عربستان این روزها

مسئله عربستان در این یک سال و اندی که از پادشاهی ملک سلمان می گذرد بسیار خبر ساز شده و از زمانی که سلمان بن عبدالعزیز پس از مرگ برادر ناتنی اش، ملك‌عبدالله، برتخت پادشاهی نشسته است این کشور دستخوش دگرگونی های بسیاری در داخل و خارج گردیده است که بسیاری از ریش سفیدان خود عربستان از عملکردهای او بسیار ناراحت و منتقد هستند اما طرفداران خود سلمان تنها از تصمیمات او حمایت می کنند مانند گلچین اخباری که در جشن یکسالگی پادشاهی او شمرده شد که او: " نشان ملی ترکیه را دریافت کرد؛ قلاده نیل مصر را به گردن آویخته، مدرک دکترای افتخاری از دانشگاه قاهره گرفته، چهار نشست را با «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهور ترکیه، برگزار کرده، سه نشست دیگر با «عبدالفتاح السیسی»، رئیس‌جمهور مصر، داشته، دو ائتلاف؛ یکی «عربی» و یکی «اسلامی» تأسیس کرده، رهبری بزرگ‌ترین رزمایش نظامی در تاریخ منطقه یعنی رزمایش «رعد شمال» را برعهده گرفته، مالکیت کشورش بر جزایر «صنافیر» و «تیران» مصر در ورودی خلیج العقبه را بازپس گرفته، جنگنده‌های «طوفان قاطع» را برای ورود به جنگ بی‌پایان به یمن فرستاده، چهار جنگنده را برای جنگ علیه «داعش» در پایگاه «اینجرلیک» ترکیه مستقر کرده و چه‌بسا اگر بادها در جهت بادبان‌های کشتی‌های عربستان بوزند، بعدا تلاشش برای سرنگونی نظام سوریه نیز به ثمر بنشیند."
اما تمام این تعاریف ظاهری است و وضعیت واقعی عربستان اصلا به این صورت نیست عربستان کنونی، جنگ فرسایشی و بی نتیجه‌ایی با یمن داشته که باعث خسارات بسیاری برای کشورش شده است. فاجعه کشته شدن صدها حاجی در منا در دوران حکومت ملک سلمان رخ داده است که نقشه های پلید شیعه کشی عربستان را آشکار ساخت و نقض حقوق بشر را در این کشور جار زد و بی کفایتی و بی مسئولیتی مملکت داران سلمان را روشن کرد. جنگ این پادشاه با روسیه باعث تضعیف شبه نظامیان مخالف دولت سوریه و تثبیت موقعیت دولت این کشور شد زیرا سعودی ها نه تنها در جبهه جنگ نتوانسته اند به اهداف خود برسند بلکه به دلیل هدف قراردادن شبه نظامیان مورد انتقاد شدید جامعه جهانی نیز قرار گرفته اند. در این مدت بیش از هفت هزار یمنی کشته و سیزده هزار تن نیز زخمی شده اند و زیرساخت های شهری این کشور نیز بسیار آسیب دیده است. عربستان با قطع روابط دیپلماتیک خود با سوریه در منطقه هم باعث کسب موفقیت های دیپلماتیک بهتر و افزایش نقش منطقه ای ایران شد.
یکی دیگر از ناکامی ها و نگرانی های عربستان در یک سال اخیر، موضوع توافق هسته ای میان ایران و گروه 5+1 بود. سعودی ها از همان آغاز مذاکرات هسته ای همسو با مقام های رژیم صهیونیستی تمام تلاش خود را برای ناکام کردن روند گفت و گوهای هسته ای صرف کردند و بارها با زبان هشدارآمیز نسبت به این مساله سخن می گفتند. سعودی ها نگران بودند که لغو تحریم ها علیه تهران و تنش زدایی در روابط ایران و غرب، قدرت این کشور را در عرصه منطقه ای افزایش دهد و این برای سعودی ها که همواره ایرانی ها را رقیب خود در منطقه می بینند وحشت آور بود.
تمام معضلات و مشکلات این روزهای عربستان به مواردی که گفته شد، ختم نمی شود. در عرصه داخلی هم ملک سلمان سالی پر از چالش را گذراند. از افزایش تنش و درگیری میان شاهزادگان سعودی بر سر صعود به سلسله مراتب قدرت از همان روزهای نخست درگذشت ملک عبدالله و به سلطنت رسیدن ملک سلمان بگیر تا کسری بودجه بی سابقه در این کشور. روزنامه ایندیپندنت چند ماه قبل نوشته بود که عربستان میلیاردها دلار از ذخیره مالی خود را به شکل بی سابقه ای برای پایین نگه داشتن بهای نفت آتش می زند و همزمان با آن نیازهای جنگ علیه سوریه و یمن را نیز تامین میکند.
در بررسی عملکرد ملک سلمان باید به نابسامانی وضعیت حقوق بشر در این کشور نیز پرداخت که طبق آمار عربستان حدود 200 نفر را در یک سال اخیر اعدام کرده است که در 20 سال اخیر بالاترین رقم در این زمینه بوده است و سازمان عفو بین الملل به شدت از این مساله انتقاد کرده است. دراین راستا اعدام «شیخ نمر باقر النمر» روحانی سرشناس شیعه که از مخالفان مدنی دولت عربستان محسوب می شد را می توان نام برد که به شدت مورد انتقاد جامعه جهانی قرار گرفت.
سیاست های عربستان در سال های پیش نوعی سیاست محافظه کارانه و حرکت لاک پشتی و حساب شده بود. این وضعیت اما در یک سال اخیر به کلی تغییر کرده است. عربستان در دوره ملک سلمان رفتارهای سریع و واکنشی و غیرحساب شده ای را پیش گرفته است که مهمترین نتیجه آن قرار گرفتن این کشور در ورطه بحران های مختلف است.