالاي قاچاق مي فروشد شکايت کند و آن را به دادگاه ببرد.



* يکي از موضوعات ديگر در اين بحث موضوع کم بودن و ضعف در صادرات دارويي است، آيا برنامه اي براي افزايش صادرات داريد؟



قبول دارم که صادرات دارويي کم است. ما در سال 93 حدود 180 ميليون دلار صادرات دارو داشتيم . درست است که اين ميزان رکورد صادرات بوده است و نسبت به سال 92 نزديک به 50 ميليون دلار افزايش صادرات داريم و درست است که نسبت به تمام سال هاي گذشته اين ميزان صادرات دارو بالاترين است ولي عدد آن هنوز کم است. ما کشوري هستيم که يک ميليارد دلار واردات دارو داريم و کشوري که يک ميليارد دلار واردات دارو و ده ها شرکت توليدي دارد و داروهايي با فناوري پيچيده و بالا را توليد مي کند بايد بتواند صادرات بيشتري نسبت به واردات داشته باشد. هدف ما در بلند مدت اين است که به تراز مثبت برسيم. اما هدف کوتاه مدت ما اين است که طي 3-2 سال آينده اين 180 ميليون دلار به 500 ميليون دلار برسد.



* در خصوص داروهاي داخلي مشکلي که مردم مطرح مي کنند عدم تاثيرگذاري آن است. مردم مي گويند برخي داروها مانند مشابه خارجي آن ها اثر بخش نيست!



من اين نکته را قبول ندارم . در سال 93 ، 97 درصد داروهايي که درکشور ما مصرف شده توليد داخل بوده است . اگر مردم به اين داروها اعتماد نداشته اند پس چگونه اين ميزان مصرف انجام گرفته است؟



* به هر حال مردم اثر دارو را روي سلامتي خود بهتر احساس مي کنند و مي توانند قضاوت داشته باشند؟



ممکن است براي يک داروي خاص چنين برداشتي درست باشد. اما واقعيت اين است که نمي توانيم براي عموم داروها چنين ادعايي را بپذيريم. بالاخره رقابت درباره محصولات وجود دارد. ممکن است برخي محصولات خارجي بهتر باشد ولي اين يک حکم کلي نيست.



داروهايي که ما توليد مي کنيم با توجه به هزينه اي که مردم براي آن ها پرداخت مي کنند و قيمتي که دارد از نظر کيفيت مشکلي ندارد. البته وقتي قيمت يک داروي داخلي 3 هزار و خارجي 50 هزار تومان است ، معلوم است که مصرف کننده فکر مي کند داروي 3 هزار توماني نسبت به 50 هزار توماني اثر ندارد چون اختلاف قيمت آن ها سرسام آور است.



* کدام داروها در کشور بيشترين ميزان مصرف را دارند و اصولا آيا مصرف بيش از اندازه برخي داروها ، نقش درمان کننده دارد؟



در سال 93 پرمصرف ترين داروها شامل سه گروه داروهاي OTCبودند و داروهايي مانند استامينوفن واستامينوفن کدئين از پر مصرف ترين دارو هاي کشور بود. اگرچه کاهش آمار مصرف به نفع سيستم دارويي کشور است اما در برخي موارد اطمينان از مصرف آنها به نفع بيمار است مثلا درباره بيماران ديابتي بايد آنها را به مصرف مورد نياز که بسيار بيشتر از آمارهاي کنوني خواهد بود ترغيب کرد. اما متاسفانه مصرف آنتي بيوتيک ها در کشور ما فراتر از حد منطقي است به گونه اي که مصرف بالاي آن ها موجب افزايش مقاومت ميکروبي و بي اثري 80 درصدي در مقابل بيماري شده است. به عبارتي 80 درصد بيماران از مصرف اين داروها نتيجه اي نمي گيرند. البته تاکيد مي کنم بيماران بايد نسخه تجويز شده را تا آخر مصرف کنند ، برخي مردم تصور مي کنند با مصرف يک دوره و دريافت نتايج مثبت آن مي توانند مصرف را رها کنند . اين باور اشتباه در حالي وجود دارد که ممکن است به همين دليل سلامتي آنها در دراز مدت به خطر بيفتد.



* در بحث مواد غذايي ، با وجود اخطارهايي که داده ايد اما هنوز هم نانوايي ها از جوش شيرين استفاده مي کنند، آيا بر اين موضوع نظارت داريد؟



نظارت بر نانوايي ها در حوزه بهداشت محيط دانشگاه هاي علوم پزشکي است. استفاده از جوش شيرين نيز تخلف است و البته استفاده از آن هم شامل نظارت ها مي شود و به صورت مرتب با نانوايي هايي که جوش شيرين استفاده کنند برخورد مي شود. ولي باز هم ممکن است که تخلف انجام گيرد . استفاده از جوش شيرين به خاطر تعجيل نانواست . در حالي که نانوا مي تواند با خمير مايه کار خود را انجام دهد که کيفيت نان هم بهتر مي شود . البته با توجه به اين که اين موضوع تخلف است تعداد نانوايي هايي که جوش شيرين استفاده مي کنند بسيار کم است .



* درباره ورود مکمل هاي غذايي بحث ممنوع شدن آن ها مطرح بود ؛ آيا برنامه اي براي اين موضوع داريد؟



واردات مکمل هاي غذايي که با اجازه وزارت بهداشت انجام گيرد مجاز است . درباره اين مکمل ها واردات ما محدود است. ما در حدود 100 ميليون دلار واردات مکمل هاي غذايي در سال 93 داشتيم . براي سال 94 هم در همين حد خواهد بود.



