۲۶ نامزد ریاست جمهوری عراق زیر ذره بین؛ «صالح » یا «زیباری» كدام یك شانس بیشتری دارند؟

به گزارش نما، «حاکم الزاملی» معاون اول رئیس پارلمان عراق به تشریح آخرین وضعیت مربوط به بررسی رزومه نامزدهای ریاست جمهوری عراق پرداخت.

وی افزود: روند بررسی رزومه ۲۶ نامزد ریاست جمهوری در حال انجام است و مدرک تحصیلی، پاکدستی آنها و نیز اینکه مشکل قضایی نداشته باشند و مشمول قوانین سازمان بازپرسی و عدالت نشود؛ همگی به طور دقیق مورد بررسی قرار می‌گیرد.
الزاملی افزود: ما کمیته متشکل از کارشناسان در داخل پارلمان داریم که این کمیته حق رد صلاحیت هر نامزدی را دارد که ویژگی های لازم را نداشته باشد.

وی تاکید کرد: تکلیف این موضوع تا هفتم فوریه مشخص خواهد شد.

موعد اعلام اسامی نامزدها

در میانه اختلافات دو حزب کردی بر سر تصاحب کرسی ریاست جمهوری، مجلس نمایندگان عراق روز گذشته اعلام کرد که اسامی نامزدهای سمت رئیس جمهوری این کشور را دوشنبه این هفته ( فردا) اعلام خواهد کرد.

چند نفر نامزد شده‌اند؟

۲۶ نفر برای تصاحب سمت رئیس جمهوری عراق ثبت نام کرده‌اند که ۱۱ تن از آنان سیاستمدار کرد هستند که در میان آنها «شیلان فواد» شخصیت مستقل نیز حضور دارد.

در میان نامزدهای سمت رئیس جمهوری عراق که از سوی جریان های سیاسی کُرد معرفی شده‌اند، «برهم صالح»، «هوشیار زیباری» و «رزگار محمد امین» نخستین قاضی دادگاه سران رژیم بعث از چهره های شناخته شده به شمار می‌روند.

قانون اساسی عراق ویژگی های نامزدها را چگونه تعریف کرده است؟

به موجب قانون اساسی عراق نامزد رئیس جمهوری باید از پدر و مادر عراقی و دارای حداقل ۴۰ سال سن، حسن شهرت و پیشینه سیاسی و معروف به پاکدستی، عدالت و خدمت صادقانه به میهن باشد.

از دیگر شرط‌های رئیس جمهوری عراق آن است که مدرک دانشگاهی مورد تأیید وزارت علوم این کشور داشته باشد و مشمول قوانین سازمان بازپرسی و عدالت نشود.

موعد جلسه انتخاب رئیس جمهور و نحوه رای گیری

قرار است جلسه انتخاب رئیس جمهوری جدید عراق ۷ فوریه(دوشنبه ۱۸ بهمن) برگزار شود. منصب ریاست جمهوری عراق دارای هیچگونه اختیارات اجرایی نیست و بر اساس قانون اساسی مصوب سال ۲۰۰۵ میلادی که به همه‌پرسی مردمی گذاشته شد، همه اختیارات اجرایی به رئیس دولت (نخست وزیر) اعطا شده است و رئیس جمهوری وظایف تشریفاتی نظیر امضای قوانین، اعطای نشان‌های حکومتی، ارائه پیش نویس قوانین، نمایندگی عراق در محافل بین المللی و معرفی نامزد فراکسیون اکثریت در پارلمان برای تشکیل دولت را برعهده دارد.

بر اساس قانون اساسی عراق، پارلمان یکی از نامزدها را با آرای اکثریت یعنی دوسوم نمایندگان پارلمان انتخاب می‌کند.البته در صورت ناکامی همه نامزدها در کسب دوسوم آرای نمایندگان پارلمان، در دور دوم رای‌گیری که میان دو نامزد حائز بالاترین رای برگزار می شود، نامزدی که بیشترین رای را بیاورد، به عنوان رئیس جمهوری عراق معرفی خواهد شد.

حزب بارزانی زیر توافق چند ساله زده است

بر پایه توافق جریان‌های سیاسی کُرد، از سال ۲۰۰۳ میلادی و هنگام سقوط دیکتاتور بغداد، پست ریاست جمهوری عراق سهم اتحادیه میهنی و ریاست اقلیم کردستان، سهم حزب دموکرات بوده است؛ به طوری که طی این سال‌ها بعد از «جلال طالبانی» رهبر اتحادیه میهنی، یک دوره «فواد معصوم» و یک دوره نیز «برهم صالح »بوده است، اما این بار حزب دموکرات با معرفی «هوشیار زیباری» به نظر می‌رسد زیر آن توافق نانوشته زده است.

اتحادیه میهنی معرفی هوشیار زیباری از سوی حزب دموکرات کردستان عراق برای نامزدی ریاست جمهوری را خلاف توافق دو جریان عمده کُردی می‌داند و این در حالی است که ریاست اقلیم کردستان عراق همچنان در اختیار جریان «بارزانی» است.

اختلاف شدید کُردها

کارشناسان معتقدند که معرفی «هوشیار زیباری» برای تصاحب سمت رئیس جمهوری عراق نشانه اختلاف و شکاف شدید میان احزاب کُرد است.

