سندی از یك لایه پشت برجام

پایگاه اینترنتی فارن افرز در 23 آذر ماه 1394 (14 دسامبر2015) گزارشی را به قلم سه پژوهشگر برجسته خود «الیوت ای.کوهن» ، «اریک اس. ادلمن» و «رای تکیه» و با عنوان «زمان سخت‌گیری بر ایران» منتشر کرده بود که در آن به ضرورتهای دوره پسابرجام پرداخته شده است. اهمیت متن هم از رسانه منتشر کننده و هم از مولفان آن مشخص است.

اینک 9 ماه پس از این گزارش می توان با بازخوانی آن به ریشه برخی رفتارهای دشمن پی برد. در فرازی از این متن استراتژیک آمده است: «آمریکا علاوه بر بازنگری در توافق‌نامه هسته‌ای باید ایران را به خاطر اقدام‌های تعرض‌آمیز در منطقه، حمایت از تروریسم و نقض حقوق بشر مجازات کند. بدین منظور آمریکا باید از طریق احیای ساختار تحریم‌ها تا حد ممکن، ایران را از اقتصاد جهان جدا سازد. این کار باید از طریق برگرداندن دوباره هر چقدر از تحریم‌های لغو شده که ممکن است باید انجام شود همچنین باید تلاشی سیاسی برای افزایش ناامیدی مردم ایران از رژیم این کشور و تشدید اختلاف میان هیئت حاکمه آغاز شود...

آمریکا با سکوت در برابراعتراض‌های سال 2009 در ایران، مرتکب اشتباه بزرگی شد. با این حال، نظام جمهوری اسلامی ایران هنوز در برابر قیام‌های مردمی آسیب‌پذیر است... در سال2009 نیز جنبش سبز ارکان نظام جمهوری اسلامی را به لرزه در آورد. تنها مسئله قطعی در باره آینده ایران این است که در نهایت یک جنبش اعتراضی دیگر ایجاد خواهد شد. در آن زمان، آمریکا باید آماده حمایت از آن جنبش باشد.»

بخش های مختلفی از این متن تا امروز عملیاتی شده است. از کاهش روابط اعراب با ایران تا مطالبه حقوق بشری درباره اعدام تروریستها در دهه 60؛ اما دو نکته از این متن بسیار قابل تأمل است. اول عدم اکتفا به تغییراتی که دکتر روحانی دنبال می کند و دوم، وعده به جنبش اعتراضی علیه نظام و دولت او. در بندهای پایانی تأکید شده است « واشنگتن نیازی به یک توافق‌نامه کنترل تسلیحاتی ناقص و غیررضایت‌بخش ندارد» و نگاه به تداوم برجام را نفی می کند و تأکید می کند نباید گذاشت نظام ایران به موفقیت دست یابد. « به یاد داشته باشیم که رژیم ایران همان دولت اسلامی انقلابی اصیل است. موفقیت‌های این نظام الهام بخش موج افراط‌گرایی در منطقه غرب آسیا بوده است.»

صریح تر از این باید بگویند که برنامه هسته ای بهانه است؟ روز نگارش این یادداشت می گفتند که هر سه مولف جمهوری خواه هستند اما عملی شدن بند به بند این نسخه نشان می دهد در خصومت ورزی با ایران، دموکراتها و جمهوری خواهان چندان هم مسیرشان از هم جدا نیست.