* بعد از ماجراي روغن پالم در لبنيات، مسئله جايگزين کردن روغن ديگري به جاي پالم مطرح شد، قرار است به جاي روغن پالم چه روغني جايگزين آن شود؟



روغني جايگزين آن نمي شود. چربي شير در لبنيات استفاده مي شود. وقتي شير کم چرب توليد مي کنيم چربي آن مثلا براي ماست پرچرب ذخيره مي شود. به عبارتي خود چربي شير بايد پاسخگو باشد . اينجا بايد به يک نکته اشاره کنم و آن هم استفاده از روغن نباتي براي لبنيات است ! با توجه به پايين بودن قيمت روغن نباتي نسبت به چربي شير درگذشته برخي سودجويي مي کردند.



* آيا مصرف مواد نگهدارنده در کنسروهاي بازار از خواص اين فرآورده هاي غذايي کم نمي کند؟



ما علاوه بر اين کنسروها، کنسروهايي هم در بازار داريم که بدون محافظ توليد مي شوند. ولي اطمينان مي دهم محافظ اين محصولات در حد مجاز است. البته مطلوب تر است که مردم از غذايي استفاده کنند که طبيعي باشد. استفاده از کنسرو توصيه نمي شود ولي زندگي ماشيني اين شرايط را ايجاد کرده است.



* با توجه به افزايش بودجه اي که براي سال 94 داشتيد چه برنامه هايي را براي حمايت دارويي از بيماران در دستور کار داريد ؟



ما افزايش بودجه نداشتيم . 44 درصد جابه جايي بودجه بوده است. در وزارت بهداشت ، سازمان غذا و دارو رديف مستقل داشته است و يک رديف هم مربوط به زيرمجموعه هاي وزارت بهداشت است و بين اين دو بخش جابه جايي بودجه انجام گرفته ، ضمن آن که اين رديف بودجه مربوط به حمايت از بيماران نيست بلکه 44 درصد افزايش بودجه که به آن اشاره کرديد مربوط به کارهاي جاري سازمان غذا و داروست.



* يعني براي حمايت دارويي از بيماران برنامه اي نداريد؟



براي حمايت از بيماران رديف خاص از مابه التفاوت يارانه استفاده مي کنيم که ده درصد هم کاهش دارد. منتهي سياست ما اين است که خدمات ما کاهش پيدا نکند يعني حمايت از بيماران به همان صورتي که بوده ادامه خواهد داشت.



* آيا در سال 94 پوشش بيمه اي داروها تغيير مي کند؟



متاسفانه در سال 94 همه اعتبارات مورد نياز فراهم نشده است ضمن آن که وزارت بهداشت به سازمان هاي بيمه گر بدهکار است در واقع به همان ميزان که نتوانستيم تخصيص اعتبارات يارانه اي دارو را داشته باشيم به همان ميزان به سازمان هاي بيمه گر حدود 300ميليارد تومان بدهکار هستيم که حدود 100ميليارد تومان آن به زودي پرداخت خواهد شد و 200ميليارد تومان آن هم تا پايان ارديبهشت از محل اعتبارات سال 94 پرداخت مي شود.البته سياست وزارت بهداشت حفاظت و حمايت مالي از بيماران است بنابراين براي اين که پرداختي بيماران به ويژه بيماران صعب العلاج در تامين هزينه هاي دارويي شان بيشتر نشود، سازمان غذا و دارو بايد از محل صرفه جويي يا حتي جابه جايي اعتبار در وزارت بهداشت اين کمبود را جبران کند در واقع تلاش ما اين است که به حمايت هايي که در يک يا دو سال اخير از بيماران صعب العلاج داشته ايم، آسيبي وارد نشود.

علاوه بر اين تلاش مي کنيم پوشش بيمه اي 300 قلم داروي بيماران خاص به خاطر کمبود بودجه کم نشود و اگر اعتبارات موجود جواب نداد به همان طريق صرفه جويي و جابه جايي بودجه تامين داروهاي بيماران صعب العلاج ادامه خواهد يافت. از اين رو خاطر نشان مي کنم کاهش بودجه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي تاثيري بر حمايت دولت از تامين هزينه هاي دارويي بيماران صعب العلاج نخواهد داشت و پوشش بيمه اي 300 قلم داروي بيماران صعب العلاج در سال 94 نيز ادامه مي يابد.



* براي بيماران صعب العلاج چه برنامه اي داريد؟



خدماتي را که تا الان داشتيم ادامه مي دهيم . سعي مي کنيم که اين خدمات کم نشود.



* براي سال 94 چه اولويت هايي را در حوزه دارو در نظر داريد؟



کنترل قيمت دارو و هزينه ها در اين حوزه موضوعي بسيار جدي براي ما خواهد بود همان گونه که سياست دولت افزايش ندادن قيمت ها در حوزه دارو است .



* يک خبر خوب هم در حوزه غذا و دارو بدهيد؟



باور کن خبرخوب ندارم.

۱۳۹۴/۲/۱۵

اخبار مرتبط
نظرات کاربران
نام :
پست الکترونیک:
نظر شما:
کد امنیتی:
 

آخرین اخبار...