نسخه چاپی

اختصاصی نما

دست آورد «تقریبا هیچ» دیگر در ریاست طولانی دولت یازدهم

عکس خبري -دست آورد «تقريبا هيچ» ديگر در رياست طولاني دولت يازدهم

به گمان خیلی ها، ریاست ایران بر جنبش عدم تعهد كه البته به دلیل عدم آمادگی ونزوئلا برای پذیرفتن این مسئولیت، باعث ریاست مضاعف ایران شد فرصتی فراهم می كرد تا آنچه مقام معظم رهبری از این فضا مطالبه می كردند محقق شود اما برآیند فعالیت و عملكرد دولت خلاف این مساله را نشان می دهد!

به گزارش نما ، پس از پایان جنگ جهانی دوم و نابودی حکومت آلمان، امریکا و شوروی دچار اختلاف عدیده ای شدند و همین اختلافات بر کشورهایی که از یکی از این دو ابرقدرت تبعیت می کردند تاثیر گذاشت. در این میان برخی از کشورهایی که خود را متعهد و وابسته به اردوگاه شرق و غرب نمی دانستند گرد هم آمدند و در دوران جنگ سرد، جنبشی را تحت عنوان «جنبش عدم تعهد» پایه گذاری کردند.
قدم اول برای شکل گیری این جنبش از کنفرانس آسیا - آفریقا در باندونگ اندونزی و در آوریل سال 1995 برداشته شد و 29 کشور با هدف ارزیابی مسائل جهانی در این کشور گردهم آمدند که رهبرانش را جمال عبدالناصر، رییس‌جمهور مصر؛ جواهر لعل نهرو، نخست ‌وزیر هند؛ احمد سوکارنو، رهبر استقلال اندونزی؛ یوسیب بروز تیتو، رهبر یوگسلاوی و قوام نکرومه، رهبر غنا تشکیل می دادند. و بالاخره در سال 1960، کشورهای عضو جنبش در خلال پانزدهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصمیم به گسترش اعضا گرفته و 17 کشور جدید آسیایی و آفریقایی عضو جدید جنبش شدند.
مهم‌ترین اهداف تعیین شده این جنبش عبارت بودند از: حق تعیین سرنوشت، حاکمیت و استقلال ملی، عدم ‌الحاق به پیمان‌های نظامی چندجانبه، استقلال عمل کشورهای عضو در مقابل نفوذ بلوک‌بندی‌های سیاسی قدرت‌های بزرگ، مبارزه با امپریالیسم، نفی نژادپرستی و اشغال خارجی، دموکراتیزه‌کردن روابط بین‌الملل و همکاری اقتصادی بر اساس اصل برابری در حاکمیت.
جمهوری اسلامی ایران نیز که از بدو تأسیس، سیاست خارجی خود را همسو با اهداف جنبش عدم تعهد اعلام کرده بود، در نخستین فرصت یعنی سال 1358 (اکتبر 1979) در نشست ششم سران، در هاوانا به عنوان هشتاد و هشتمین کشور عضو پذیرفته شد.
هم اکنون 120‬ کشور عضو جنبش غیرمتعهدها هستند و سمت ریاست جنبش عدم تعهد نیز هر دوره به کشور میزبان اجلاس سران واگذار می‌ شود. در همین راستا هم شانزدهمین اجلاس کشورهای عضو جنبش عدم تعهد از 5 تا 10 شهریور ماه سال 1391 به میزبانی جمهوری اسلامی ایران در تهران برگزار و ریاست جنبش برای مدت سه سال از مصر به ایران واگذار شد.
نگاه استقلال طلبانه و ظلم ستیزانه امام خمینی رحمت الله علیه باعث شد حضور نظام جمهوری اسلامی ایران در این جنبش همواره پررنگ و حساس باشد؛ از سویی دیدگاه های رهبری معظم انقلاب هم بر همین اساس استوار بوده و ایشان چه در زمان ریاست جمهوری و چه پس از آن در ديدار با مقامات و سفیران جنبش یا به مناسبت‎های دیگر درباره جنبش عدم تعهد و هویت و کارکردهاي آن صحبت کرده اند.
همچنانکه در مرداد 1364 و در زمان ریاست جمهوری، در دیدار با «دنیزاریه ویچ» وزیر امور خارجه یوگسلاوی فرمودند: «ورود ایران به جنبش عدم تعهد با امید و خوشبختی و جاذبه‎ای که این جنبش در دوران مبارزات پیش از انقلاب اسلامی برای ما داشت صورت گرفت و هم‎اکنون نیز ما به آینده غیرمتعهدها خوشبین هستیم و معتقدیم که برای تقویت آن باید تلاش جدی و زیادی انجام پذیرد.»
