ملی شدن نفت، آغازی برای استقلال كشور بود

به گزارش نما ، عباس بهنود در گفت‌وگو با ایسنا، افزود: ماحصل انقلاب مشروطه، قانون اساسی و حاکمیت ملی بود و آنچه در دوره‌های بعد چندان مورد توجه قرار نگرفت، اجرای این قانون در سایه مداخله استعمارگران روس و انگلیس و ضعف نیروهای داخلی بود که مشکل اقتصاد آن زمان ایران آلوده بودن آن به فساد مالی و اداری تحت تاثیر عاملان استعمار حاضر در داخل ایران بود.

وی در رابطه با عملکرد محمد مصدق در دوران نمایندگی‌اش در مجلس عنوان کرد: مصدق از زمان ورود به مجلس تلاش کرد تا دست‌کم در همان فراکسیون اقلیت پارلمان، صیانت از ملی شدن نفت و تلاش برای آزادی‌خواهی را پیگیری کند که مخالفت با واگذاری امتیاز نفت به انگلیس در سال ۱۹۳۲ و به دنبال آن انتقاد از واگذاری نفت به روس‌ها، از جمله مخالفت‌هایی است که او در عرصه نفت انجام داد.

این مدرس افزود: استدلال مصدق آن زمان بر این بود، مادامی که اراضی ایران در اشغال کشورهای بیگانه است هیچ امتیازی به آن‌ها ارایه نخواهد شد و مصدق بر این باور بود که اگر امتیازاتی در شمال و جنوب به روس‌ها و انگلیس‌ها واگذار کنیم، آن موقع ایران را به دو منطقه نفوذ تبدیل کرده‌ایم و استقلالی برای کشور باقی نخواهد ماند. همچنین مصدق می‌دانست که نهادمند کردن مردم نیازمند وجود احزاب قوی و کارآمد است و بارها نیز در صحبت‌هایش بر این موضوع تاکید کرد.

این کارشناس در رابطه با ملی شدن صنعت نفت در مجلس، یادآور شد: در آن زمان نمایندگان اقلیت مجلس طرح «ملی شدن صنعت نفت» را به مجلس ارائه کردند، اما این طرح در مجلس مطرح نشد و نخست‌وزیر رزم‌آرا برای جلوگیری از ملی شدن نفت ایران به طور محرمانه با انگلستان وارد مذاکره شد و ملی شدن نفت را بزرگ‌ترین خیانت برشمرد و در پی گسترش اعتراض‌های مردمی علیه رزم‌آرا در تهران، گردهمایی‌های متعددی برگزار شد و سرانجام خلیل طهماسبی از اعضای برجسته فداییان اسلام، رزم‌آرا را به قتل رساند و پس از این اتفاق بهای سهام شرکت نفت انگلستان به سرعت تنزل یافت و فردای آن روز در 17 اسفندماه 1329 کمیسیون نفت مجلس پیشنهاد ملی کردن نفت را تصویب کرد و این طرح در 24 اسفند به تصویب مجلس و در 29 اسفند با تایید مجلس به امضای شاه رسید و نفت کشور ملی شد.

وی با اشاره به اینکه رفاه از جمله معیار های توسعه‌یافتگی است، گفت: پیش از ملی شدن صنعت نفت، نفت کشور در حالتی انحصاری و خصوصی قرار داشت و این شرایط عدم رقابتی سبب آن شده بود که منافع حاصل از فروش نفت عامه مردم را شامل نشود و بخش عمومی کشور از جمله کالاها و خدمات عمومی رشد قابل ملاحظه‌ای نداشته باشد و این درآمدهای نفتی بیشتر به صورت واردات کالاهای مصرفی بوده است، نه کالاهای سرمایه‌ای که توان تولید داخلی کشور را بالا ببرد و کشور را از وابستگی به سایر کشورها نجات دهد.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: عدم هزینه مناسب درآمدهای نفتی سبب عدم تغییر رفاه و عقب‌ماندگی‌های اجتماعی مردم شده بود و این عقب‌ماندگی‌ها فقر شکاف درآمدی و تضاد طبقاتی را برای مردم به ارمغان آورده بود که نشان از عدم توسعه‌یافتگی کشور در آن زمان است، در حالی که کشورها در آن دوران به دنبال سرمایه‌گذاری‌های کلان اقتصادی در داخل کشورشان بودند و در ایران با واردات کالاهای مصرفی، مصرف‌گرایی رواج بیشتری پیدا کرد.

بهنود در ارتباط با دوران پس از ملی شدن صنعت نفت نیز خاطرنشان کرد: پس از ملی شدن صنعت نفت عواید حاصل از فروش نفت سبب افزایش درآمد دولت‌ها و بالطبع رفاه مردم می‌شد که دولت‌ها می‌توانند با تزریق این پول از طریق سیاست‌های خود درآمدها را مجددا توزیع کنند و این مهم سبب افزایش رفاه مردم می‌شود که در نهایت موجب توسعه‌یافتگی کشور و بهبود وضعیت رفاهی جامعه خواهد شد و نیز این مهم سبب از بین رفتن شکاف طبقاتی شده و درآمدها را بین همه مردم توزیع می‌کند.