دو روی سكه ایران و كره شمالی در مقابل آمریكا

به گزارش نما به نقل از رویداد، اداره ملی تحقیقات آسیایی آمریکا(The National Bureau of Asian Research) تحقیقاتی را آغاز کرده که طی آن به چالش های جدید آمریکا در آسیا می پردازد. این مرکز به تحول چشمگیر در پیشرفت های استراتژیک کشورهایی می پردازد که چندان رابطه خوبی هم با ایالات متحده ندارند.

اداره ملی تحقیقات آسیایی آمریکا علاوه بر آنکه همواره از پیشرفت های هسته ای و غیرهسته ای ایران ابراز نگرانی کرده بود، اخیرا از همکاری های ایران و کره شمالی و دست یابی کره به موشک های بالستیک دوربرد ابراز نگرانی شدید کرده و ایران را مسبب اصلی پیشرفت های کره می داند.
مرکز ملی تحقیقات آسیایی آمریکا اینچنین نوشت: پرتاب موفقیت آمیز موشک دوربرد کره شمالی زمانی یک تصور و خیال به نظر می آمد اما اکنون تبدیل به واقعیتی درحال ظهور شده است.
اخیرا وزارت اطلاعات آمریکا هشدار داده است که تا چند سال آینده قدرت موشک های کره شمالی برای اصابت به سواحل آلاسکا و جزایرهاوایی قدرت پیدا خواهند کرد. آزمایش موشکی ناموفق کره از سال 1998 بسیاری از ناظران را بر این باور آورد که برنامه موشکی این کشور بیش از آن که پارس کند گاز می گیرد.

جهش رو به جلو پیونگ یانگ در اواسط ماه دسامبر به وضوح نشان می دهد این کشور آزمایش های موشکی متعددی را برای دستیابی به قابلیت موشک های دور برد انجام داده است. دولت کیم جونگ در مسیری مستقیم برای ارتقاء قابلیت موشک های دور برد خود قرار گرفته بود.
این اندیشکده می نویسد چگونه پیونگ یانگ در طی سه مرحله آزمایش موشکی توانست به موشک های دوربرد دست یابد و یک ماهواره را در مدار قرار دهد؟ صد البته "نقش ایران در این میان فاکتوری است که نباید نادیده گرفته شود."

همکاری بین ایران و کره شمالی یک بحرانی است که هنوز تحت بررسی می باشد و در توانمندسازی و موفقیت اخیر موثر بوده است. این دو کشور یک رابطه معاملاتی را با یکدیگر آغاز کردند که ایران پرداخت کننده پول نقد آن و کره شمالی تامین کننده قطعات موشکی و فن آوری تکنولوژیکی آن است. این دو کشور در دو روی یک سکه قرار گرفته اند.

اگر چه همکاری پراکنده بین کره شمالی و ایران بر توسعه موشک به خوبی مستند شده است، تحلیلگران این تعامل را مرهون معاملات تجاری آنها می دانند. عقل متعارف می گوید که کشور گرسنه کره شمالی یک مشتری سودآور برای ایران بوده است. موفقیت ناگهانی کره شمالی در تاریخ 12 دسامبر برحسب شانس نبوده بلکه ثمره افزایش همکاری های بنیادین با ایران بوده است.

در سپتامبر 2012 کره شمالی و ایران توافق نامه همکاری های علمی و تکنولوژیکی را امضاء کردند. چارچوب سازمانی توافق انجام شده بر مبنای راه اندازی آزمایشگاه های مشترک، برنامه های مبادله تیم علمی جهت انتقال فن آوری و اطلاعات، مهندسی، بیوتکنولوژی، انرژی های تجدید پذیر و محیط زیست می باشد.
در عمل، همکاری های دو کشور برای نشان دادن بی اعتنایی به تحریم های آمریکا علیه فعالیت های موشکی و گسترش سلاح های هسته ای است. توافق جدید دو طرفه یک مکانیسم رسمی می باشد که دو دولت از آن بهره می برند. دو دولت به طور منظم مبادرت به خرید قطعات تخصصی و همچنین به اشتراک گذاشتن اطلاعات فنی و تخصصی می کنند. زمانی که یکی از آنها تکنولوژی کلیدی مربوط به ساخت موشک را به دست می آورد، دیگری نیز از آن بهره مند می شود.

