دستاویز تازه ی اردوغان برای یك مانور سیاسی داخلی در تركیه / غربی‌ها از وقوع كودتا در تركیه اطلاع داشتند

جعفر قنادباشی در گفتگو با پایگاه اطلاع رسانی نما ، در خصوص کودتای ترکیه با بیان اینکه تعدادی از نظامیان ناراضی ترکیه که بخشی از آنها از عوامل آقای گولن هستند، به تصور اینکه شرایط جامعه به گونه ای است که هر حرکت براندازانه می تواند مورد استقبال مردم قرار بگیرد، دست به کودتا زدند، گفت: برآورد آنها این بود که نارضایتی های اقتصادی و ناامنی های کنونی در ترکیه که ناشی از مداخلات نظامی پنج سال اخیر ترکیه در سوریه است، جامعه را به جایی رسانده که حاضر است به هر تغییری، حتی به صورت کودتا تن بدهد.
وی افزود: قسمت اول این محاسبه مبنی بر نارضایتی مردم و آشفته بودن اوضاع اقتصادی ترکیه، تحت تأثیر مداخلات نظامی این کشور درست بود، همچنین محاسبه نارضایتی های مردم ناشی از ناامنی هایی که به نوعی ناشی از مداخلات ترکیه در سوریه و سیاست ها راهبردی غلط در قبال داعش است، درست بود اما این قسمت از محاسبات آنها مبنی بر اینکه مردم ترکیه از این کودتا استقبال می کنند غلط بود و مردم ترکیه به طرز تحسین برانگیزی با کودتاگران مقابله کردند؛ چرا که آن را مساوی با مداخله غربی ها در کشورشان می دانند. درواقع مردم از منافع ملی دفاع کردند و اقدامی را که دولت ترکیه باید انجام می داد، آنها انجام دادند.
کارشناس مسائل بین الملل، قسمتی از علل کودتای ترکیه را ناشی از کاهش توان اطلاعاتی و ناتوانی سیستم های امنیتی این کشور در قبال اقدامات براندازانه عنوان کرد و تصریح کرد: این اتفاق بیانگر این است که دستگاه های امنیتی ترکیه از درک چنین خطر بزرگی، آن هم در ابعاد هوایی و زمینی ناتوان هستند و این مردم بودند که این کاستی را جبران کردند. می توان گفت که این اتفاق، هم ایرادی است که متوجه دولت اردوغان می شود و هم ایجاد یک مطالبه خواهد کرد؛ به این صورت که مردم توقع خواهند داشت که زین پس دولت در برابر خطرات، زودتر واکنش نشان دهد و از بوجود آمدن آنها جلوگیری کند و اجازه ندهد که ده ها تن کشته و زخمی بشوند و سپس به فکر مهار آن بیفتد.
قنادباشی تصریح کرد: یکی از مطالبات مردم در دفاع از منافع ملی و سرکوب کودتاگران این است که دولت در راستای خواسته های آنها حرکت کند نه اینکه به اسرائیلی متمایل بشود که مردم مخالف آن هستند؛ همچنین با دولت های دیکتاتور مثل عربستان پیوند نخورد.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا کودتای ترکیه حتی در صورت شکست کامل، منجر به تضعیف جایگاه اردوغان نمی شود، گفت: این کودتا هم می تواند یک فرصت برای ادروغان باشد هم یک تهدید. تهدید از این جهت که ناتوانی دولت او را در جلوگیری از کودتا نشان داده است و نیز از این جهت که بیانگر این است که قسمتی از ارتش با اردغان مخالف هستند. اما فرصتی که این کودتا برای اردوغان ایجاد می کند این است که او از این حمایت مردمی بهره برداری خواهد کرد و مخالفت های مردم با کودتا را به نفع خود مصادره می کند. اردوغان با توجه به تجارب گذشته، اکنون دستاویز تازه ای برای یک مانور سیاسی داخلی در ترکیه پیدا کرده است و سعی خواهد کرد تا بوسیله آن، مخالفان را قلع و قمع و فضا را امنیتی کند.
کارشناس مسائل غرب آسیا در پاسخ به این سؤال خبرنگار نما ، که آیا تحولات اخیر منجر به تغییر سیاست های ترکیه در منطقه مخصوصاً در قبال سوریه نخواهد شد، اظهار داشت: ترکیه از زمانی که آقای داوود اوغلو را کنار گذاشته است، سیاست های مداخله جویانۀ همه جانبه خود را کنار گذاشته است و تصمیم گرفته تا دخالت در سوریه را کاهش کند. منتها از طرفی، دوستان منطقه ای این کشور مثل قطر و عربستان با پرداخت مواجب، ممکن است ترکیه را مجبور به مداخله مجدد در سوریه کنند، هم دوستان غربی این کشور. در همین راستا، می توان ظن قوی را بر این دانست که کودتای اخیر، با چراغ سبزهایی از سوی غرب صورت گرفته باشد و درواقع هشداری بوده باشد برای اردوغان که نخست وزیر او، هفته قبل بر عادی سازی روابط با سوریه تأکید کرده بود.
قنادباشی تصریح کرد: درواقع این کودتا ممکن است دربرگیرنده این هشدار غربی ها برای اردوغان باشد که اگر شما بخواهید روابط خود را سوریه را عادی کنید و از حمایت داعش دست بردارید، ممکن است خطرات اینچنینی برای شما ایجاد کنیم. بنابراین، می توان گفت که این موضوع، آزمونی را برای اردوغان پدید آورده است و الان خیلی مشخص نیست که او به سمت دولت سوریه حرکت خواهد کرد یا در مخالفت با این کشور. در مجموع ترکیه به دلیل مشکلات اقتصادی، ناامنی ها و زخم هایی که این کودتا بر پیکره آن وارد کرده است، ناگزیر است که سیاست خود در قبال سوریه را تغییر بدهد و گرنه مشکلات اقتصادی و سیاسی این کشور بیشتر خواهد شد و حزب عدالت و توسعه را مجدداً در مسیر سرنگونی قرار خواهد داد.