حمله به سفارت عربستان؛احساسات درست و حركت نادرست

شهادت مظلومانه آیت الله نمر به دست عمّال آل سعود، خشم آزادی خواهان جهان را برانگیخت؛ شهادتی که در سایه سکوت حمایت آمیز غرب انجام شد. غربی ها که برای مرگ سگ های ولگرد در جمهوری اسلامی ایران از خود واکنش نشان داده و ایران را به عدم رعایت حقوق حیوانات متهم می کنند، در این ماجرا صرفاً به ابراز نگرانی پرداختند تا نشان دهند موضوع حقوق بشر چیزی جز یک ابزار سیاسی نیست؛ ابزاری که در مواقع مختلف و نسبت به کشورهای گوناگون، کاربردهای متفاوتی می یابد.
بعد از رسانه ای شدن اعدام آیت الله نمر، جمعی از مردم تهران و مشهد در واکنش به این جنایت رژیم آل سعود مقابل سفارت و کنسولگری عربستان تجمع کردند. این تجمعات منجر به حمله به سفارت و کنسولگری شد، خساراتی به این دو ساختمان وارد و عکس ها و اخبار منتشر شده حاکی از به آتش کشیده شدن بخشی هایی از آن هاست و البته ابهاماتی در این زمینه وجود دارد.
با این حال عربستان سعودی در اقدامی عجولانه و عصبی روابط خود را با ایران قطع کرد، عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان گفت که روابط دیپلماتیک این کشور با تهران قطع شده است. وی افزود: عربستان از همه دیپلمات های ایران خواسته است که طی ۴۸ ساعت آینده خاک این کشور را ترک کنند.
مضحک بودن این اقدامی زمانی بیشتر نمایان شد که چند کشور نقطه ای و بحران زده، به تبعیت از عربستان نیز روابط خود را با ایران قطع کردند. کشوهایی همچون بحرین، سودان و جیبوتی، با توهم داشتن نقشی بزرگ در منطقه و دنیا روابط خود را تحت فرمان عربستان قطع کردند و امارات متحده عربی نیز روابط خود را کاهش داد، این در حالی است که «عبدالله المعلمی»، نماینده عربستان در سازمان ملل، بامداد سه‌شنبه، در سخنانی که نشانه ای از آگاه شدن عربستان به عجولانه بودن اقدام خود در قطع رابطه با ایران داشت، گفت: ریاض حاضر است در صورتی که ایران از این رفتار دست بکشد، روابط با این کشور را احیا کند.
در هر حال، درباره این ماجرا، زمینه، ابعاد و پیامدهای آن چند نکته قابل بررسی است. حرکت معترضان و حمله آن ها به سفارت عربستان سعودی یک اقدام بدون زمینه نیست و آن را باید آزاد شدن فنر خشم و انزجار ملتی صبور در برابر بربریت آل سعود دانست.
روزهای پایانی اسفند سال ۹۱ بود که یک کارمند مست سفارت عربستان در تهران، با سرعتی غیرمجاز و در حالت مستی با یک شهروند تهرانی تصادف کرد و وی را کُشت. بدون عذرخواهی ریاض، این کارمند خاطی پس از مدتی بی سر و صدا ایران را ترک کرد. فروردین سال جاری دو نوجوان ایرانی که برای مناسک حج عمره به عربستان رفته بودند، در فرودگاه جده مورد تعرض قرار گرفتند. علی رغم خشم سراسری و عمومی، ماجرا به نوعی فیصله پیدا کرد و هنوز خبری از حکم و مجازات متهمان نشده است.
و بالاخره در موسم حج تمتع امسال، هولناک ترین اتفاق رخ داد. هزاران زائر از کشورهای مختلف، به دلیل بی تدبیری آل سعود در منا قربانی شدند که چند صد تن از آنان ایرانی بودند. ریاض نه تنها عذرخواهی نکرد، بلکه با ایران برای رسیدگی به وضعیت مصدومان و جان باختگان نیز همکاری نمی کرد.
کار به جایی رسید که رهبر معظم انقلاب با اشاره به موذی گری های عربستان سعودی فرمودند؛ جمهوری اسلامی ایران تاکنون از خود خویشتن‌داری نشان داده و رعایت ادب اسلامی و حرمت برادری در دنیای اسلام را کرده است، اما این را بدانند که دست ایران، برتر از خیلی ها است و امکانات بیشتری هم دارد و اگر بخواهد در مقابل عناصر اذیت کننده و موذی، عکس العمل نشان دهد، اوضاع آن ها خوب نخواهد بود و در هیچ صحنه هماوردی، حریف نخواهند شد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تاکید بر اینکه عکس العمل ایران اسلامی خشن و سخت خواهد بود، خاطر نشان کردند: در دوران هشت سال دفاع مقدس، قدرت های شرق و غرب و کشورهای اطراف از یک عنصر خبیث و فاسد حمایت کردند، اما سرانجام همه آن ها سیلی خوردند و بر همین اساس، ایران را می شناسند و اگر هم نمی شناسند، الان بشناسند.
