نان و خرما و سریال!

زمان زیادی نگذشته است. شاید حتی دهه هفتادی ها که این روزها هنگام بازگویی خاطرات گذشته مان برایشان از عکس العمل هایشان تازه می فهمیم که چه دنیای متفاوتی داریم و چه دنیای جدیدی دارند هم خاطرشان باشد روزهایی را که ایرانی ها تنها سروکارشان با تلویزیون در ایام ماه رمضان چک کردن وقت اتمام سحری و شروع خوردن افطاری بود . تلویزیونی که در روزها و شب های ماه رمضان با انبوهی از قرآنی خوانی ها و سخنرانی ها و پخش مناجات ها و.. پر می شد .
خیلی طول نکشید که وضعیت تلویزیون ایران حالا تبدیل به وضعیتی شود که مومنان روزه دار برای پیدا کردن فرصت برای خواندن نماز مغرب و عشای شان میان سریال های متعدد پنجگانه تلویزیون در ساعات بعد از افطار دچار مشکل شوند و نیمه شب قبل از سحر هنگام خواندن دعای سحر گوشه چشمی هم به فرزاد جمشیدی داشته باشند که پیامک التماس دعایشان را برای مردم ایران می خواند یا نه؟
درست در سالهایی که تغییر در ایران در حال تبدیل شدن به یک اپیدمی بود رابطه دین و تلویزیون هم به تدریج در حال دچار تغییر شکل شدن بود. شورایی در صدا و سیما تشکیل شده بود به نام شورای معارف و ظاهرا هماهنگی سیاست ها، که البته لزوما به هماهنگی در خروجی ها هم منتهی نشد، در سطح مدیریت عالی در تلویزیون انجام می شد. کم کم ساخت ویژه برنامه های قبل از غروب و سحر در تلویزیون رونق گرفت و به فاصله چند سال همه شبکه های تلویزیونی درست چند ماه قبل از شروع ماه رمضان شروع به تلاش برای ساخت مجموعه های نمایشی تلویزیونی می کردند و به همین ترتیب دوره زمانی سنتی رقابت شبکه های نلویزیونی برای کسب مخاطب در ایام عید به ماه رمضان منتقل شد. 87 درصد بیینده یا 78 درصد؟ ما برنده ایم.
و حالا بعد از گذشت 15 سال از پخش اولین سریال مناسبتی در ماه رمضان از شبکه سراسری تلویزیون ایران حالا دیگر تماشای تلویزیون جزئی از سنت خانوادگی غروب های ماه رمضان و مراسم افطارمان شده است. در مراسم های خانوادگی افطار چند سالی است که آدم هایی پیدا می شوند که در آن شلوغی و ازدحام مهمان های پرتعداد خانوادگی به دنبال دستگاه کنترل تلویزوین صاحب خانه می گردند و صدای شبکه را تا آخرین حدش بالا می برند تا به بقیه بفهمانند که سریال شبکه سه که معمولا بلافاصله بعد از افطار پخش می شود شروع شده است و آن وقت است که سکوت فضای خانه را برمی دارد. یک ربع استراحت، میوه و چای بیاورید که شبکه دوم شروع می شود و الی آخر... حضور در مساجد و مراسم دعای ابوحمزه، دعای افتتاح، نمایشگاه قرآن یا جلسات ختم قرآن، و باقی هم پیشکش!
به نظر می رسد سیاست کلان رسانه ای کشورمان به سمتی پیش رفته است که مومنین روزه دار را هرچه بیشتر و به هر بهایی پای تلویزیون بنشاند. تلویزیونی که گویا باید فکري جدی برای محتواهای مناسبتی اش کرد. نمی خواهیم وارد بحث طول و بی سرانجام تاثیرگذاری رسانه بر جامعه با جامعه بر رسانه و این جور مدعیات شویم ما وظیفه داریم که تغییر را ببنیم و آن را بگوییم. لابد جامعه شناسان و رسانه شناسان و فرهنگ شناسان ایرانی مثل همیشه چند قدم عقب تر بدوند دنبالش تا ببیند که چه اتفاقی افتاده است و چرا؟