روند آشوب‌هاي اخير و فراز و فرود آن به رغم هزينه‌ها و پيامدهاي منفي آن که در عرصه داخلي و خارجي بر ايران اسلامي تحميل شد، واجد درس‌ها و عبرت‌هايي است که تأمل و تدبر در آن مي‌تواند منشأ تدوين نقشه راه مناسب براي آينده و مقابله با دشمني‌هاي پنهان و آشکار دشمنان بيروني و دروني نظام اسلامي باشد که از هيچ فرصتي براي فروپاشي يا تضعيف آن فروگذار نمي‌کنند. در عرصه داخلي وجود ضعفها و ناکارآمدي‌هاي دستگاه‌هاي اجرايي در قواي مختلف و سستي در حل مشکلات مردم نشان داد که گفتاردرماني مسئولان هيچ‌گاه نمي‌تواند مرتفع‌کننده مشکلات واقعي مردم شود و جابجايي مشکلات مردم در عرصه اشتغال، گراني و... با موضوعاتي انتزاعي و شعارهاي تبليغاتي جز لطمه به روان اجتماعي و تشديد نارضايتي‌ها نتيجه‌اي به دنبال نخواهد داشت.
مقام معظم رهبري در ديدار اخير مردم قم در روز 19 دي‌ماه با اشاره به اينکه دست داشتن دشمن در مسائل اخير تحليل نيست بلکه بر مبناي اطلاعات و خبر بيان شده است، تأکيد مي‌فرمايند که اين امر نبايد موجب شود که از ضعفها و مشکلات خودمان غافل شويم.
ايشان تأکيد نمودند که دشمنان مانند مگس روي زخم ناشي از مشکلات و ضعفها مي‌نشينند بنابراين بايد زخم را خوب کنيد و نگذاريد به وجود آيد چرا که اگر مشکلات داخلي نداشته باشيم، تبليغات و فضاسازي بيگانه اثر نمي‌گذارد و امريکايي‌ها هم نمي‌توانند هيچ غلطي بکنند. ايشان دفاع از حقوق مردم و تلاش براي حل مشکلات آنها را وظيفه همه مسئولان برشمردند و افزودند قشرهايي از مردم به‌خصوص «طبقات ضعيف» تحت فشار هستند و بايد همه همت مسئولان صرف حل مشکلات موجود شود.
خسارت رقابت‌هاي ناسالم سياسي تجربه ديگري است که پيامدهاي منفي آن را در اين حوادث نمي‌توان ناديده انگاشت. آسيب‌هاي ناشي از تخريب‌هاي رقباي انتخاباتي، رقابت با اصل نظام و سياه‌نمايي نسبت به گذشته نظام و... به‌ويژه در انتخابات اخير، نقشي اساسي در کاهش اميد به آينده و ايجاد خلأ فکري و ذهني براي مخاطبين به‌ويژه نسل جوان کشور داشته و دارد که از يک سو نظاره‌گر دستاوردهاي ارزشمند نظام اسلامي در عرصه‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي و توفيقات راهبردي در مواجهه با نظام سلطه هستند، اما از سوي ديگر آن تخريب‌ها و متأسفانه تداوم آن در ماه‌هاي پس از انتخابات در القاي حس ناکارآمدي و سردرگمي در تحليل و شناخت مسائل نقشي اساسي دارد که البته نتيجه بديهي آن را مي‌توان در ايجاد روحيه بي‌تفاوتي در بخش‌هايي از نيروهاي اثرگذار شاهد بود، تداوم اين امر که در فرافکني‌هاي اخير مسئولين اجرايي نشانه آن ديده مي‌شود، مي‌تواند به دامن زدن دور باطل در تخريب و سياه‌نمايي‌ها بينجامد.
ذوق‌زدگي برخي از رسانه‌ها و فعالان سياسي داخل از اوج‌گيري برخي از تحرکات تخريبي که اصول و مباني نظام را هدف گرفته و به تبع آن توصيه‌هاي خود را به سمت عدول نظام از مواضع ارزشي و تمکين نسبت به برجام‌هاي دوم و سوم و دست برداشتن از اقتدار هسته‌اي و يا حمايت از نيروهاي مقاومت جهت داده بودند، نکته ديگري است که به آساني نمي‌توان از گناه مدعيان و عاملان آن گذشت.