تجزیه و تحلیل های تکنیکی بیشتر نشان می دهد موفقیت اخیر کره شمالی ریشه در راه اندازی مدار ماهواره امید و ماهواره سفیر ایران در ماه فوریه سال 2009 دارد. همکاری موشکی ایران با روسیه در سال 2005 نیز مسیر پیشرفت های کره شمالی را تسهیل کرد و تحت عنوان "همکاری علمی و تکنولوژیکی غیرنظامی" مجرای نفوذ پیونگ یانگ برای دستیابی به اطلاعات هسته ای ایران را که از روسیه هدیه گرفته شده است، قرار گرفت. زیرا که اهمیت ویژه تکنولوژی موشک های دور برد روسیه برای کره شمالی ثابت شده است.

همکاری ایران و کره شمالی یک امر منحصر به فرد در سطح جامعه بین المللی می باشد؛ به ویژه با توجه به اینکه این دو کشور فاقد هرگونه ایدئولوژی، مذهب، فضای جغرافیایی و قومیتی مشترکی هستند، اعتماد متقابل و همکاری دوجانبه شان قابل تامل است.
واقعیت دیگری که در روابط دو کشور وجود دارد، دستگیری این دو از یکدیگر به مواقع اضطراری بوده است. کره شمالی یک منبع حیاتی فراهم کننده سلاح های متعارف در طول جنگ عراق و ایران بوده است. ایران نیز همیشه رکن اصلی و طولانی مدت در تامین بستر فعالیت های کره شمالی در منطقه خاورمیانه و شرق اروپا می باشد.
آمریکا نیاز دارد به برنامه موشکی کره شمالی و ایران واکنش مناسب نشان دهد و برای انطباق خود با واقعیت جدید نوعی ابتکار و نوآوری به خرج دهد. از جمله آنکه:
ایالات متحده در وهله اول می بایستی شرکت های تجاری و دولتی دو کشور را که در پی بهره برداری از توافق نامه ماه دسامبر 2012 قصد همکاری دارند را شناسایی و ردیابی کند. زیرا هنوز هم امکان دسترسی به برخی حلقه های جداشده از زنجیره تجاری کره شمالی در سئول پیدا می شود.

سیاست گذاران با درک بهتر چگونگی برهم زدن توافقات دو کشور می تواند از مشوق های جدید برای مختل کردن چرخه فعالیت های آنها استفاده کند. با کمی دقت به روند پیوندهای بین دو کشور، صرفا تکیه بر سیاست مبتنی بر تحریم یا به عبارتی دیگر "صبر استراتژیک" کارساز نیست بلکه ایالات متحده باید برنامه های نوآورانه و طرح های مشوقانه به شرکت های خصوصی چینی در کشورهای شخص ثالث را می بایستی درنظر بگیرد تا نقش شرکت های چینی را به عنوان واسطه حیاتی در معاملات کلیدی تقویت کند.

از طرف دیگر کره شمالی از پنهان شدن در فضای باز به عنوان یک تاکتیک موثر استفاده کرده است. لذا باید پاداش پولی به شرکت هایی که قطعات می فروشند پرداخت تا فعالیت کره ای ها را مانع شد و یا به تکنسین هایی که در توسعه موشک های بالستیک فعالیت می کنند، مبلغ های تشویقی برای قطع همکاری داد.
از طرف دیگر متعهد کردن شرکت های چینی به عنوان واسطه ای در فرآیند جداسازی قطعات موشک های بالستیک و انتقال آن از مسیرهای مختلف، شرکت های تجاری کره شمالی را ملزم به استفاده از کشتی های تجاری می کند. پاداش های اغواکننده به شرکت های چینی که هزینه کمیسیون از مشتریان کره شمالی دریافت می کنند، می توانند با ارائه کپی از مدارک آنها به مقامات محلی در بنادر شلوغ جنوب شرق آسیا در ارائه اطلاعات شرکت های کره ای به آمریکا کمک کنند.

تنها با وارد شدن به حوزه تحقیقات نوآورانه می توان به درک و بینش لازم جهت به کار گرفتن چنین ابزار سیاسی جدید، مانع از پیشرفت های هسته ای این دو کشور به خصوص کره شمالی گشت. اتکای بیش از حد به تحریم ها منجر به فراموش کردن موثر بودن رویکردها می شود. در نهایت باید گفت: قرار گرفتن ماهواره کره شمالی در مدار قطبی، دستیابی به موشک های بالستیک و هسته ای شدن آن، زنگ خطری برای ایالات متحده است.