پیشرفت تکنولوژی و عدم اطلاع کافی مردم از نحوه پیشرفت آن، جامعه را به سمت شایعه‌پراکنی و حتی ترس از تکنولوژی پیش می‌برد. شاید افرادی را دیده باشید که روی وبکم‌های لپ‌تاب خود برچسب می‌زنند، زیرا آنها طبق برخی شایعات معتقدند آمریکا در زیر صحرایی یک سرور قدرتمند به اندازه استادیوم آزادی دارد که تمام اطلاعات انسان‌های روی زمین در آنجا ذخیره میشود و عکس افراد نیز از طریق همین وبکم‌ها و در ابتدای نصب ویندوز گرفته میشود!
به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ اما واقعیت ماجرا چیست؟ واقعا دستگاه‌های جاسوسی اطلاعات ما را می‌دزدند یا ما خودمان آنها در اختیارشان قرار می‌دهیم؟
امروز یکی از بزرگترین نگرانی دانشمندان عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات «پردازش» داده‌ها یا همان اطلاعات است. به فرض ربوده شدن برخی اطلاعات باید دید آیا ابرکامپیوترهای جهان واقعا امکان پردازش این اطلاعات را دارند یا خیر؟ و یا در نگاهی کلی‌تر چه نیازی به دزدیدن این اطلاعات هست، وقتی که ما خودمان با راه‌اندازی فیس‌بوک تمامی اطلاعات خودمان را با عکس و به صورت دسته‌بندی شده در اختیار عموم قرار می‌دهیم.
یکی از شایعاتی که این روزها زیاد به گوش می رسد فروش اطلاعات صاحبان سیم کارت‌ها از سوی «شرکت مخابرات ایران» است. علت پراکنده شدن چنین شایعاتی همان طور که در ابتدا گفته شدن عدم آگاهی از تکنولوژی‌های به کار گرفته شده و سیستم کار آن‌هاست؛ آنچه در زیر میآید خلاصه‌ای از عملکرد شرکت مخابرات ایران، محدودیت‌ها و حدود اختیارات آن از زبان دکتر «داوود زارعیان» مدیر کل روابط عمومی و امور بین‌الملل شرکت مخابرات ایران است:
* وقتی مشترکی ثبت نام میکند، اطلاعاتی را در اختیار ما میگذارد و ما این اطلاعات را کاملاً محرمانه نزد خود نگه میداریم و چند ردهی دسترسی برای آن قائل هستیم. به عنوان مثال اگر تلفن شما قطع شده باشد و به دفاتر خدمات ارتباطی مراجعه کنید، فقط شماره‌ی تلفن خودتان آنجا هست و آنها به نشانی شما دسترسی ندارند. تمام کاربرهای ما در امور مشترکین فقط همین را دارند.
* شرکت مخابرات ایران حتی برای این که امنیت این اطلاعات بیشتر باشد و کسی بدون دلیل و درخواست مالک تلفن به فایل مربوطه مراجعه کند، به تمام کاربران امور مشترکین شماره کاربری داده است و اگر روزی به اطلاعات تلفن کسی مراجعه شود، میتوانیم در سیستم ببینیم که کدام رایانه و با چه شماره‌ی کاربری به اطلاعات آن فرد مراجعه کرده است. بنابراین هیچ کس در سیستم ما نمیتواند بدون دلیل به اطلاعات شخصی کسی دسترسی پیدا کند.
* نکتهی دیگر این که مثلاً شما صاحب یک تلفن همراه هستید و من به عنوان یک مدیر مخابراتی، کنجکاو میشوم که شما با چه کسانی صحبت میکنید و پرینت تماسهای شما را میگیرم. سیستم به گونهای طراحی شده است که اگر کسی غیر از خود شما پرینت تماسهای شما را ببیند، یک پیامک برایتان ارسال میشود و به شما خبر میدهد که در این ساعت یک نفر اطلاعات شما را دیده است. اگر شما معترض باشید، سریع به مخابرات مراجعه میکنید و میتوانید ببینید چه کسی این کار را انجام داده است.
