ما و دوقطبی سازی

سال گذشته سه بار امام خامنه‌ای، درباره خطر دوقطبی‌سازی های کاذب هشدار علنی دادند. نخست در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری در ششم خردادماه که ازدوقطبی کردن‌های مصنوعیِ جامعه به‌عنوان زخم‌هایی که دشمن بر پیکر این انقلاب می‌زند یادکردند، هفته بعد از آن در مراسم سالگرد امام راحل (ره) با توصیه به وحدت، فرمودند « نگذارید احساسات شخصی یا احساسات جناحی یا مطلقاً احساسات، بر منطق غلبه کند. منطق این است که وقتی دشمن از دور نگاه می‌کند، احساس کند که اینجا یکپارچه است، احساس یکپارچگی بکند. اینکه حرف‌هایی زده بشود که از آن حرف‌ها دو جریانی و دو جهتی و تخاصم و دوقطبی گری در داخل ملّت یا در مجموعه نظام استفاده بشود، به ضرر کشور است.» و چند ماه بعد، در جلسه درس خارج خود در پنجم مهرماه سال گذشته، با تبیین علت توصیه به احمدی‌نژاد برای نامزد نشدن در انتخابات ریاست جمهوری؛ علتی که برای خود احمدی‌نژاد تبیین شده بود را چنین فرمودند «شما اگر در این مقوله وارد شدید، این دوقطبی در کشور ایجاد می‌شود. دوقطبی [...] مضر است به حال کشور. من صلاح نمی‌دانم شما وارد بشوید.» و در ادامه تبیین فرمودند که «امروز کشور به اتحاد نیروها احتیاج دارد.‌بخصوص نیروهای مؤمن. نیروهای پای‌کار. سعی کنند از این چیزها اختلاف به وجود نیاورند.» توصیه به وحدت در اینجا چنین به نظر می‌رسد که ناظر بر انتظار هم‌صدایی در ترویج ارزش‌های انقلاب اسلامی، همدلی در عملی کردن این ارزش‌ها و عدم هدر رفت پتانسیل‌ها در رقابت درون گفتمانی است؛ نه یکی شدن. پرهیز از دوقطبی تصریح ایشان در آستانه دهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی، به معنای منع از رقابت انتخاباتی با یکدیگر نیست.‌ در آن سخنرانی در پنجم اسفندماه 1394 با نقد دوگانه‌سازی رسانه‌های بیگانه در آن زمان، فرمودند: « انتخابات مسابقه است؛ یکی جلو می‌افتد، یکی عقب می‌ماند؛ این دشمنی نیست، این عناد نیست، این دوقطبی شدن نیست. مرتباً در رادیوها و در تلویزیون‌ها و در رسانه‌های گوناگونشان خبر از دوقطبی شدن ملّت ایران -یعنی دودستگی‌ای که با همدیگر دشمن‌اند و علیه هم تلاش می‌کنند- می‌دهند. بله در ایران اسلامی یک دوقطبی‌ای وجود دارد؛

دوقطبی انقلاب و استکبار. » نکته قابل‌تأمل آنکه رصد تاریخ هشدارهای پیش از آن درباره دوقطبی نشان می‌دهد تواتر این تذکرها هر چه به جلوآمده‌ایم؛ بیشتر شده است.

با نگاهی به نقاط چالش‌برانگیز در تاریخ انقلاب (همچون ماجرای بنی‌صدر، دوره اصلاحات و ...) به‌خوبی می‌توان دریافت که دوقطبی گری دروغین در داخل ملت فتنه ساز و بخشی از پروژه نبرد نرم دشمن است و اگر می‌خواهیم انتخابات 96، تقویت‌کننده سرمایه اجتماعی‌مان باشد، باید از آن احتراز کرد، زیراترمیم گر گسل‌های اجتماعی پدید آمده پس از نفرت پراکنی انتخابات‌های گذشته، رقابت انتخاباتی سالم است.این در حالی است که مرور رویدادهای سال‌های نه‌چندان دور، نشان می‌دهد اصلاح‌طلبان تجربه‌های موفقی در ایجاد جنگ روانی و تولید فضای دیو و دلبر تصنعی برای مهندسی انتخاباتی افکار عمومی دارند.

قابل‌انکار نیست که چنین رویکردی موجب افزایش هیجانات جامعه و درنتیجه تشدید مشارکت عمومی در انتخابات خواهد گردید، امااین هیجانات همراه باافزایش تنش اجتماعی است که به معنای تخاصم در لایه‎های مختلف جامعه است که منجر به خصومت ورزی به‌جای رقابت‎های معقول سیاسی و از دست دادن سرمایه اجتماعی متکی بر انسجام، هم‌دلی و وحدت درونی است؛ اغلب نظریات موجود در خصوص سرمایه اجتماعیثبات و انسجام اجتماعی را در کنار همکاری و مشارکت اجتماعی که از مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی بر می شمرند. سرمایه‌ای کهنقش کلیدی در پیشرفت و توسعه کشور داد.

رویکرد دیو و دلبر سازی در انتخابات مانند انتخابات سال 84 که محسوس بود و در سال 88 با شدت بیشتری روی داد، آثاری را به‌جای گذاشت که نوعی شکاف اجتماعی به وجود آمد و این شکاف تا آنجا پیش رفت که می‌توان از آن به‌عنوان یک گسل در حال ترمیم یادکرد. مروری بر دوقطبی سازی های کاذب فرهنگی، اجتماعی و ... به‌خصوص در سال 95 بر سر موضوعاتی که بالاصاله سهم کمی از دغدغه عمومی را به خود اختصاص می‌دهد، اما با بزرگنمایی رسانه‌ای و برجسته‌سازی آن و کشاندن آن به تیتر اول رسانه‌ها، فضای خوبی برای فراموش‌شدن دغدغه‌های اصلی - همچون معیشت، بیکاری و رکود- را فراهم می‌سازد؛ نشان می‌دهد تجربه‌های گذشته متخصصان جنگ روانی اصلاح‌طلبان، سعی به مهندسی انتخابات 96 با تکرار الگوی دیو و دلبر دارد.

با این مقدمات، به نظر می‌رسد باید هوشیار بود که مشی انتخاباتی ما، مشدد و یاریگر طرح‌های دوقطبی ساز نگردد. طرح‌هایی که شاید توسط برخی بازیگران سیاسی داخلی با اهداف انتخاباتی طراحی‌شده باشد؛ اما سود درازمدت آن و بهره‌بردار نهایی، دشمنان انقلاب اسلامی خواهند بود.