به گزارش نما حکایت خودروسازی ماهم بی شباهت به قصه زندگی اسکل نیست ،اجازه دهید مروری بسیار کوتاه بر صنعت خودروسازی از قبل از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی تا به امروز داشته باشیم.
اواسط دهه چهل شمسی شروع حضور فرانسه توسط شرکت سیتروئن و مشارکت در تأسیس شرکت خودروسازی societe annonyme iranienne de production automobile(saipa)با نام کاملا فرانسوی بود.
اولین محصول در سال ۱۳۴۸با نام تجاری ژیان به بازار عرضه شد و تا سال ۱۳۵۵با اضافه شدن دو محصول مهاری و وانت ادامه یافت. در سال ۱۳۵۵محصول رنو ۵ جهت مونتاژ انتخاب گردید و مقرر شد به مرور زمان عمق ساخت داخل تا مرز ۱۰۰% ادامه یابد. درسال ۱۳۵۸مالکیت شرکت صد درصد دولتی شد و محصول جدید تا سال ۱۳۷۰ حدود ۲۰۰۰ دلار ارزبری داشت.در این زمان مدیریت عامل وقت که با بدقولی شرکت رنو مواجه شده بود و طرف زیربار افزایش ساخت داخل نمی‌رفت، ناچار با انتخاب شریک جدید یعنی کیا موتورز کره، خودرو پراید را به بازار عرضه کرد و پاسخ نسبتا مناسبی را به طرف فرانسوی داد، البته تولید رنو۵ بهمان شکل ولی در تیراژ پائین در یکی از شرکتهای تابعه سایپا تا سال ۲۰۰۴ادامه یافت و از آن تاریخ به بعد با جایگزینی قوای محرکه رنو ۵ با پراید عملا زنجیره وابستگی در زمینه تولیداین خودرو منهای حق لیسانس پاره شد و سپند متولد گردید.
متأسفانه با روی کار آمدن دولت اصلاحات و جلوس وزیر صنایع جدید(معاون اول دولت کنونی)با دخالت و هدایت شخص وزیر مدیران عامل دو خودروساز تعویض وصفحه جدیدی از وابستگی آنهم شدیدتر از قبل به کشور فرانسه گشوده شد و آن چیزی نبود جز اینکه این بار نه یکی از دو خودروساز که هردو موظف شدند طی توافقی از بالا به پائین(دستوری)با تیراژ پانصد هزار خودرو درسال و یک محصول مشابه بنام ال ۹۰ با پلتفرم یکسان مونتاژ کنند و حتی یک شرکت با مشارکت رنو و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران هم پانصد هزار از همان خودرو مونتاژ نماید، به عبارت دیگر شرکت رنو فرانسه در ازای بد قولی و عدم ایفاء تعهد قبلی کل بازار خودرو کشور را به میزان یک و نیم میلیون خودرو در سال آنهم فقط یک محصول بعنوان پاداش دریافت کرد. اینبار هم با همان شعار دل فریب که بازار کشورهای همجوار ایران بایستی در اختیار این محصول قرار گیرد و عمق ساخت داخل هم تا مرز ۱۰۰% ادامه یابد.
هنوز هیچیک از چشم‌اندازهایی که ترسیم شده بود بدست نیامده است که دولت روحانی (بانام تدبیر و امید) دوباره و با دستپاچگی تمام قرارداد مشارکت با فرانسه را این بار با پژوسیتروئن می‌بندد و مقرر می‌شود که بازار کشورهای همجوار در اختیار ما قرار گیرد و حتما عمق ساخت داخل هم تا مرز ۱۰۰% ادامه یابد،شرکتی که با آغاز جدی شدن تحریم بدون توجه به توافق بیش از دهساله با ایران خودرو نه تنها به تعهد خودمبنی بر افزایش ساخت داخل عمل ننموده که روند ارسال قطعات جهت مونتاژ را هم متوقف کرده‌است و از این بابت نه تنها جبران ضرر و زیان وارده را به صنعت خودروسازی و مصرف کنندگان محترم نکرده که حتی از عذرخواهی هم استنکاف می‌ورزد. شرکتی که در یکسال گذشته با ۱۱% افت قیمت سهام در بورس وبا رکودکاری دست و پنجه نرم می‌کند و فردای امضاء توافقنامه در عرض یکروز ۱/۵%افزایش قیمت سهام پیدا می‌کند.
سؤالی که برای نگارنده پیش می‌آید این است که :در صحنه بین المللی بارها و بارها از سوی بیگانگان در مورد هوش و ذکاوت ما ایرانیان سخن بمیان آمده است و همگان به این نکته اذعان دارند. آیا رفتار صنعتی ما هیچ نشانی از هوش و فراست ایرانی را به نمایش می‌گذارد؟
با این شیوه نگاه به صنعت و توسعه صنعتی بنظر شما،آیا برای کشورهای صاحب فن‌آوری: جوانِ باهوشِ تحصیلکردهِ و فرهیختهِ ایرانی با صاحبان سرمایه کشورهای عربی در انتقال فن‌آوری تفاوتی دارند؟
اسكلیزم یا منگلیزم صنعتی؟
همگان می‌دانند اُسكُل نام پرنده‌ایست كه هربار كه از لانه‌اش خارج می‌شود،راه لانه را گم می‌كند و ناگزیراست برای خود لانه‌ای نو دست وپا كند و به تعداد دفعات خروج از لانه مجبوراست از صفر شروع كرده و لانه سازی را بیاغازد.
۱۳۹۴/۱۱/۱۴