* اما در رابطه با این که پیامک تبلیغاتی به چه ترتیب ارسال میشود باید بگویم که بسیاری از سازمانها و نهادها شماره تلفن افراد را دارند. به عنوان مثال وقتی برای کنکور ثبت نام کردهاید، فرم اطلاعات خانوادهی خود را برای گرفتن یارانه تکمیل کردهاید، به یک نمایشگاه رفتهاید، یا در یک کلاس آموزشی ثبت نام کردهاید، شماره تلفن خود را نوشتهاید. بنابراین بسیاری از مردم خودشان شمارههایشان را در اختیار دیگران قرار دادهاند و شرکتهای فعال در حوزه تبلیغات میتوانند با استفاده از آنها بانک اطلاعاتی تهیه کنند. در نتیجه شماره تلفن و آدرس افراد فقط در اختیار مخابرات نیست، بلکه خیلی از سازمانها این اطلاعات را در اختیار دارند.
* در رابطه با این که این پیامها چگونه از راه سیستمهای مخابراتی ارسال میشود باید بگویم که ما در واگذاری شمارهها یک فرمول مشخص داریم و تمامی شمارههای ممکن را واگذار میکنیم.
یک بخشی از پیامکها به همین ترتیب ارسال میشود؛ یعنی، کسی که این سرویس را درخواست میکند کاری به مشخصات افراد ندارد و به عنوان مثال میگوید برای تمام افرادی که شماره‌ی تلفن آنها از 0912111 تا 0912112 هست، پیامک ارسال کنید. فرد دیگری میگوید من میخواهم به جوانها پیامک بدهم و از آنجا که جوانان زیر 20 سال معمولاً 0919 دارند به این شمارهها پیامک میفرستد. بنابراین یکی از روشهای پیامک انبوه این است و به هیچ وجه احتیاجی به شناسایی افراد نیست.
روش دیگر این است که مثلاً فردی میگوید من میخواهم برای کسانی که در شهر ری زندگی میکنند، پیامک بفرستم. در این زمان هم نیازی به مشخصات افراد نداریم، بلکه روی آنتنهای شهر ری تنظیم میکنیم و این پیامک به تلفنهایی که زیر این آنتنها هستند، فرستاده میشود. ممکن است فردی ساکن آن منطقه نباشد، اما به هر حال اگر در آن زمان در آن محدوده باشد، آن پیامک را دریافت میکند. در واقع شما زیر هر آنتنی که میروید، آنتن آن منطقه شما را شناسایی میکند، بدون این که بداند شما چه کسی هستید و مشخصات شما چیست پیامک ارسال میشود.
بنابراین در روش اول شمارهها انتخاب میشوند، در روش دوم منطقه انتخاب میشود و در روش سوم همان طور که گفتم با استفاده از اطلاعاتی که خود افراد در اختیار سازمانها گذاشتهاند برایشان پیامک ارسال میشود. به عنوان مثال برای کسانی که در فلان نمایشگاه بودهاند و ثبت نام کردهاند یک پیامک میفرستند. چند شب پیش که برنامهی 90 را نگاه میکردم، آقای «فردوسیپور» میگفت تا حالا 29 میلیون مشترک با ما تماس گرفتهاند؛ یعنی، آنها تمام این شمارهها را دارند و اگر روزی قرار باشد به عنوان مثال یک لباس ورزشی تبلیغ شود، برای این افراد میفرستند. بنابراین اطلاعات افراد به فروش نمیرود و اصلاً نیازی به این کار نیست، چون روشهای منطقیتر و علمیتری برای فرستادن پیامک انبوه وجود دارد.
* در خصوص این که میگویند برای مدیران پیامهای خاصی ارسال میشود باید بگویم شما امروز کمتر مدیری را میشناسید که یک تلفن داشته باشد. با توجه به حجم تماسهایی که با مدیران گرفته میشود، آنها غالباً چند سیم کارت دارند. اصلاً امروز سیستمهایی وجود دارند که به راحتی شماره تلفن افراد را رصد میکنند و نیازی به فروش این اطلاعات نیست. بنده که در این شرکت مسؤولیت دارم به شماره تلفن افراد دسترسی ندارم. در چنین شرایطی چگونه یک فرد عادی میتواند اطلاعات افراد را به دست بیاورد؟ به هیچ وجه چنین چیزی امکان ندارد. ما شماره تلفن مسؤولین نظام و افراد برجسته را به هیچ عنوان در اختیار کسی قرار نمیدهیم. حتی پیامک هم برایشان نمیفرستیم. ممکن است فردی یک آشنا داشته باشد و شماره تلفنی را وارد کند تا ببیند آن شماره متعلق به چه کسی است، اما عکس این موضوع به هیچ عنوان امکانپذیر نیست؛ یعنی، نمیتوانند از روی اسم افراد شماره تلفن آنها را پیدا کنند. ضمن این که شماره تلفن افراد خاص اکثراً در سیستم نیست.
