'ایران و غرب می توانند اختلافات خود را از طریق مذاكره حل و فصل كنند'

به گزارش خبرنگار ایرنا، در این نشست عمومی كه چهارشنبه شب برگزار شد، لرد 'دیوید هنی' عضو مجلس اعیان و نماینده پیشین انگلیس در سازمان ملل، 'پیتر جنكینز' نماینده پیشین انگلیس در آژانس بین المللی انرژی اتمی، دكتر 'عباس عدالت' استاد دانشگاه امپریال كالج لندن و رییس سازمان غیردولتی 'مبارزه علیه تحریم و مداخله نظامی در ایران(كاسمی)' و 'پل اینگرام' مدیر اجرایی موسسه پژوهشی 'بیسیك' حضور داشتند.

آقای اینگرام كه مسئولیت اداره این میزگرد كارشناسی را برعهده داشت با اشاره به توافق ایران و گروه 1+5 برای از سرگیری مذاكرات در آینده نزدیك، ابراز امیدواری كرد كه این مذاكرات ثمربخش باشد و به تلطیف فضای موجود و كاهش تنش كمك كند.

وی گفت: برای رسیدن به توافق قابل قبول، دو طرف باید به دور از جنجال های تبلیغاتی و بر اساس واقعیات موجود به بررسی مسائل بپردازند و آمادگی لازم را برای نشان دادن انعطاف داشته باشند.

لرد هنی نیز در این نشست كه با حضور جمعی از دانشجویان و علاقه مندان به مباحث سیاسی برگزار شد، گفت: فعالیت های هسته ای ایران باید تحت نظارت كامل بین المللی انجام شود و آن كشور به مسئولیت ها و تعهدات خود عمل كند. البته عمل به تعهدات به منظور خوشایند گروه 1+5 نیست، بلكه در اجرای مقررات و قوانین بین المللی است.

وی افزود: غرب بر اساس قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل خواستار تعلیق غنی سازی اورانیوم توسط ایران و حتی خروج موقت اورانیوم غنی شده از ایران است هرچند كه تلاش ها در این زمینه تاكنون ناكام مانده است.

این عضو مجلس اعیان انگلیس اظهارداشت: حل كامل موضوع هسته ای ایران نیاز به مذاكرات جامع و طولانی تر دارد و باید تلاش شود مذاكرات آتی نیز با اقدامات اعتماد ساز طرفین زمینه ای را برای حل جامع این موضوع فراهم كند.

وی گفت: موضوع هسته ای ایران جنبه های متعددی دارد كه برای حل كامل آن لازم است اقدامات طرفین در درازمدت از اعتماد سازی فراتر برود.

وی اظهارداشت: این اقدامات می تواند شامل درخواست های اولیه شورای امنیت مبنی بر توقف غنی سازی اورانیوم توسط ایران و یا كنترل بین المللی تاسیسات غنی سازی ایران و همچنین تایید و اجرای پروتكل های الحاقی پیمان عدم اشاعه هسته ای باشد تا بر اساس آنها آژانس بتواند دسترسی كامل و آزادانه به همه تاسیسات هسته ای ایران داشته باشد.

'از طرف دیگر برای حل نهایی موضوع شاید لازم باشد كه ایران به عضویت سازمان تجارت جهانی درآید و در ترتیبات امنیتی منطقه نیز حضور فعالی داشته باشد. همچنین طبیعی است كه هر راه حل نهایی باید به لغو همه تحریم های غرب علیه ایران منجر شود. البته اقدامات اعتماد ساز هم می تواند به نرمتر شدن تحریم ها منتهی شود.'

لرد هنی افزود: طبیعی است كه دستیابی به هم این خواسته ها آسان نخواهد بود اما ما نباید از پیگیری این مسائل و اتخاذ این رویكرد مهم برای حل نهایی موضوع هسته ای ایران ناامید شویم، چرا كه مطمئنا این بهتر از راه حل های جایگزین خواهد بود كه به نظر من برای همه و از جمله ایران بسیار ناخوشایند خواهد بود.