اعتراضات به نامزدی زیباری

یک نماینده مجلس عراق در نامه‌های رسمی به هیئت رئیسه مجلس نامزدی «هوشیار زیباری» برای ریاست جمهوری عراق را خلاف قانون دانست.

«عالیه نصیف»، نماینده مجلس عراق، در نامه رسمی خود از نمایندگان مجلس خواست که به سوگندی که به موجب مسئولیت خود خورده‌اند عمل کنند و به اصول اخلاقی و ملی و شرعی پایبند باشند و به نامزدی برای ریاست جمهوری که پیش‌تر در مجلس به علت فساد و حیف و میل اموال عمومی استیضاح و برکنار شده رأی ندهند.

او انتخاب فردی برکنار شده به علت فساد مالی را اهانت به عراق و قانون و قوه مقننه کشور دانسته است.

نصیف در مقام نماینده مجلس عراق در نامه‌ای به سازمان پاکدستی عراق از این سازمان درباره پرونده‌های فساد هوشیار زیباری که موجب استیضاح و برکناری وی در مجلس شد و تعداد پرونده‌های وی که مشمول عفو شده استعلام کرده است.

او همچنین در نامه‌ای به هیئت رئیس مجلس تأکید کرده که می‌توان با مراجعه به صورت جلسات مجلس و استعلام از وزارت دارایی عراق در جریان پرونده‌های فساد زیباری قرار گرفت.

«هوشیار زیباری» در سال ۲۰۱۶ توسط مجلس عراق به علت فساد گسترده مالی استیضاح و برکنار شد.

اصرار حزب «بارزانی» بر نامزدی زیباری

«مهدی عبدالکریم»، عضو حزب دموکرات کردستان عراق به العربی الجدید گفت: در جلسه دوم پارلمان عراق به نامزد ما هوشیار زیباری برای تصدی منصب ریاست جمهوری رای داده خواهد شد.

وی گفت: اهداف، انگیزه ها و گروه‌های پشت پرده در اتهامات و جنجال‌ها علیه زیباری کاملا معروف و واضح هستند و یقینا زیباری پیروز این رقابت خواهد شد.

موضع عضو هیئت هماهنگی گروه‌های شیعی

همچنین«حامد الموسوی»، از سران ائتلاف فتح عراق، تأکید کرد که چارچوب هماهنگی نیروهای سیاسی شیعه به سران کُرد پیغام داده‌اند که در جلسه انتخاب ریاست جمهوری فقط با یک نامزد حاضر شوند.

این عضو چارچوب هماهنگی نیروهای سیاسی شیعه در گفتگو با پایگاه عراقی «ناس نیوز» گفت: در صورتی که احزاب اصلی کُرد درباره منصب ریاست جمهوری به توافق نرسند، نیروهای چارچوب هماهنگی به هیچ نامزدی برای ریاست جمهوری رأی نمی‌دهند.

الموسوی تأکید کرد که تلاش برای سوءاستفاده از اختلافات جلسه اول برای پیش بردن نامزدهایشان موجب بحران‌هایی در آینده می‌شود و برای همین چارچوب هماهنگی به دو حزب اصلی کُرد پیغام داده که باید با یک نامزد برای ریاست جمهوری در جلسه مجلس حاضر شوند و به گزینه‌های بیت شیعی احترام گذارند.

او ابراز اطمینان کرد که بسیاری از نمایندگان مجلس در جلسه آتی مجلس برای انتخاب رئیس جمهوری با عمل به مسئولیت خود مانع از زورآزمایی نیروهای سیاسی در برابر یکدیگر می‌شوند.

نامزدها چه اندازه شانس دارند؟

«احمد الحمدانی»، کارشناس سیاسی عراق گفت: به جز نامزدهای این دو حزب سیاسی کُرد یعنی حزب اتحادیه میهنی و دموکرات، بقیه نامزدها خارج از معادلات سیاسی بوده‌اند و تقریبا هیچ شانسی برای پیروزی در رقابت ندارند.

الحمدانی در گفتگو با العربی الجدید تصریح کرد: در سال ۲۰۱۸ میلادی نیز ۳۱ شخصیت برای تصدی منصب ریاست جمهوری نامزد شده بودند؛ اما هیچکدام از این نامزدها به جز «فواد حسین»، نامزد حزب دموکرات و برهم صالح وارد رقابت اصلی نشدند چرا که نتیجه این رقابت در چارچوب توافق حزبی میان گروه های سیاسی پیش از ورود به پارلمان مشخص می‌شود.

وی ادامه داد: دو حزب اصلی اقلیم کردستان در جلسه روز هفتم فوریه نامزد خود را معرفی خواهند کرد و نامزدی که بیشترین توافق گروه های سیاسی را در کنار خود داشته باشد، انتخاب خواهد شد.

الحمدانی در پایان گفت: هوشیار زیباری نامزد حزب دموکرات تا به امروز شانس بیشتری از برهم صالح برای تصدی منصب ریاست جمهوری دارد چرا که مورد حمایت جریان صدر و گروه‌های سیاسی اهل سنت قرار دارد.
منبع: تسنیم