گفتمان اعتدال در سیاست خارجی شیخ دیپلمات

به گزارش نما ، با توجه به دو سخنرانی اخیر حسن روحانی در نشست خبری خود و سخنرانی در همایش افق رسانه ملی به نظر می رسد دیدگاه‌های رئیس جمهور منتخب مردم ایران در سیاست خارجی، اولویت قرار دادن روابط دوستانه و نزدیک با همه همسایگان، تلاش برای خروج پرونده ایران از شورای امنیت در کنار تکمیل فناوری هسته‌ای، حذف تحریم‌ها، جلوگیری از افزایش تنش بین رابطه ایران و آمریکا و حل بحران سوریه به وسیله خود مردم سوریه ‌باشد.
وی در این دو سخنرانی نکاتی را به طور اجمالی درباره سیاست خارجی دولت یازدهم گفت که قابل توجه است:

1-    پرونده هسته‌ای و تحریم‌ها
سیاست حسن روحانی در مساله هسته‌ای، آنطور که در وعده های انتخاباتی خود به آن اشاره کرده بود، تلاش برای خروج پرونده ایران از شورای امنیت در کنار تکمیل فناوری هسته‌ای در کشور است.
روحانی قبل از انتخاب به عنوان رئیس جمهور برگزیده و در بحبوحه تبلیغات انتخاباتی گفته بود:
 «هم برای ایران و هم برای دشمنان و کشورهای غربی تنها روش، گفتگو و مذاکره است. مقصود دولت بایستی در نهایت این باشد که تحریم‌ها زدوده شود؛ چرا که به سود ملت ما نمی‌باشد. اینکه در کدام نشست و به چه شکل موضوع لغو تحریم‌ها را مطرح کنیم، یک تاکتیک مذاکراتی است».
«باید مقداری راهکارها و لحن و ادبیات‌مان تغییر کند. ضمن اینکه به نظم جهانی انتقاداتی دارم اما به معنی تقابل با دنیا هم نیست. باید به نوعی با دنیا در تعامل باشیم که هزینه‌هایمان را کاهش دهیم و خود را به مقاصدی که در سند چشم‌انداز است نزدیک کنیم. ... در سیاست خارجی نیاز است به دنبال یارگیری باشیم».
 
وی همچنین پس از انتخاب، در نخستین نشست خبری خود گفت: دوره توقف غنی سازی سپری شده است. اینک در شرایط ویژه‌ای هستیم. بسیار شیوه‌های اعتمادساز زیادی موجود است.
حسن روحانی یادآوری کرد که ما با ژاک شیراک در مذاکرات سال ۲۰۰۵ به توافق پایانی رسیدیم که چگونه اعتماد بین المللی حاصل شود و غنی سازی ادامه یابد آلمان نیز پذیرفت اما بریتانیا با فشار آمریکا موافقت نکرد و کار ناتمام ماند. یکی از راه حل‌ها همین توافقات من با آقای شیراک است. وی اظهار داشت: موضوع هسته‌ای فقط راه حل مذاکراتی دارد و بس. نه تهدید مؤثر است نه تحریم.
او همچنین در کنفرانس مطبوعاتی خودگفت: دو راه حل برای رفع تحریم‌ها موجود است: یکی قدم گذاشتن در مسیر شفافیت بیشتر و افزایش اعتماد متقابل. وی همچنین گفت تلاش می‌کنیم تحریم دیگری روی ندهد. رئیس جمهوری منتخب ایران درباره تحریم‌های غرب علیه ایران تأکید کرده است که این تحریم‌ها به سود هیچکس نیست و تنها اسرائیل از چنین تحریم‌هایی بهره می‌برد.

2- رابطه با غرب و آمریکا:
روحانی پیشتر نیز در جریان رقابت های انتخاباتی گفته بود که خواهان تعامل با جامعه جهانی است و در جریان کنفرانس خبری خود نیز این مساله را تکرار کرد.
وی در نشست خبری خود درباره رابطه با آمریکا می‌گوید: «رابطه ایران با آمریکا مسئله پیچیده و دشواری است؛ ساده نیست. زخم کهنه‌ای وجود دارد که باید درمان شود. دنبال افزایش تنش نخواهیم بود. عقل سلیم هم حکم می‌کند دولت و کشور به فکر آینده باشند و ترمیم گذشته. هرگونه سخن گفتن با آمریکا باید بر مبنای منافع و احترام متقابل و از موضع برابر باشد اما آمریکا باید تصریح کند که در امور داخلی ایران هرگز مداخله نخواهند کرد، ثانیا تمام حقوق حقه ایران مانند هسته‌ای را به رسمیت بشناسند و سیاست‌های یکجانبه‌گرایی و زورمدارانه نسبت به ایران را کنار بگذارند در این شرایط زمینه متفاوت می‌شود، اما همه باید بدانند که دولت آینده از حقوق حقه ملت ایران هرگز کوتاه نخواهد آمد».
حسن روحانی همچنین گفت که در صورتی که آمریکا به مفاد قرارداد الجزایر درباره عدم مداخله در امور داخلی ایران پای بند باشد و نیز از موضع رفتار زورمدارانه عمل نکند تهران حاضر است از موضعی برابر با واشنگتن در مورد موضوعات مورد اختلاف گفتگو کند.

3-  اولویت در رابطه با همسایه ها:
 روحانی در مصاحبه اخیر تاکید ویژه ای بر مساله گسترش رابطه با کشورهای همسایه از جمله کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس داشت.
«اولویت سیاست خارجی دولت من، ایجاد روابط خوبی با سایر کشورهای همسایه است.» وی در این زمینه درباره عربستان گفت: «ما تنها کشور همسایه ی یکدیگر نبوده، بلکه با هم برادریم. هر ساله صدها هزار زائر ایرانی به مکه سفر می کنند. در حال حاضر کشور ما نقاط مشترک بسیاری با عربستان دارد.»

4-بحران سوریه
حسن روحانی در مورد جنگ داخلی سوریه گفته است: «حل معضلات سوریه بر عهده مردم سوریه است. تصمیم‌گیر نهایی نسبت به عاقبت سوریه؛ ملت سوریه است. البته ما با تروریسم، جنگ داخلی و دخالت‌های کشورهای دیگر موافق نیستیم. دولت کنونی سوریه باید به عنوان دولت در نظر همه کشورهای جهان باشد. در انتخابات ۲۰۱۴ نظر ملت سوریه هر چه بود، حاکم خواهد شد.»

گزارش:فرزاد نیشابوری