وی اظهارداشت: من امیدوارم كه در مذاكرات آتی ایران و گروه 1+5 شاهد حركت به سمت حل نهایی این موضوع باشیم.

بر اساس گزاش منابع خبری مذاكرات ایران و گروه 1+5 در اواخر فروردین ماه برگزار خواهد شد.

این دیپلمات اسبق انگلیس در مورد تحریم های اعمال شده علیه ایران نیز گفت: من فكر می كنم تحریم ها در واقع آثار یك مشكل بزرگتر هستند كه من از آن به عنوان میراث دیرینه اشتباهات جهان خارج و ایران یاد می كنم. لازم است كه اكنون در مسیری كاملا متفاوت حركت كنیم كه منافع زیادی برای همه از جمله ایران خواهد داشت.

وی در مورد برخوردهای دوگانه كشورهای غربی با موضوع هسته ای ایران و نادیده گرفتن زرادخانه هسته ای رژیم صهیونیستی مدعی شد كه این دو موضوع با هم متفاوت است و باید از منظری جداگانه بررسی شود.

وی گفت: كشورهای مثل هند، پاكستان و اسراییل كه پیمان عدم اشاعه هسته ای را امضاء نكرده اند وضعیت شان با ایران كه متعهد به این پیمان است فرق می كند.

این عضو مجلس اعیان انگلیس در این زمینه با سوالات متعددی از سوی حاضران در جلسه مواجه شد كه این منطق را غیرعادلانه می دانستند و معتقد بودند چنین برخورد دوگانه ای باعث می شود كه كشورهای مسئولیت پذیر هم به خروج از پیمان عدم اشاعه هسته ای تشویق شوند تا بتوانند برنامه های خود را بدون فشارهای خارجی و نظارت های بین المللی پیش ببرند.

آقای هنی همچنین از طرح خاورمیانه عاری از سلاح های هسته ای استقبال كرد ولی در عین حال اعتراف كرد كه بعید است رژیم اسراییل بصورت واقعی تن به اجرای این طرح و خلع سلاح هسته ای بدهد.

دكتر عباس عدالت بنیانگذار و رییس سازمان غیردولتی و بین المللی 'مبارزه علیه تحریم و مداخله نظامی در ایران' سخنران بعدی این میزگرد بود كه گفت: باید بدانیم كه اكثریت قاطع مرم ایران از فعالیت های صلح آمیز هسته ای كشورشان حمایت و تحریم های غرب را محكوم می كنند.

وی افزود: همچنین اكثر مردم در جهان عرب از برنامه هسته ای ایران حمایت می كنند و این موضوع در تحقیق اخیر دانشگاه مریلند آمریكا نیز تایید شده است. از سوی دیگر جنبش عدم تعهد كه متشكل از 118 كشور جهان است، دیدگاه مشابهی نسبت به فعالیت های هسته ای ایران دارد.

'بنابراین از نظر حمایت از برنامه هسته ای ایران، می توان گفت كه ایران از حمایت واقعی بین المللی برخوردار است و از این نظر در واقع آمریكا، اسراییل و متحدان اروپایی آنها منزوی شده اند. این انزوا بویژه پس از اصرار غیرمنظقی بر تعلیق غنی سازی اورانیوم و نادیده گرفتن حقوق قانونی ایران بیشتر هم شده است.'

آقای عدالت با منافقانه و تبعیض آمیز خواندن برخورد كشورهای غربی با برنامه هسته ای ایران، گفت: آمریكا و اسراییل به دنبال تغییر نظام اسلامی در ایران هستند و از موضوع هسته ای به عنوان یك بهانه برای رسیدن به این هدف خود سوءاستفاده می كنند.