این موضع گیری صریح و قاطع رهبر انقلاب، علاوه بر آن که ریاض را مجبور به تغییر رفتار کرد، آبی بود بر آتش خشم به حق مردم کشور و احساسات جریحه دار شده آنان را مرهم نهاده و به طور صحیحی مدیریت کرد.
واقعیت آن است که دستگاه دیپلماسی و دولت در برابر تمام مسائل فوق، رویکردی انفعالی از خود نشان داده است؛ رویکردی که نه در شان جایگاه و قدرت جمهوری اسلامی است و نه پاسخگوی روحیه انقلابی مردم ایران. نمونه این قضیه در اعدام شیخ نمر قابل ردیابی است. رئیس جمهور کشورمان نیمی از متن پیام خود را به محکومیت حمله به سفارت عربستان و دستور پیگیری و مجازات افراد خاطی اختصاص داده است.
علی رغم همه این مسائل، حمله به سفارت عربستان عملی قابل دفاع نیست. ریاض جز پادویی برای آمریکا، رژیم صهیونیستی و انگلیس جایگاه دیگری ندارد. چهار سال پیش جمعی از دانشجویان به سفارت انگلیس حمله و آن را اشغال کردند. رهبر معظم انقلاب اسلامی ۸ ماه بعد درباره این قضیه فرمودند؛ «در قضیه اخیر اشغال آن سفارت خبیث [انگلیس]، احساسات جوانان درست بود ولی رفتنشان [به داخل سفارتخانه] درست نبود. من اجتماعات دانشجویی را تائید می کنم، اما با تندروی در این اجتماعات مخالفم.»
درباره قضایای سفارت عربستان نیز از همین دریچه می توان قضاوت کرد. این حرکت عصبی و بدون برنامه و عاقبت اندیشی، به دلایل ذیل نمی بایست صورت می گرفت:
۱- جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر مقتدرترین و باثبات ترین کشور منطقه است. در مقابل، عربستان سعودی دچار بحران های متعددی است. آمریکا و رژیم صهیونیستی بسیار مشتاقند که درگیری مستقیمی میان ریاض و تهران شکل بگیرد. اولین برنده این درگیری واشنگتن و تل آویو خواهند بود. جمهوری اسلامی در عین اقتدار نباید به چنین طرح توطئه ای اجازه عملی شدن دهد.
۲- در حالی که عربستان، آیت نمر رهبر شیعیان این کشور را به شهادت رسانده و موجی از تنفر و انزجار علیه آل سعود به راه افتاده است، حرکاتی مانند حمله به سفارت آن باعث انحراف افکار عمومی منطقه و جهان شده و جای متهم و شاکی را تغییر می دهد. در این ماجرا رسانه های مطرح بین المللی به جای پرداختن به اصل جنایت آل سعود، حمله محدود به سفارت عربستان در تهران را در صدر و محور اخبار خود قرار داده اند و جنایت عربستان در اعدام شیخ نمر را به فراموشی سپرده اند.
۳- موضوع تامین امنیت سفارتخانه های خارجی در کشور یک مسئله قابل توجه است. نباید اجازه داد این موضوع خدشه دار شده و به بهانه ای برای فشار و تبلیغات علیه جمهوری اسلامی ایران بدل شود. ریچارد هاس رئیس شورای روابط خارجی آمریکا با فضاسازی علیه کشورمان در این قضیه گفته است؛ الگوی دولت ایران عدم حفاظت از سفارتخانه های خارجی و شانه خالی کردن از مسئولیت دیپلماتیک است. دولت ها باید درباره حضور خود در ایران تجدید نظر کنند.
عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان نیز که کمترین درک را از مناسبات دوستانه و روابط مسالمت آمیز ندارد، با اعلام قطع روابط با ایران، مدعی شد: ایران کارنامه طولانی در تجاوز به هیأت‌های دیپلماتیک دارد.
وی فراموش کرده که کشورش نزدیک به ۱۰ ماه است، مردم مظلوم یمن را بدون هیچ دلیلی مورد وحشیانه ترین حملات قرار داده است.
۴- و بالاخره دست ایران برای سیلی زدن به آل سعود بلندتر و قوی تر از آن است که نیازی به چنین اقداماتی باشد. آل سعود بارها و در مناطق مختلف طعم این سیلی ها را چشیده است و پس از این نیز خواهد چشید