ثمرات اجرای ناقص هدفمندی یارانه‌ها

به گزارش نما به نقل از فارس، نشستی با حضور جمشید پژویان و داوود دانش جعفری در دانشگاه علم و صنعت ایران پیرامون مصالح اقتصادی به ویژه هدفمندی رایانه‌ها و اقتصاد مقاومتی برگزار شد.

پژویان در این نشست در خصوص برخی از اظهارنظرها مبنی بر اینکه وی را تئورستین طرح هدفمندی رایانه‌ها اعلام می‌کنند، گفت: نمی‌دانم چرا همه جا گفته می‌شود که بنده تئورستین این طرح هستم، در حالی که در زمان تصویب این طرح در هیچ کدام یک از جلسات بررسی این طرح شرکت نکرده‌ام.

وی افزود: بنده حدود 25 سال است که در دانشگاه تدریس می‌کنم و همین آقای دانش جعفری، وزیر فعلی اقتصاد و آقای فرزین از دانشجویان من بودند؛ بنده در کلاس‌های درس به دانشجویان نقطه نظراتم را پیرامون مسائل اقتصادی عنوان می‌کردم که یکی از تأکیدات اصلاح ساختار یارانه‌ها بود.

پژویان تصریح کرد: همواره تأکید می‌کردم که شیوه پرداخت یارانه باز که تمام کالاها و همه اقشار را در بر می‌گیرد، موجب اخلال در قیمت‌های فعلی می‌شود.

این استاد اقتصاد دانشگاه علامه ادامه داد: یکی از پایه‌گذاران طرح هدفمندی یارانه‌ها آقای دانش جعفری بود و این طرح در اواخر دوره وزارت ایشان مطرح شد؛ بنده با توجه به نظریات علم اقتصاد معتقدم یارانه‌ها باید در جهت بهبود رفاه، بهره‌وری تولید و افزایش کارآمدی هدفمند شوند و پرداخت یارانه تنها باید برای بخش آموزش و بهداشت صورت گیرد.

وی با بیان اینکه اصلاح ساختار تولید و یارانه‌ها بیش از سه دهه مطرح است، گفت: در صورت ادامه روند سابق تولید دیگر صرفه اقتصادی نداشت و به سمت ناکارآمدی حرکت می‌کرد؛ این نظریات بنده با استفاده از نظریات اقتصادی مطرح است.

رئیس شورای رقابت تصریح کرد: برای حمایت از تولید در زمان اجرای هدفمندی یارانه‌ها، باید روش اخذ مالیات به روش نرخ استهلاک نزولی اتخاذ شود، تا تولیدکننده تکنولوژی خود را تغییر و از ماشین آلات جدید استفاده کند.

به گفته وی در صورت استفاده از این روش حمایتی مالیات تعلق گرفته به بخش تولید به صورت هدفمند کاهش می‌یافت که این اقدام موجب کاهش هزینه تولید، کاهش مصرف انرژی و کاهش قیمت تمام شده تولید می‌شود.

پژویان تصریح کرد: در زمان اجرای این طرح دولت به این مساله توجه نکرد و اکنون عدم موفقیت در بخش اصلاح تکنولوژی را شاهد هستیم.

*اجرای هدفمندی یارانه‌ها حتی به صورت ناقص هم ثمرات زیادی داشت

پژویان در مورد موفقیت‌ها و ثمرات هدفمندی یارانه‌ها در سال اول اجرا گفت: علیرغم اینکه این طرح به صورت ناقص اجرا شد، اما موفقیت‌های زیادی هم داشت که اثرات آن را در کاهش مصرف انرژی، جلوگیری از قاچاق سوخت و بهبود وضعیت درآمدی بخشی از جامعه می‌توان مشاهده کرد.

وی تأکید کرد: البته بهترین این بود که حمایت‌ها از اقشار مختلف در قالب تأمین اجتماعی انجام شود، اما مطمئنا در مدت یک یا دو سال امکان تحقق این امر وجود ندارد، اگر چه دولت می‌توانست در همین مدت هم زمینه‌های اجرای آن را فراهم کند که متأسفانه تاکنون اقدام خاصی در این مورد انجام نشده است.

*تورم فعلی به هدفمندی یارانه‌ها ارتباط ندارد

استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه ادامه داد: اطلاعات مربوط به تورم و هدفمندی یارانه‌ها نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از تورم مربوط به هدفمندی یارانه‌ها نمی‌شود و اگر روند افزایش نرخ تورم بررسی شود، مشخص است که افزایش قیمت ارز و برخی دیگر از عوامل موجب افزایش تورم شد.

وی در پاسخ به صحبت یکی از دانشجویان که چرا شما اثرات منفی تحریم را بزرگ جلوه می‌دهید و سایر سیاست‌ها را مورد اشاره قرار نمی‌دهید، گفت: بنده از شما که با هیجان و حرارت صحبت می‌کنید، تشکر می‌کنم، اما به شما می‌گویم که بنده از این هیجان‌ها صدها بار دیده‌ام.

پژویان افزود: بنده ماه‌هاست بر روی اقتصاد مقاومتی مطالعه و بررسی کرده‌ام و نظراتم را در قالب سخنرانی‌های مختلف ارائه داده‌ام، اما تحریم یک تهدید است و باید این واقعیت را بپذیریم.

*هنوز هم مدافع هدفمندی یارانه‌ها هستم

در ادامه این نشست مجری جلسه سوال مکتوب یکی از دانشجویان را خواند که در آن نوشته شده بود: آیا شما در دولت حضور دارید و به آنها مشاوره اقتصادی می‌دهید؟ شما طراح هدفمندی یارانه‌ها بودید و نباید وقتی طرح اجرا شد، بگویید کی بود؟ من بودم؟.