وی در این زمینه به اظهارنظرهایی از محمد البرادعی مدیركل سابق آژانس و ولادیمیر پوتین رییس جمهوری منتخب روسیه اشاره كرد كه گفته اند آمریكا به دنبال حل موضوع هسته ای ایران از طریق مذاكرات سیاسی نیست و به دنبال تغییر رژیم در ایران است.

وی گفت: تحریم های یكجانبه اخیر علیه بانك مركزی و صنایع نفت ایران در واقع نوعی اقدام جنگی علیه ایران به شمار می رود كه بیشتر از همه به مردم عادی آسیب می زند.

این استاد ایرانی دانشگاه امپریال كالج لندن در عین حال تاكید كرد: این تحریم ها به دلیل حمایت قاطعانه مردم ایران از برنامه هسته ای، هرگز نمی تواند كارساز باشد و كشور را به زانو درآورد.

وی اظهارداشت: مردم ایران طی سه دهه گذشته هدف انواع تحریم ها و تهدیدات قرار داشته اند و هشت سال نیز درگیر جنگ تحمیلی از سوی رژیم عراق بوده اند و با موفقیت همه این سختی ها را پشت سر گذاشته اند.

'هیج یك از این اقدامات خصمانه نمی تواند مردم ایران را تسلیم خواسته های قدرت های بزرگ كند. ملت ایران از حقوق مشروع و مسلم خود دست بر نمی دارد چرا كه بر اساس پیمان عدم اشاعه هسته ای ایران حق برخورداری كامل از فناوری صلح آمیز هسته ای را دارد.'

وی تاكید كرد: اگر غرب فكر می كند كه می تواند مردم ایران را تسلیم و تحقیر كند سخت در اشتباه است و هرگز در این راه موفق نخواهد شد.

این استاد دانشگاه در ادامه سخنان خود خاطر نشان كرد كه سیاست خصمانه آمریكا و غرب علیه ایران در واقع در تداوم سیاست های جنگ طلبانه و اشغالگرانه در عراق و افغانستان است. نئومحافظه كاران و لابی های اسراییلی پشت سر این سیاست ها هستند.

وی افزود: متاسفانه بخش های میانه رو در حكومت های غربی نیز تحت تاثیر این لابی ها و لفاظی و تبلیغات جنگی آنها قرار گرفته اند و به همین دلیل برخی از آنها سیاست تحریم و تهدید ایران را پذیرفته اند.

آقای عدالت با اشاره به حوادث مربوط به ملی شدن صنعت نفت ایران و كودتای انگلیسی- آمریكایی 28 مرداد علیه دولت دكتر مصدق گفت: در آن سال ها نیز دولت انگلیس ایران را تهدیدی برای امنیت بین المللی معرفی كرده و تحریم های نفتی و اقتصادی را علیه ملت ایران وضع كرده بود. اكنون نیز ادعاهای مشابهی را مطرح می كنند در حالی كه ایران هرگز تهدیدی برای صلح و امنیت بین المللی و منطقه ای نبوده و نیست.

وی افزود: تهدید واقعی در منطقه خاورمیانه، اسراییل و آمریكا هستند و نه ایران. ایران طی 250 سال گذشته نه هرگز كشوری را تهدید كرده و نه به كشوری حمله كرده است ولی رژیم اسراییل طی 60 سال گذشته شش بار اقدام به جنگ و تجاوز كرده و هرگز نیز مورد بازخواست و تنبیه قرار نگرفته است.

رییس سازمان 'مبارزه علیه تحریم و مداخله نظامی در ایران' اظهارداشت: اسراییل به كمك انگلیس، فرانسه و آمریكا سلاح هسته ای تولید و انبار كرده و بیش از 50 قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل از جمله قطعنامه 487 را در مورد ضرورت بازرسی از تاسیسات هسته ای نقض كرده است. اسراییل همچنین از سلاح های كشتار جمعی و ممنوعه علیه كشورهای همسایه و مردم فلسطین استفاده كرده است.

