به نما به نقل از خبرگزاری فارس ، روزنامه جمهوریت ترکیه به دنبال گفتگوی اختصاصی با بشار اسد رئیس جمهور سوریه در مورد حادثه سرنگونی جنگنده متجاوز ارتش ترکیه توسط سوریه، در بخش دوم این گفتگو بیشتر به طرح سوال در زمینه دلایل برهم خوردن روابط بسیار نزدیک و دوستانه اسد با اردوغان نخست وزیر ترکیه متمرکز شد.
اردوغان که در سال های گذشته روابط بسیار نزدیک و گسترده ای با سوریه و شخص بشار اسد برقرار کرده بود، اما به دنبال بروز ناآرامی ها در این کشور در چرخشی آشکار و همسو با آمریکا و رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی منطقه شروع به حمایت از گروه های مسلح تروریستی معارض بشار اسد کرد و در عین حال مواضع تندی علیه دولت دمشق اتخاذ کرد.
در زیر بخش دوم متن این مصاحبه را میخوانید:
جمهوریت – شما و اردوغان آن قدر به یکدیگر نزدیک بودید که بتوانید تعطیلات خانوادگی را به اتفاق بگذرانید. چه شد که این روابط به این روز افتاد؟
بشار اسد – برای درک این موضوع باید پرسید که چه کسی تغییر کرد؟ من یا او؟ شما می توانید با دیدن برخی تحولات در منطقه به نتایجی برسید. برای مثال به کشورهای پیرامون خود بنگرید. شما می توانید با روند روابط ترکیه با ایران، عراق، لبنان و اردن به نتایجی برسید. روابط همه این کشورها با آنکارا خراب شده است. پس معلوم می شود که اردوغان تغییر کرده است.
مداخله اردوغان در امور داخلی سوریه
اسد افزود: و اما درباره دلیل این امر باید گفت اردوغان در روابط خود با ما از حد روابط دوستانه و برادارنه فراتر رفته و شروع به مداخله در امور داخلی ما کرده است. این در حالی است که ما یک کشور مستقل هستیم و برای خودمان احترام قائلیم. ما هرگز اجازه نمی دهیم کسی از خارج در امور داخلی ما مداخله کند. متاسفانه این گرایش دخالت در امور داخلی ما بعدها ترکیه را تبدیل به مسئول همه حوادث خونین در سوریه کرده است. ترکیه از تروریست هایی که مردم سوریه را می کشند همه گونه حمایت لجستیک را صورت می دهد. بعدها نیز با ورود ترکیه به ماجراهایی که هم برای خودش و هم برای سوریه خطرناک بود روابط مان ابعاد متفاوتی پیدا کرد. در ضمن در تحولات فیمابین یک بعد قضیه هم ویژگی های شخصیتی اردوغان مطرح است. اردوغان در اظهارات خود پایش را از هرگونه مرز تربیت و احترام فراتر گذاشت.
اردوغان در 2004 حرفی از اصلاحات نمی‌زد
جمهوریت – اردوغان گفت شما به وعده های خود عمل نکردید. اردوغان از شما چه خواسته بود؟ شما چه قولی دادید؟
بشار اسد – حتی همین اظهارات اردوغان دلیلی بر مداخله در امور داخلی سوریه است. اگر اردوغان طرف حساب سیاست داخلی ما نیست، من چرا باید به او قولی بدهم؟ او از من یک سری سوالات می کرد و توصیه هایی داشت. من هم در مورد حوادث دیدگاه های خود را بیان می کردم. یعنی با هم صحبت می کردیم. به ما توصیه می کرد اصلاحات انجام دهیم، اما من صحبت هایم با او را با مردم خود در میان می گذاشتم و در این راستا گام برمی داشتم. ما شش روز بعد از 15 مارس که وقایع سوریه شروع شد دست به اصلاحات زدیم. حال اگر بروید و از اردوغان بپرسید باز هم خواهد گفت اصلاحات. حال آنکه اگر اردوغان صداقت داشت، حرف هایی که امروز می زند را باید در سال 2004 هم می زد. این برخورد نشانه دورویی است. یعنی اینکه آیا اردوغان قبلا نسبت به سرنوشت مردم سوریه حساس نبود و حال به یکباره حساس شد؟ آیا بعدها به اردوغان وحی نازل شد؟ آیا اردوغان مردم سوریه را بیشتر از من دوست دارد؟ در اینجا یک دورویی مطرح است. اردوغان بهتر است به جای دخالت در امور داخلی سایرین به امور داخلی کشور خودش بپردازد. از ما دست بردارد و برود ببیند از سیاست "صفر کردن مشکلات با همسایگان" چه باقی مانده، آن را اجرا کند.
جمهوریت – اردوغان در رابطه با اصلاحات به طور اخص از شما چه می خواست؟
بشار اسد – پروژه ای که در سر اردوغان و اکیب وی وجود دارد پروژه ای بزرگتر است، خیلی بزرگتر از سوریه، پروژه ای که حتی موقعیت مرا نیز در بر می گیرد. اردوغان برای خودش دستور کار خاصی دارد. وی می خواهد تروریست ها در سوریه آزاد باشند، به آنها فشار وارد نشود، دستگیر نشوند و ما از خودمان در مقابل آنها دفاع نکنیم. اگر این کارها را می کردیم اردوغان خیلی خوشحال می شد.
