نفیسه زارعی- این روزها شاید بشود به عدد هویت‌های مجازی شاعر و نویسنده در صفحات اینستاگرام پیدا کرد؛ تک‌بیت‌های کوتاه و یا عبارت‌هایی که به هم چسبیده‌اند و در مثل شده‌اند؛ وضعیت شعر در دنیای آثار و نسخه‌های فیزیکی هم کم از دنیای مجازی ندارد دکتر شیوا خلیل‌اللهی؛ استاد زبان و ادبیات فارسی نظر مساعدی نسبت به برخی از آثار منتشرشده ندارد و می‌گوید: «متأسفانه برخی از شاعران با هدف اینکه آثارشان منتشر شود و بدون دانش صحیح در زمینه شعر وارد عرصه می‌شوند و انتشارات نیز با دریافت مبالغی حاضر به انتشار کارها می‌شود.»
این مدرس و محقق حوزه زبان و ادبیات فارسی در ادامه اظهار می‌کند: «ادبیات و شعر یک دانش است؛ قلمرو شعر، قلمرو گسترده‌ای است که برای پا گذاشتن به آن باید به ابزارهایی مانند زیبایی‌شناسی، زبان‌شناسی، وزن و عاطفه و... تجهیز شد، به‌صرف اینکه الفاظ دارای وزن و با کمترین معنای ممکن کنار هم بیایند شعر شکل نمی‌گیرد. این درست مصداق آن است که هر ادبیات خوانده‌ای شاعر و نویسنده نیست اما هر شاعر و نویسنده‌ای نیاز به خوانش و دانش ادبیات و زبان فارسی دارد.»
برای اینکه از اوضاع شبکه‌های اجتماعی تأثیر در حوزه تغییراتی زبانی شعر مطلع شویم به سراغ زهرا سلیمانی کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی رفتیم؛ او دراین‌باره می‌گوید: اوضاع را نباید در شبکه‌های اجتماعی آن‌قدر بغرنج دید، در برخی از صفحات اجتماعی شاهد چرخش شعر کلاسیک و نو و یا متن‌واره‌های ادبی در میان کاربران این شبکه‌ها هستیم و این مقوله اگر به‌طور هدایت‌شده و با دانش رسانه‌ای توأم باشد می‌تواند بیش از آنکه یک تهدید برای زبان و ادبیات فارسی باشد تبدیل به یک فرصت شود.
سلیمانی با اشاره به اهمیت حفظ زبان و ادبیات فارسی به‌عنوان یک گنجینه معنوی و یا میراث ناملموس فرهنگی تأکید کرد: زبان هویت یک ملت است و ضرورت حفظ آن برای هر ملت و حکومتی واضح و مبرهن است برای همین لزوم نگاه دقیق به آثار ادبی متأخر و بررسی آن‌ها می‌تواند زمینه تغییر، تحول و ایجاد یک‌رویه صحیح را بازنمایی کند؛ البته نباید از فعال‌تر شدن نهادهایی مانند فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی در کنار فضاهای علمی و مولد دانش ادبیات غافل شد، متأسفانه فرهنگستان از سال‌های گذشته تاکنون منفعلانه نسبت به حوزه شعر و داستان عمل کرده و به همین دلیل شاهد فاصله گرفتن شعر و داستان از معیارهای حقیقی هستیم.»
به هر ترتیب شعر به‌عنوان یک رکن اصلی فرهنگی در ادبیات به‌حساب می‌آید که می‌تواند تهدیدهای عمیق فرهنگی را با چاشنی عاطفه و احساس تبدیل به فرصت کند اما بازار شعر این روزها نشان می‌دهد متولیان یا پدرخوانده‌های این ماجرا دغدغه‌ای برای برطرف کردن ضعف‌ها و معایب نیستند و از همین رو است که سبک تازه‌ای در حوزه شعر متولد نمی‌شود و اشعار فوری یا فست‌فودی با سرعت در بین جوانان و نوجوانان دست‌به‌دست می‌شود و اشعار ناب کنج دیوان و دفترهای شعرا خاک می‌خورند.
بررسی حال و روز ادبیات فارسی با توجه به گسترش شبكه های اجتماعی
اشعار فست‌فودی؛ جایگزین اشعار ناب
بازار شعر این روزها نشان می‌دهد متولیان یا پدرخوانده‌های این ماجرا دغدغه‌ای برای برطرف كردن ضعف‌ها و معایب نیستند و از همین رو است كه سبك تازه‌ای در حوزه شعر متولد نمی‌شود و اشعار فوری یا فست‌فودی با سرعت در بین جوانان و نوجوانان دست‌به‌دست می‌شود و اشعار ناب كنج دیوان و دفترهای شعرا خاك می‌خورند.
۱۴۰۰/۶/۲۵