وی با اشاره به مذاكرات هسته ای پش رو، گفت: راهبرد كنونی غرب در مقابل ایران محكوم به شكست است و در واقع یك راهبرد باخت- باخت می باشد. آمریكا با تعقیب سیاست تحریم و تهدید بیش از پیش نفوذ خود را در منطقه از دست می دهد. اكثر مردم در منطقه از سیاست ایران حمایت می كنند.

وی افزود: راهبرد برد - برد برای حل موضوع هسته ای ایران راهبردی است كه بر اساس آن غرب باید حقوق مشروع ایران را بویژه در زمینه غنی سازی اورانیوم به رسمیت بشناسد چون واقعا هیچ امكانی برای تعلیق غنی سازی در ایران وجود ندارد.

آقای عدالت در این زمینه به تعلیق داوطلبانه غنی سازی اورانیوم توسط ایران در دوران ریاست جمهوری سیدمحمد خاتمی اشاره كرد و گفت: شاهد بودیم كه غرب در مقابل این اقدام اعتماد ساز ایران هیچ گام مثبتی برنداشت و در نهایت بصورت نامشروع موضوع هسته ای نیز به شورای امنیت ارجاع شد.

وی تاكید كرد: با پذیرش حقوق مشروع هسته ای ایران، امضاء و اجرای پروتكل های الحاقی نیز برای تهران میسر می شود و این تنها راهبرد عملی است كه می تواند منافع هر دو طرف را تامین كند.

وی در مورد عملكرد آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز یادآور شد: خود كارشناسان غربی اعتراف می كنند كه گزارش های اخیر آژانس بویژه در ماه نوامبر سال 2011 كاملا گمراه كننده و جانبدارانه و غیرمنصفانه بوده است كه در آن اتهامات كاملا بی اساس علیه ایران مطرح شده است.

'پیتر جنكینز' نماینده اسبق انگلیس در آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز سخنان خود را در این میزگرد با این سوال آغاز كرد كه چرا منازعه بر سر برنامه هسته ای ایران به یك موضوع عمده بین المللی تبدیل شده است؟ منازعه ای كه بطور بالقوه حتی ممكن است به جنگ و درگیری نظامی منجر شود.

وی سپس در صدد پاسخ به این سوال از نقطه نظر خود برآمد و گفت: بر اساس دیدگاه من ساخت و توسعه مخفیانه تاسیسات غنی سازی اورانیوم توسط ایران در دهه منتهی به سال 2003 باعث شد كه غرب بیم آن را داشته باشد كه ایران قصد دستیابی به سلاح هسته ای را دارد.

وی افزود: آمریكا به ویژه از این بیم داشت كه دستیابی ایران به سلاح هسته ای تهدیدی برای امنیت متحدان خود در جنوب غرب آسیا خواهد بود و نظامات مربوط به پیمان عدم اشاعه هسته ای را برهم خواهد زد.

جنكینز اظهارداشت: بر اساس این تحلیل من معتقدم كه آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز چاره ای جز ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل نداشت.

'در واقع ترس غرب از این موضوع و احتمال بالاگرفتن مسابقه تسلیحاتی در منطقه، نیرو و انگیزه اصلی در پشت سیاست غرب بود كه تلاش می كرد ایران را به تعلیق غنی سازی اورانیوم ترغیب و یا حتی وادار كند.'

وی گفت: البته تاكنون این تلاش ها بی ثمر مانده است. هرچند دلایل عمده این ترس پس از گزارش سال 2007 جامعه اطلاعاتی آمریكا مبنی بر اینكه رهبران ایران تصمیمی مبنی بر ساخت سلاح های اتمی اتخاذ نكرده اند، كاهش یافت. چرا كه این گزارش نشان می داد رهبران ایران بازیگران منطقی هستند كه تصمیم شان مبتنی بر محاسبه هزینه و فایده این كار خواهد بود.

