حمیدرضا ترقی- بعثت رسول اکرم اسلام، از مردم جزیرةالعربِ دوران جاهلیّت - یک امّت بافضیلت مثل امّت اسلامیِ دورهی خود پیغمبر تشکیل داد؛ چنین چیزی با نگاه عرفی و عادّی محال به نظر میرسد. مقام معظم رهبری 9/12/1400
انقلاب اجتماعی
شخصیت تکوین یافته وبه برانگیختگی رسیده حضرت محمد بن عبدالله ص وقتی با عامل وحی الهی به بعثت رسید موجب پدید آمدن انقلابی اجتماعی در عصر خود شد . تحول درونی پیامبر اعظم نه تنها موجب تغییر در زندگی شخصی ایشان شد ؛ بلکه از رهگذر این تحول توانست در جامعه ی خود و جهان بشریت نیز تحولی تکاملی پدید آورد.
اراده الهی واراده انسانی حق طلب وقتی در کنار مردمی محروم و ستمدیده قرار میگیرند زمینه اجتماعی را برای یک بعثت و انقلاب پدید می آورند.
پیامبر اسلام درنقش یک رهائی بخش طیق آیه 157 اعراف جامعه را از بندهای خرافات و رسومات جاهلیت رهایی بخشیده و دین و برنامه زندگی مدونی را ارائه میدهد که حاوی تئوری مبارزه و تجدید سازمان جامعه است.
ویژگیهای مردم قبل از انقلاب و بعثت پیامبر
مردم عربستان در دورهی جاهلیّت، قبل از بعثت پیغمبر، خصوصیّاتی داشتند که بعضی از آنها در نهجالبلاغه [آمده] است، بعضی هم در تاریخ است: مردم گمراه، سرگردان، بیهدف، بشدّت نادان، دچار فتنههای بزرگ -فتنههای ناشی از عصبیّتها و جهالتهای بزرگ- در عین حال با همهی این صفاتی که عرض کردیم -نداشتن علم، نداشتن معرفت، نداشتن ذرّهای اخلاق، نداشتن هدف- بشدّت متکبّر، بشدّت خشن، حقناپذیر، لجوج؛ این خصوصیّات مردم عربستان [بود]؛ مقم معظم رهبری 8/12/1400
جامعه ای که پیامبراسلام ساخت
دوران تکوین ملت با جهاد تربیتی و اعتقادی- اخلاقی 10 سال طول کشید وپیامبر و یارانش سختی ها و دشمنی های زیادی را تحمل کردند و موانع متعددی رادر سر راه پیامبر (ص) قرار میدادند انقلاب در مردم ؛ انقلاب در جامعه اشرافی و جاهلی را رقم زد و مبارزه سیاسی را به نظامی و تحریم اقتصادی کشاند .
پیغمبر اکرم آمد از همین مردم با یک فاصله‌ی کوتاهی -که عرض میکنیم- یک ملّتی ساخت متّحد، بافضیلت، باگذشت، فداکار و دارای عالیترین خُلقیّات؛ شما نگاه کنید به مسلمانان زمان پیغمبر -چه آن وقتی که منحصر بودند در مدینه و چه آن وقتی که گسترش پیدا کردند به مکّه و طائف و بعضی جاهای دیگر- [پیامبر] همان آدمها را تبدیل کرد به یک چنین انسانهایی. این به نظر نشدنی بود؛ با هیچ محاسبهای امکان این نبود که در یک مدّت کوتاهی، آن‌چنان مردمی تبدیل بشوند به این‌چنین مجموعهای. بعد هم در کمتر از بیست سال آوازهی جهانی پیدا کردند؛ همین مردمِ با آن خصوصیّات اخلاقی، بعد از آنکه اسلام را قبول کردند، بیست سال نگذشته بود که آوازهی جهانی پیدا کردند و از طرف شرقشان، از طرف غربشان توانستند فکر خود را، اندیشهی خود را، عظمت خود را منتشر کنند و به تعبیرهای امروزی، هم از لحاظ سختافزاری، هم از جهت نرمافزاری توسعه پیدا کنند. این کاری بود که اسلام انجام داد، و این واقعاً یک کاری بود ناممکن؛ به نظر ناممکن میآمد ولیکن اسلام [آن را] تحقّق بخشید؛ بعثت [آن را] تحقّق بخشید. مقام معظم رهبری 8/12/1400
برنامه ی جامعه سازی پیامبر
1-مبارزه با جاهلیت حاکم برگذشته جامعه
یکی از مهم‌ترین شعارها و جهت‌گیری‌های پیامبر اکرم در بعثت، مقابله‌ی با جاهلیّت بود. که بارها در قرآن تقبیح شده. در سوره‌ی مائده: اَفَحُکمَ الجاهِلیَّةِ یَبغون(6) در سوره‌ی احزاب: وَ لاتَبَرَّجنَ تَبَرُّجَ الجاهِلَیَّة الاولیٰ؛ این جاهلیّت چیست؟ مراد از این جاهلیّت صرفاً بی‌سوادی نیست، نادانی نیست؛ البتّه بی‌سوادی هم در آن هست، لکن این جاهلیّت معنای وسیع‌تری دارد؛ خُلقیّات پَست هم جزو این جاهلیّت است :رفتارهای ددمنشانه‌ی مردم: آدمکشی‌شان، دزدی‌شان، تجاوزشان، حق‌کشی‌شان، ضعیف‌کشی، هرزگی جنسی، هرج و مرج جنسی، ابتذال اخلاقی، برچیده شدن بساط حیا از بین مردم؛ اینها جزو آن جاهلیّت بود. و بعثت با همهی اینها به مقابله پرداخت 8/12/1400
2-حاکمیت ارزشهای اسلامی برجامعه
اگر ما در میان ارزشهای فراوان اسلام، سلسلهی ارزشهای اسلامی -که مجموعهی ارزشهای اسلامی خیلی گسترده است- فقط دو ارزش را در نظر بگیریم، یعنی عنصر «گسترش عقلانیّت» و عنصر «پرورش اخلاق» را که دو عنصر برجسته از این ارزشها است، اگر همین دو عنصر را در نظر بگیریم که اسلام نسبت به آنها چه تأکیدی کرده، تصدیق خواهیم کرد که اسلام عالیترین هدیه را و وسیلهی سعادت را به بشریّت عطا کرده.