پژویان در واکنش به این سوال بیان ‌کرد: من متأسفم که این سئوال مطرح می‌شود، بنده هیچ گاه نگفته‌ام کی بود، کی بود، من بودم.

رئیس شورای رقابت تاکید کرد: بنده در حال حاضر هم مدافع هدفمندی یارانه‌ها هستم و معتقدم طرح در گام اول موفق بوده است و توانست قدرت خرید 50 درصد روستاها و 20 درصد اقشار شهری را افزایش دهد.

وی افزود: نتایج این طرح که به صورت ناقص اجرا شده، نشان می‌دهد فاصله اقشار فقیر از ثروتمند بر اثر اجرای این طرح کاهش یافت.

وی با تاکید بر اینکه در دولت حضور ندارد و مشاروه نمی‌دهد، گفت: بنده هیچ گاه در جلسات کارشناسی مربوط به هدفمندی یارانه‌ها و سایر طرح‌ها حضور نداشته‌ام و به غیر از جایگاه فعلی در شورای رقابت در هیچ پستی نبوده‌ام.

پژویان در پاسخ به سوال یکی از دانشجویان مبنی بر لزوم اقدامات فرهنگ‌سازی قبل از اجرای هدفمندی یارانه‌ها و اینکه به نظر شما در شرایطی که مردم به دلایل تاریخی نگاه تقابلی با دولت دارند و اجرای این طرح‌ در این شرایط نیازمند فرهنگ‌سازی بیشتری بود، گفت: در تمام کشورها مردم از دولت توقع دارند و دولت هم می‌خواهد توقع مردم را تأمین کند، تا بتواند دوباره رأی بیاورد و بودجه دولت از طریق درآمدهای مالیاتی انجام می‌شود.

وی افزود: اما در کشور ما که دولت از طریق درآمدهای نفتی منابع خود را مدیریت می‌کند، با همان منابع هم سعی در پوشش توقع مردم دارد که نتیجه آن افزایش نرخ تورم است.

این اقتصاددان ادامه داد: مردم در برابر دولتی که خودشان به آن رأی داده‌اند، تقابل نمی‌کنند، بلکه توقع دارند نیازهایشان تأمین شود؛ اما این امکان وجود دارد عده‌ای در اثر سیاست‌های دولت منافع خود را از دست بدهند و به همین علت گروه‌هایی برای مقابله با دولت شکل بگیرد.

*آقای عباسی را نمی‌شناسم؛تاکنون برای مناظره با عباسی از من درخواست نشده است

وی در پاسخ به سؤال یکی از دانشجویان مبنی بر اینکه بسیاری از جمله حسن عباسی معتقدند که شما نگاه لیبرالی در اقتصاد دارید و شاهد آن هم نظریات اقتصادی شما و تحصیل شما در امریکا است، گفت: بنده 35 سال سابقه تحصیل و تدریس در حوزه اقتصاد دارم، از امریکا هم فارغ‌التحصیل شدم و هنوز هم به این کشور رفت و آمد دارم، اما این را باید بگویم که لیبرالیسم اقتصادی در برابر سوسیالیسم و کمونیسم شکل گرفت و حرف اصلی آن هم توجه به بخش خصوصی و اقتصاد بازار است. بنابراین اولین چیزی که شما به عنوان دانشجو باید آن را رعایت کنید، توجه به علم و اصول علمی است.

پژویان در واکنش به این سوال که چرا حاضر به مناظره با حسن عباسی نیستید، گفت: من آقای عباسی را نمی‌شناسم و یک بار هم از طرف ایشان درخواست برای مناظره نشده است، اما سوال من این است که آیا ایشان اقتصاد خوانده‌اند و اقتصاددان هستند؟.

وی ادامه داد: اصلا لیبرالیسم اقتصادی یعنی چه؟ ما چیزی به نام لیبرالیسم اقتصادی نداریم، بلکه مکانیسم اقتصاد آزاد با اقتصاد بازار داریم که اتفاقا اصل 44 هم این را می‌گوید.

*آثار تحریم قابل کتمان نیست

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: یکی از دانشجویان می‌گوید که چرا تحریم را اثرگذار جلوه کرده‌اید، در صورتی که کاملاً مشخص است تحریم موجب کاهش درآمدهای نفتی شده و بر درآمد دولت اثر گذاشته است؛ این واقعیت، قابل کتمان نیست.

وی در خصوص راهکار استفاده از ارز واسط برای عبور از تحریم‌ها و تأمین نیاز داخلی گفت: ارز واسط راهکار مناسبی برای کنترل اساس تحریم نیست، زیرا ما نیازمند تکنولوژی جدید هستیم، تا زمانی که خودمان بتوانیم آن را بسازیم که البته در سال‌های اخیر نشان داده‌ایم می‌توانیم به تکنولوژی روز دست یابیم.

پژویان تصریح کرد: فعلا تکنولوژی در دست کشورهای اروپایی و آمریکا است و ما برای به دست آوردن آن باید یورو و دلار بپردازیم، اما برای رفع این نیاز و فراهم کردن زمینه برای اقتصاد مقاومتی باید تا حدودی اقتصاد بسته باشد، زیرا در سالهای اخیر دامنه اقتصاد بیش از حد باز شده بود.

وی افزود: برای اینکه اقتصاد بسته شود، باید حجم واردات کاهش و تکنولوژی جدید وارد شود، تا بتوان تولید داخل را جایگزین واردات کرد.