ساده ترین راه دستیابی به معرفت كریمه اهل بیت (س)

محدثه میکانیکی- مقام و جایگاه والای حضرت معصومه (س)، توجه به معرفت و شناخت شأن و منزلت این بانوی گرامی را دوچندان می کند. در تبیین عظمت مقام ایشان روایات متعددی از ائمه معصومین (علیهم السلام) نقل شده است. اینک به چند روایت که درباره فضیلت زیارت ایشان از امام رضا (ع)توصیه و سفارش شده است، اشاره می کنیم:

- «من زار المعصومه بقم کمن زارنی» (1)؛ «هرکس معصومه (س) را در قم زیارت کند، مثل کسی است که مرا زیارت کرده است.»

از آنجایی که سخنان معصومین از اغراق منزه است، در این روایت به عصمت حضرت معصومه (س) (2) و همسان بودن زیارت ایشان با امام رضا (ع) اشاره شده است. یكی از قراینی كه بیانگر مقام عصمت حضرت معصومه(س) می باشد، این است كه دو نفر نقاب دار از عالم غیب آمدند و جنازه آن حضرت را به خاك سپردند. با توجه به اینکه ما معتقدیم، معصوم را باید معصوم دفن كند، به احتمال قوی، آن دو نفر، امام رضا(ع) و امام جواد(ع) بوده اند.

- «مَنْ زارَها فَلَهُ الْجَنَّةُ»؛ «کسی که فاطمه معصومه (س) را زيارت کند بهشت برای او خواهد بود.»

- «مَنْ زارَها عارِفاً بِحَقِّها فَلَهُ الْجَنَّةُ»؛ کسی که فاطمه معصومه (س) را زيارت کند، در حالی که حق او را بشناسد، بهشت برای او است.

در این روایات، هم به منزلت و قداست ایشان و هم به پاداش زیارتشان اشاره شده است که پاداش زائر کریمه اهل بیت (س) بهشت است؛ البته با توجه به عبارت « عارِفاً بِحَقِّها» ، امام رضا (ع) معرفت بحق ایشان را شرط ورود بهشت بیان کرده اند که بیانگر این موضوع است که حضرت معصومه (س) حقی دارد که بعضی زائرین به حق ایشان معرفت می یابند و برخی به این حق عارف نیستند و تنها به فضیلت و ثواب زیارت ایشان نائل می شوند.

حال این سوال مطرح می شود که حق ایشان و راز پاداش بهشت برای زائران حضرتش چیست؟، تا انسان آن حق را بشناسد و آن حضرت را با معرفت به حق زیارت کند و با شناخت و معرفت حقیقی، ثواب کامل زیارت را دریافت کند.

با توجه به بیانات آیت الله العظمی جوادی آملی ساده ترین راه حل دستیابی به معرفت آن بانوی بزرگوار، تحلیل عمیق زیارت نامه آن حضرت است. (3) یكی از شواهد عظمت حضرت معصومه (س)، زیارتنامه ای است که امام رضا (ع) در شأن ایشان مقرر فرموده اند، زیرا بعد از فاطمه زهرا (س) تنها زیارتی كه از امام معصوم (ع) نقل شده، این زیارت است.

از یکی از محدّثين بزرگ قم به نام سعد اشعری که توفيق تشرف به محضر امام زمانش یعنی وجود مبارک امام رضا (ع) را پيدا نمود، نقل شده که امام به من فرمود: يا سعد! قبری از ما در خاک شماست. عرض کردم: منظور قبر کريمه اهل‌ بيت فاطمه معصومه (س) است؟ حضرت فرمود: آری. سپس فرمود: شما آن بزرگوار را به این صورت زيارت کنيد. لذا اين زيارت نامه ‌ای که در کتب زيارات و ادعيه آمده است، جزء مُنشئات وجود ایشان است. سپس امام چگونگی زیارت مرقد مطهر حضرت معصومه (س) را برای سعد، بیان كردند: وقتی كنار قبرش رفتی در نزد بالای سر آن حضرت رو به قبله بایست و تسبیحات گفته، آنگاه بگو: اَلسُلامْ عُلی آدُمُ صَفْوُهِ الله... تا آخر زیارت .

در فرازی از زیارتنامه حضرت معصومه(ع) كه از حضرت رضا(ع) نقل شده می خوانیم:

وَ أَنْ لا يَسْلُبَنَا مَعْرِفَتَكُمْ إِنَّهُ وَلِيٌّ قَدِيرٌ؛ از خدا می خواهیم كه معرفت به شأن شما را از ما سلب نكند، او سرپرست توانا است. که در این عبارت به ضرورت شناخت و معرفت ایشان اشاره شده است.

در زیارت نامه آن حضرت به ده مورد از فضایل حضرت فاطمه معصومه‌(س) كه موجب شناخت و معرفت بیشتر ایشان می شود بر می خوریم آنجا که می‌فرماید: «السَّلامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ فَاطِمَةَ وَ خَدِيجَةَ...» در شأن آن حضرت، ایشان به عنوان دختر رسول خدا (ص)، دختر فاطمه (س) و خدیجه (س)، دختر امیرمؤمنان علی (ع)، دختر امام حسن و امام حسین (ع)، دختر ولی خدا (امام كاظم (ع))، خواهر ولی خدا (امام رضا (ع))، و عمه ولی خدا (امام جواد(ع)) خوانده شده است. این بیانات نشان می دهد که حضرت فاطمه معصومه (س) به مقام و جایگاهی رسیده اند که امام رضا (ع) را هم ترغیب کرده‌اند آن حضرت را به نحوی که در زیارت نامه مقرر کرده اند، زیارت کنیم. و صد البته این نورانیت معنوی و قدوم مبارک وجود کریمه اهل بیت (س)، در سرزمین قم است که هزاران چندان بر عظمت قم افزوده است.

پی نوشت:

1- رياحين الشعريعه/ج5/ص35

2- منظور عصمت عام است نه عصمت خاص که تنها مختص 14 معصوم است.

3- پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی جوادی آملی