به گزارش نما سعيد حجاريان تأكيد مي‌كند هاشمي تمركز اصلي دولت خود را نه روي مطالبات مردمي بلكه روي مباحثي با محوريت توسعه اقتصادي قرار داده چرا كه وي اساساً اعتقادي به خواسته‌هاي عمومي نداشته و تنها بر اساس اجتهاد خود عمل مي‌كند. حجاريان در ادامه گفت‌وگوي خود با سايت پژوهشي تاريخ ايراني – به صورت ضمني – به ديكتاتوري هاشمي اشاره و علت رويگرداني جامعه از شخص هاشمي را تك‌روي و بي‌توجهي وي به نيازهاي مردمي عنوان مي‌كند:
«آقاي هاشمي اعتقادش اين بود كه اقتصاد به تنهايي كافي است يا اينكه توان لازم را براي مسائل سياسي نداشت؟
او اعتقاد داشت كه برنامه اقتصادي به تنهايي كافي است.
يعني او اعتقاد داشت كه مدرنيزاسيون اقتصادي به تنهايي مي‌تواند توسعه سياسي را به دنبال داشته باشد؟
بله.
به نظر شما مي‌تواند منجر به توسعه سياسي شود؟
نه. در ايران نه. »(1) سعيد حجاريان در ادامه از نسخه خود با عنوان «توسعه سياسي» براي دولت اصلاحات سخن به ميان آورده و تأكيد مي‌كند در ايران عمل به چنين نسخه‌اي به توسعه در ساير حوزه‌ها مي‌انجامد، مسئله‌اي كه به اعتقاد حجاريان توسط هاشمي‌بهرماني مغفول مانده است. وي در ادامه پاسخ به اين سؤال كه «چرا در ايران مدرنيزاسيون اقتصادي به تنهايي نمي‌تواند توسعه سياسي را به دنبال داشته باشد، بيان مي‌كند: من معتقدم كه در ايران تا حد زيادي آنچه كه زمينه‌ساز توسعه اقتصادي خواهد شد، تحقق توسعه سياسي است.
كه بعد در دوره خاتمي اجرا شد؟
بله.
شما اين برنامه را براي آقاي خاتمي نوشتيد؟
من به تنهايي نه، بلكه در نوشتن آن كمك كردم.
با اين حساب آيا در دوره هاشمي واقعاً درباره مدل‌هاي اقتصادي بحث شده بود؟ ديدگاه آنها درباره توسعه چه بود؟
در دوره هاشمي در عرصه‌هاي مختلف مي‌خواستند به مقررات‌زدايي و ساده‌سازي سيستم در راستاي اقتصاد، تجارت، گمرك و... بپردازند. مي‌خواستند امور را تسهيل كنند يا اينكه كوپن را حذف كنند. به جاي كوپن هم قصد داشتند براي اقشار آسيب‌پذير تور ايمني بگذارند. همچنين قصد برقراري تأمين اجتماعي گسترده را براي همه داشتند. براي مثال مي‌خواستند ارز را تك نرخي كنند. تك نرخي كردن يكباره آن، تورم را بسيار بالا برد تا حدود ۵۰ درصد. اين يعني آنهايي كه سرمايه ثابت داشتند سر جاي خود مي‌ماندند و آنهايي كه نداشتند به فلاكت مي‌افتادند. فكر كرده بودند كه در اين شرايط براي اقشار آسيب‌پذير تور ايمني بگذارند، اما اين تور را نگذاشتند. »(2) سعيد حجاريان در ادامه گفت‌وگوي خود علت حمايت نكردن هاشمي از اقشار ضعيف و كم در آمد را اعتقاد نداشتن به چنين مباحثي مي‌داند.
«يعني مي‌دانستند كه بايد از يك قشر حمايت بشود اما حمايتي صورت نگرفت؟
بله. از آنها حمايت نشد. براي آنها تور ايمني گذاشته نشد.
چرا؟
پول نداشتند. در نتيجه عده‌اي بيچاره شدند.
اين عامل فشار زيادي هم به آقاي هاشمي وارد كرد؟
بله. عده‌اي از روحانيون و منتقدين آقاي هاشمي به شدت موضع گرفتند و همچنين به مقام‌هاي بالاي نظام متوسل شدند و به اين ترتيب جلوي اين برنامه گرفته شد. در حالي كه در ابتدا همه موافق بودند.»(3)
حجاريان همچنين مخالفت تجديدنظرطلبان با هاشمي را به دوران قبل از انتخابات مجلس ششم و زماني كه هاشمي مورد تاييد نمازگزاران تهراني قرار مي‌گرفته مي‌داند.
«چه زماني جلوي اين برنامه گرفته شد؟
شما سال ۷۳ يادتان هست كه در نماز جمعه شعار مي‌دادند، «مخالف هاشمي، مخالف رهبر است، مخالف رهبري، دشمن پيغمبر است»؟ ما در آن زمان نسبت به سر دادن اين شعار مخالفت كرديم. اما در عوض برخي از راست‌ها ما را متهم كردند. روزنامه رسالت مقاله نوشت در نقد ما و در دفاع از اين شعار. ما مي‌دانستيم كه وضعيت اين جور نمي‌ماند. فشار‌ها كم كم از پايين به بالا منتقل شد. روحانيون پايگاهشان در ميان مردم است. آنها اين فشار‌ها را تحمل نكرده و مخالفت‌ها را به بالا منتقل كردند. شما يادتان هست كه در آن زمان چند تجمع و اعتراض جمعي در سطح كشور رخ داد؟ اسلامشهر، مشهد، قزوين و... از جمله آنها بودند. اين وضعيت بود كه به هاشمي فشار وارد كرد تا جلوي كار را بگيرد. »(4)
1 - مصاحبه سعيد حجاريان با سايت پژوهشي تاريخ ايراني 12/03/93، 2- همان، 3 - همان، 4 - همان
هاشمی، اصلاح‌طلبان و انتخابات (12)
سعید حجاریان تأكید می‌كند هاشمی تمركز اصلی دولت خود را نه روی مطالبات مردمی بلكه روی مباحثی با محوریت توسعه اقتصادی قرار داده چرا كه وی اساساً اعتقادی به خواسته‌های عمومی نداشته و تنها بر اساس اجتهاد خود عمل می‌كند.
۱۳۹۴/۱۱/۲۱