پيامدها و آثار اينگونه مواضع به‌گونه‌اي است که براي برخي از مراکز اطلاعاتي و امنيتي تر‌ديدي باقي نمانده است که بخشي از آن فضاسازي‌ها و حتي ناکارآمدسازي‌ها با اين هدف صورت گرفته که براي مردم و برخي مسئولين چاره‌اي جز کوتاه آمدن در برابر نظام سلطه باقي نماند و اين در واقع تأثير همان حلقه نفوذ است که در يک پروسه چندساله آثار خود را در عرصه‌هاي اجتماعي و سياسي آشکار ساخته است که متأسفانه اين روزها برخي از نشريات داخلي به سرپل‌هاي آنها تبديل شده‌اند. نوع عمل فعالان و جریان‌های سیاسی کشور در مواجهه با این آشوبها در مقایسه با صحنه‌های گذشته از نکات مهم دیگر حوادث اخیر است. بعضی از کارشناسان یکی از دلایل فروکش کردن سریع آشوب‌های اخیر را فاصله‌گیری سریع جریان اصلاحات و گرو‌ه‌های محوری آن در مقایسه با فتنه 88 می‌دانند، اگر چه برخی از عوامل میدانی فتنه گذشته در میان عوامل محرک اغتشاشات اخیر فعال بوده و دستگیر نیز شده‌اند.
در این زمینه اگرچه برخی دلیل این فاصله‌گیری را نقش و سهم این جریان در تشکیل دولت دوازدهم و سهیم بودن در بخشی از ناکارآمدی‌‌ها و ضعفها می‌دانند و شاهد مثال آن را نیز بیانیه 16 فعال سیاسی بعد از انتشار بیانیه مجمع روحانیون مبارز می‌دانند که باز هم تلاش شده بود با فرافکنی، ریشه نارسایی‌‌ها و ضعفها را نادیده بگیرند، اما تردیدی نیست که اینگونه حوادث می‌تواند منشأیی برای بازنگری در سیاست‌‌‌ها و روند‌های گذشته و اتخاذ الگویی مناسب برای تعاملات سیاسی باشد. مقام معظم رهبری در همین دیدار اخیر مردم قم، وحدت و همدلی را چاره کار مسئولان و مجموعه‌های داخلی دانسته و یادآور می‌شوند که همه بدانند مشکل حل نشدنی و گره بازنشدنی در کشور نداریم، اما باید در این زمینه، آماده‌تر، پا به رکاب‌تر، بیشتر و دقیق‌تر کار و تلاش کنیم. ایشان سپس با تأکید بر «وحدت و همدلی» مسئولان یادآور می‌شوند که در این شرایط که دشمن لجوج تهدید می‌کند و در صدد ایجاد مشکلات است، مسئولان و مجموعه‌های سیاسی «هم‌افزایی» و از تحلیل و تضعیف یکدیگر خودداری کنند.
در عرصه بین‌المللی اما مهم‌‌ترین شاخصه این آشوب حمایت صریح و آشکار امریکا و دیگر متحدان منطقه‌ای و بین‌المللی نظام سلطه از آن است و تردید اروپایی‌‌ها نیز بیشتر به شناخت آنها از محیط ایران و پیش‌بینی شکست زود‌هنگام و فقدان عقبه آشوب بود. توئیت‌های احمقانه ترامپ در حمایت از این آشوبها اگر چه نشان داد که دست امریکاییها در مواجهه با ایران خالی است و فقدان استراتژی در مواجهه با ایران در این آشوبها کاملاً آشکار شد، اما در عین حال نشان‌دهنده اوج کینه ورزی و خصومت‌ورزی هیئت حاکمه امریکا علیه مردم ایران است.
این مواضع کاخ سفید علیه ایران که در طول تاریخ انقلاب بی نظیر است، نه تنها آنها را جدی‌تر می‌کند، بلکه مبتنی بر برآورد از موضع ضعف ایران جسارت مداخله جویی آنها نیز تشدید می‌شود و این امر نیازمند تغییر ضروری در نوع مواجهه ایران است.
مقام معظم رهبری در دیدار مردم قم در این زمینه به سه نکته اساسی خطاب به هیئت حاکمه امریکا اشاره می‌نمایند: اول، سر شما در حواث اخیر به سنگ خورد. اگر در آینده، تکرار کنید، بازهم ناکام خواهید ماند. دوم، در این چند روز به ایران خسارت زدید، این کار بی «تقاص» نخواهد ماند و سوم، این کسی که به گفته خود امریکاییها تعادل روحی – روانی ندارد، بداند که این دیوانه بازی‌های نمایشی بی جواب نخواهد ماند. ایشان با اشاره به ایستادگی نظام اسلامی در مقابل زورگویان و دفاع از منافع ملت و کشور افزودند، کسانی که در خارج یا متأسفانه در داخل دوست دارند با امریکاییها پیوند بخورند و نشست و برخاست کنند، این حرف‌‌‌ها را بشنوند و بدانند که نظام جمهوری اسلامی به فضل الهی همه مشکلات را برطرف خواهد کرد.
نقشه راهی از میانه آشوبها
عباس حاجی‌نجاری
۱۳۹۶/۱۰/۲۴