* من شخصاً معتقدم اگر امروز آگهی وجود نداشته باشد، هزینههای مردم 10 برابر میشود. روزنامه را 100 تومان میخرید، برای این که هزینههایش را از راه آگهی تأمین میکند. تلویزیون را مجانی میبینید، به خاطر این که آگهی میگیرد. بنابراین من در رابطه با این که نباید آگهی وجود داشته باشد تردید دارم و از نظر حقوقی هنوز به نتیجهای نرسیدهام.
* ما هم برای کسانی که نمیخواهند پیامک تبلیغاتی دریافت کنند چند راهحل داریم. یکی این است که در همان مرحلهی اول بگویند سرویس پیامک را نمیخواهند. راهحل دیگر این است که درخواست کنند پیامک انبوه برایشان نیاید و فقط پیامک نقطه به نقطه برایشان ارسال شود؛ یعنی، پیامکی که یک نفر به یک نفر میفرستد. راهحل سوم این است که وقتی این پیامکها آمدند آنها را حذف کنند. البته کسانی که پیامکهای انبوهشان را میبندند بعضی اوقات مشکلاتی برایشان به وجود میآید و خیلی از پیامکهای مهم به آنها نمیرسد. به عنوان مثال یک نفر کنکور ثبت نام کرده است و وقتی آنها اطلاعرسانی میکنند، پیامک مربوط به او نمیرسد. امروز بسیاری از خدمات مانند اطلاعرسانی در زمینه‌ی کنسل شدن پروازها یا خدمات بانکها به وسیلهی پیامک انجام میشود. بنابراین وقتی کسی یک سرویس را قطع میکند، طبیعتاً از یک سری مزایا هم محروم میشود.
* البته بدیهی است که فضای پیامک بایستی مدیریت شود. آن فرد یا سازمانی که پیامک میفرستد باید توجه داشته باشد محتوای پیامش در شأن جامعهی اسلامی باشد. ما در جایگاه مخابرات باید روی این موضوع نظارت داشته باشیم و همین که کسی خطا کرد، جلویش را بگیریم و شما هم به عنوان مخاطب بایستی اشتباهات احتمالی را به ما اطلاع دهید. رسانه‌ها خیلی از اوقات نه تنها به بهبود اوضاع کمک نمیکنند، بلکه تا حدودی فضا را مسموم میکنند.
* ما همیشه به دوستانی که دارای سمت‌های حساس هستند توصیه میکنیم تحت هیچ شرایطی شماره تلفن خود را در اختیار دیگران قرار ندهند. مخابرات تلفن این اشخاص را در اختیار کسی قرار نمی‌دهد، ولی ممکن است خود این افراد سهل انگاری کنند و شماره تلفن آنها پخش شود. به افرادی که با مسؤولین، نخبگان و افراد برجسته در تماس هستند توصیه میکنیم که شماره تلفن این افراد را در حافظه‌ی تلفن خود ذخیره نکنند یا نام آنها را دقیقاً ذکر نکنند، چون امکان دارد اطلاعات آنها هک شود. اینها نکاتی هستند که باید رعایت شوند. به عنوان مثال حتماً تمامی وزرا شماره تلفن همدیگر را دارند و اگر تلفن یکی از آنها هک شود، احتمال لو رفتن شمارههای دیگران وجود دارد. بنابراین توصیه و تأکید ما به افراد سرشناس این است که هیچ وقت اطلاعاتشان را در جایی ذخیره نکنند و در ذهنشان نگه دارند. امروز امنیت اطلاعات موضوع خیلی مهمی است و از راههای گوناگونی ممکن است امنیت اطلاعات افراد به خطر بیفتد. بنابراین خیلی باید مواظب بود تا چنین نشود.
* من اتفاقاً پیامک را دوست دارم، به خاطر این که بسیاری از اطلاعات و اخبار به وسیلهی پیامک به دستم میرسد. اگر هم وقت نداشته باشم، عنوان پیامک را نگاه میکنم و اگر ناشناس باشد، هر وقت فرصت کردم آن را باز میکنم. من بیشتر از سه امکان تلفن خودم استفاده میکنم: «پیامک، مکالمه و پست الکترونیک» من تمام پست‌های الکترونیک خودم را از تلفنم دریافت میکنم و اگر لازم باشد، همان لحظه به آنها پاسخ میدهم. به نظرم خیلی خوب است که در رفت‌وآمدهای روزانه میتوانیم به این کارها برسیم.
فروش اطلاعات كاربران توسط مخابرات صحت دارد؟
۱۳۹۰/۱۲/۲۱