اینکه اسلام به عقلانیّت و گسترش عقلانیّت دعوت میکند، چیز خیلی مهمّی است. در قرآن دهها مورد، و اگر کسی بشمرد شاید نزدیک به صد مورد وجود دارد که خدای متعال، با تعابیر مختلف، با تعبیر «تَعقِلون»، با تعبیر «تَتَفَکَّرون»، با تعبیر «اُولِیالاَلباب»، با تعبیر «یَتَدَبَّرون»، مخاطبان را و آحاد مردم را به تفکّر و اندیشه و عقل دعوت کرده.
در مورد گسترش مفاهیم اخلاقی و پرورش اخلاقی هم همین بس که در چند جای قرآن در صدر اهداف بعثت، اخلاق و تزکیه را ذکر کرده: هُوَ الَّذی بَعَثَ فِی الاُمِّیّینَ رَسولاً مِنهُم یَتلوا عَلَیهِم آیاتِهِ وَ یُزَکّیهِم؛(2) اوّل، تزکیه است؛ هم چنین در آیات دیگر: لَقَد مَنَّ اللَهُ عَلَى المُؤمِنینَ اِذ بَعَثَ فیهِم رَسولاً مِن اَنفُسِهِم یَتلوا عَلَیهِم آیاتِهِ وَ یُزَکّیهِم(3) چند جای دیگر هم در قرآن هست که هدف بعثت را «تزکیه» معیّن کرده است؛ در رأس اهداف [بعثت ]، تزکیه است.8/12/1400
3-مبارزه با موانع ومخالفین جامعه سازی اسلامی
انقلاب اعتقادی و اجتماعی و فرهنگی زیر ساخت جامعه سازی اسلامی است ؛ تبدیل انسانهای بت پرست به یکتا پرست ؛ تغییر عادات و رسوم و رفتار های غیر اخلاقی و غیر ارزشی جامعه جاهلی زمان پیامبر (ص)
وجایگزینی ؛ اخلاص و پاکدامنی ؛ وایثار و عفاف و حجاب ونوعدوستی و احسان و نیکوکاری ومجاهدت وفداکاری و.. بدون مانع و دشمن رخ نداده ؛ سران قریش و حاکمان مستبد آن زمان عدالت و عدم تبعیض نژادی وآزادی بردگان ونحوست فرزند دختر و زنده بگور کردن آن وکینه های دیرینه و..را برنمی تافتند و
با براه انداختن انواع جنگ با پیاده شدن وترویج ارزشهای اسلامی مقابله و مبارزه کرده و پیروان پیامبر را شکنجه میکردند .سران قریش با جادوگر خواندن پیامبر اسلام و تحریم سخنرانی های وی تلاش کردند پیامبر را مهار و محدود کرده ومانع رسیدن پیامش به احاد مردم شوند .
پس پیغمبر اکرم آمد از همین مردم با یک فاصله‌ی کوتاهی یک ملّتی ساخت متّحد، بافضیلت، باگذشت، فداکار و دارای عالیترین خُلقیّات؛ شما نگاه کنید به مسلمانان زمان پیغمبر -چه آن وقتی که منحصر بودند در مدینه و چه آن وقتی که گسترش پیدا کردند به مکّه و طائف و بعضی جاهای دیگر- [پیامبر] همان آدمها را تبدیل کرد به یک چنین انسانهایی. این به نظر نشدنی بود؛ با هیچ محاسبهای امکان این نبود که در یک مدّت کوتاهی، به آن‌چنان مردمی تبدیل بشوند به این‌چنین مجموعهای. بعد هم در کمتر از بیست سال آوازهی جهانی پیدا کردند؛
شیوه اجرائی جامعه سازی
1-تصاعد مبارزه اعتقادی از طریق تقویت مبانی فکری جامعه پذیری دینی
2-ارتقاء رفتار اجتماعی بطور مرحله ای وگام بگام وجامعه پذیری احتماعی
3-تزکیه اخلاقی آحاد جامعه اسلامی و جامعه پذیری اخلاقی
4-تدریجی پیاده کردن ارزشها ی اسلامی در جامعه
5-پیشگام بودن خود و خانواده پیامبر در عمل به ارزشهای
اسلامی.
6-زیر سوال بردن عقلانی عقاید وفرهنگ و رسوم با طل و جاهلی موجود
7-مقاومت و پایداری ایمان آورندگان به ارزشهای متعالی اسلام در برابر؛ هجوم دشمنان وتحریم اقتصادی وقطع روابط اجتماعی وتمسخر های اکثریت .
8-استفاده از مهاجرت به مناطق ایمان آورده وسازماندهی نیروها