این بیانات نشان می دهد که مقام معظم رهبری، به حضور فعال و پویای ایران در مجامع بین المللی یا منطقه ای نگاه مثبت و ویژه ای داشته و همواره به ماهیت استکبارستیزی نظام اسلامی اشاره و بر ظرفیت کشورهای مستقل و مخالف با سیاست های استکباری تاکید کرده اند.
ایشان همچنین در هفدهم آبان سال 1385، درباره نگاه ایران به عدالت‎گرایی در جمع مردم استان سمنان چنین فرمودند: «امروز شما ببینید در همین قضیه انرژی هسته ای که سعی می کنند در دنیا جنجال کنند، وضعیت دنیا نسبت به ما چیست؟ به‎خصوص وضعیت کشورهای آسیا و خاورمیانه و کشورهای اسلامی. حالا آمریکایی‎ها مثل همیشه دهانشان را باز می کنند، چشمشان را می بندند و هرچه به دهانشان می آید می‎گویند: دنیا با غنی‎سازی ایران مخالف است! نه شمایید که دنیا را نمی‎شناسيد؛ دنیا را نمی بینید. ملت‎های دنیا که هیچ، حتی دولت‎های دنیا که نشانه آن بیش از صد کشور غیرمتعهد و حدود 50 کشور اسلامی است، که در کنفرانس اسلامی و جنبش عدم تعهد گرد هم آمده‎اند، و چند مجموعه دیگر که اکثریت قاطع کشورهای دنیا هستند، همه طرفدار این هستند که انرژی هسته‎ای از انحصار چند قدرت مدعی و طلبکار جهانی بیرون بیاید و ملت ایران را برای این که در این راه شجاعانه ایستاده، از ته دل تحسین و تشویق می کنند.»
یا در سخنراني ديگري در ششم دي‎ماه 1368 با ياد‎آوري سخنراني خود در كنفرانس عدم تعهد در محل سازمان ملل اظهار داشتند: «چند سال پيش كه ما در كنفرانس عدم تعهد در سازمان ملل شركت كرده بوديم، همين نكته را به مردم دنيا گفتيم. مردم دنيا! رهبران دنيا! امروز بر دنيا نظام سلطه حاكم است. نظام سلطه يعني اينكه كسي در دنيا به اتكاي سرنيزه و زور، قلدري بكند و شرم نكند و ديگران هم قلدري او را تحمل كنند. امروز شما نمونه‎اش را مشاهده مي‎كنيد.»
هرچند فعاليتهاي دستگاه ديپلماسي باعث شد كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد با نام اين جنبش بارها به صدور اعلاميه حمايت از فعاليت هاي صلح آميز هسته اي كشورمان اقدام کنند و به گفته علي اصغر سلطانيه سفير و نماينده دائم جمهوري اسلامي ايران در آژانس بين المللي انرژي اتمي در 10 سال گذشته 42 بيانيه در حمايت از كشورمان منتشر شده است اما این همه آن چیزی نیست که از حضور جمهوری اسلامی در این جنبش انتظار می رفت.
باوجود اینکه رهبری معظم انقلاب در خصوص جنبش غیرمتعهدها تاکیدات فراوانی داشته اند و به دلیل تحولات داخلی ونزوئلا، این کشور نتوانست در سال گذشته عهده دار این سمت شود و ریاست ایران بر جنبش، مضاعف شد لیکن به نظر می رسد دولتمردان جمهوری اسلامی از این فضا استفاده لازم را نکرده اند. هرچند با قضاوتی منصفانه می توان به دستاوردهایی چون شكست توطئه غربي ها براي منزوي كردن ايران و تبديل شدن جمهوري اسلامي ايران به كانون ديپلماسي فعال بين المللي اشاره کرد.
در عین حال شکستن تحریم ها یا استفاده از ظرفیت بزرگ کشورمان برای صادرات محصولات و درآمدزایی و ارزآوری از جمله ناکامی های دولتمردان در زمان ریاست ایران بر این جنبش بودو درواقع می توان گفت دولت نتوانست از این ظرفیت استفاده مناسبی ببرد.

۱۳۹۵/۶/۹

اخبار مرتبط
نظرات کاربران
نام :
پست الکترونیک:
نظر شما:
کد امنیتی:
 

آخرین اخبار...