این دیپلمات بازنشسته انگلیسی افزود: روسیه كه طی 10 سال گذشته روابط خوبی با ایران داشته است نیز بارها اعلام كرده است دلیلی مبنی بر تلاش ایران برای كسب سلاح اتمی وجودندارد و بنابراین ایران تهدیدی علیه پیمان عدم اشاعه هسته ای نیست.

وی اظهارداشت: آژانس بین المللی انرژی اتمی هم در برخی از گزارش های خود اشاره كرده است كه ایران تحقیقاتی را بر روی فناوری تولید سلاح هسته ای انجام داده اما گزارشی در مورد تصمیم ایران برای ساخت سلاح اتمی و یا انحراف مواد هسته ای ایران به سمت فعالیت های نظامی ارائه نكرده است.

آقای جنكینز گفت: از نظر منطقی نیز هزینه های سیاسی، اقتصادی و حتی انسانی حركت به سمت تولید سلاح اتمی برای ایران بسیار بیشتر از منافع آن خواهد بود.

'با این وجود برخی می توانند همچنان استدلال كنند كه آمریكا و غرب چاره ای جز تعقیب سیاست جاری خود علیه ایران نداشته اند.'

وی در بخش دیگری از سخنان خود اظهارداشت: بر اساس پیمان عدم اشاعه هسته ای ایران و غرب می توانند به یك راه حل مسالمت آمیز دست یابند، زیرا این پیمان پایه های لازم برای یك توافق و معامله را میان دو طرف فراهم می كند كه بر اساس آن ایران می تواند برنامه هسته ای صلح آمیز از جمله امكان غنی سازی اورانیوم را داشته باشد و در مقابل پروتكل های الحاقی را در زمینه های نظارتی و حفاظت از امنیت هسته ای بپذیرد و اجرا كند.

وی افزود: جذابیت این گزینه زیاد است و در صورت به نتیجه رسیدن تحریم ها نیز می تواند حذف شود. چون این تحریم ها علاوه بر اینكه مردم ایران را دچار سختی كرده است، هزینه های زیادی نیز به دلیل افزایش قیمت نفت و از دست رفتن بازارهای صادراتی به غرب تحمیل نموده است.

وی تاكید كرد: توافق در مورد موضوع هسته ای همچنین می تواند راه را برای بهبود تدریجی روابط ایران و آمریكا هموار كند و از تنش ها و خطر درگیری در منطقه بكاهد و در عین حال باعث تقویت پیمان عدم اشاعه هسته ای شود.

'اگر دو طرف به یك توافق جامع هسته ای نرسند و اگر شواهد نشان دهد كه ایران به دنبال نقض مقررات پیمان عدم اشاعه هسته ای و نادیده گرفتن تعهدات خود است به نظر من در آن صورت امكان متحد شدن جامعه جهانی علیه ایران وجود خواهد داشت و حتی ممكن است شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه شدیدتری را نیز تصویب كند.'

وی در عین حال گفت: به نظر می رسد باراك اوباما رییس جمهوری آمریكا در مسیر واقع بینی حركت می كند و شاید دیگر به تعلیق كامل غنی سازی اورانیوم در ایران نیز اصرار نكند. با این شرایط به نظر من خطرات ناشی از ناكامی مذاكرات بسیار بالا خواهد بود و عدم اعتماد را میان طرفین تشدید خواهد كرد.

وی ابراز امیدواری كرد كه دو طرف در مذاكرات آتی كه حدود دو هفته دیگر برگزار می شود، نرمش های لازم را در مواضع خود نشان بدهند و از این فرصت واقعی برای اتخاذ یك رویكرد جدید استفاده بكنند.

در پایان این میزگرد سوالات متعددی از سوی حاضران مطرح شد كه عمدتا بر برخوردهای دوگانه و تبعیض آمیز با برنامه هسته ای ایران، نادیده گرفتن خطر زرادخانه هسته ای رژیم صهیونیستی، ناكامی قدرت های هسته ای در خلع سلاح زرادخانه های خود كه در پیمان عدم اشاعه هسته ای نیز بر آن تاكید شده است، متمركز بود.