اخوان المسلمین سوریه، اولویت اردوغان
جمهوریت – منظور شما از تروریست ها کیست؟ اخوان المسلمین؟
بشار اسد – اخوان بخشی از اینها هستند. از اولین دیدارمان تاکنون اردوغان در مورد اخوان المسلمین همواره با هیجان بود، تا آن حد که اهمیتی که برای مشکلات آنان قائل بود برای روابط ترکیه و سوریه قائل نبود. غریزه حمایت و کمک به اخوان المسلمین منشأ اصلی سیاست های اردوغان در قبال سوریه است. البته ما در این مورد نه به اردوغان و نه به کس دیگری اجازه دخالت دادیم و نخواهیم داد.
جمهوریت – آیا پل‌های ارتباطی با اردوغان کاملا تخریب شد؟
بشار اسد – بله تقریبا همینطور است. چونکه اردوغان دیگر در این جغرافیا قابل اعتماد بودنش را از دست داده است. این امر مسئله ای شخصی نیست، تنها مسئله سوریه هم نیست، نزد سایر ملت های عرب نیز چنین است.
جمهوریت – آیا به عقیده شما بحران حادث شده بین ترکیه و سوریه راه حلی هم دارد؟
بشار اسد – قبل از هر چیز دولت ترکیه باید از اشتباهات خود دست بردارد. دولت ترکیه نباید از مسائل کوچک برای ایجاد مسائل بزرگ استفاده کند. باید به جای منافع و اهداف شخصی منافع ملت هایمان در نظر گرفته شود. شعور ملت ترکیه و ملت سوریه این مسئله را پشت سر خواهد گذاشت. اردوغان اگر واقعا به دنبال راه حل این بحران است باید به سخنان پدر خلبان کشته شده در مخالفت با جنگ گوش فرا دهد.
اردوغان چهره واقعی خود را نشان داد
جمهوریت – از سخنان شما اینطور استنباط می شود که اردوغان تغییر کرده است. دقیقا چه چیزی تغییر کرده است؟
بشار اسد – در واقع بیش از اردوغان، شرایط تغییر کردند. و این شرایط جدید چهره واقعی اردوغان را نشان داد. برای شما چند مثال می‌زنم. وقتی اسرائیل به نوار غزه حمله کرد، همه می‌دانیم اردوغان چه واکنشی نشان داد. اما وقتی اسرائیل حمله‌ای مشابه به لبنان در سال 2006 صورت داد، اردوغان با همان لحن واکنش نشان نداد. این در حالی است که هم در غزه و هم در لبنان انسان ها علیه یک دشمن یعنی اسرائیل می جنگیدند. اسرائیل در هر دو حمله تقریبا به تعداد مساوی در هر حمله 1600 نفر را کشت. چطور می شود وقتی مسئله حماس در میان است داد و فریاد به راه می‌اندازد، اما وقتی پای حزب‌الله لبنان به میان می‌آید، صدایش در نمی‌آید؟
جمهوریت – به عقیده شما چرا؟
بشار اسد – برای اینکه اردوغان با انگیزه‌های فرقه‌ای حرکت می‌کند. این قبیل موضع‌گیری‌های پس‌زمینه ذهنی وی را منعکس می‌کند. چونکه بین حماس و حزب‌الله تفاوت مذهب وجود دارد. در مثالی دیگر اردوغان به طرزی دورویانه برای مردم سوریه اشک می‌ریزد، اما چرا برای کشته شدگان در کشورهای حاشیه خلیج فارس گریه نمی‌کند؟ چرا در مشکلات دمکراسی در این کشورها مداخله نمی‌کند؟
جمهوریت – منظورتان کدام کشورهاست؟
بشار اسد – می توانید بنویسید برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس من‌جمله قطر. در مثالی دیگر، چرا اردوغان در ماجرای کشتی مرمره آبی به غیر از داد و فریاد هیچ گام دیگری برنداشت؟ چرا علیرغم این همه داد و فریاد علیه اسرائیل اجازه داد سپر موشکی که قرار است از اسرائیل حفاظت کند در خاک ترکیه مستقر شود؟ نکند شما فکر می کنید آمریکا برای مقابله با تهدید علیه خودش این سپر موشکی را در ترکیه نصب کرده است؟ از این مسافات بعید کدام کشور می تواند آمریکا را تهدید کند؟ البته که چنین نیست. دلیل اصلی حفاظت از اسرائیل است. این ماجرا هم چهره واقعی اردوغان را برملا کرد. در واقع اینک می توان گفت که اردوغان عوض نشده، بلکه حالا دیگر نگرش ملت های منطقه به وی عوض شده است.
بشار اسد: اردوغان دیگر قابل اعتماد نیست
رئیس جمهوری سوریه با بیان اینكه تحولات منطقه ماهیت نخست‌وزیر تركیه را رو كرد، با اشاره به بهانه دموكراسی‌خواهی او در سوریه، سوال كرد كه اردوغان چرا نگران دموكراسی در حاشیه خلیج فارس نیست؟ مثلا در قطر.
۱۳۹۱/۴/۱۷
