بیشتر هزینه‌های مصرفی دهك‌های پایین درآمدی صرف غذا و خدمات می‌شود

به گزارش نما به نقل از تسنیم، دفتر مطالعات اجتماعی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی میزان بهره مندی از خدمات سلامت بین دهک‌های مختلف جامعه را در قالب هزینه‌های مصرفی خانوارهای روستایی و شهری مورد بررسی قرار داد.

در این گزارش آمده است: سلامتی از جمله ابعاد مهم زندگی انسان‌ها است که همراه با آموزش و تغذیه، توانمندی و ظرفیت سازی سرمایه انسانی را به دنبال دارد. عرصه سلامتی و حوزه‌های مرتبط با آن همواره از ابعاد مختلفی مورد ارزیابی و قضاوت قرار گرفته‌اند. کمیت، کیفیت و نحوه توزیع و برابری در حوزه سلامت و برخی از ابعاد مرتبط با آن همگی به منظور ساختن جامعه ای سالم اهمیت دارند.

این گزارش ادامه می‌دهد: در این بین، یکی از مظاهر مهم عدالت و برابری در بهره مندی از خدمات سلامت، میزان هزینه‌هایی است که به صورت خصوصی، توسط خود خانوارها برای خدمات سلامتی پرداخته می‌شود. قدر مسلم صرف هزینه‌های بیشتر برای خدمات سلامتی توسط خانوارها نشان دهنده میزان اهمیت و جایگاه این مقوله در سبد مصرفی و اقتصاد خانوارها است. با فرض ثبات سایر شرایط، هزینه بیشتر می‌تواند منجر به دسترسی بالاتر و متعاقب آن بهره مندی افزونتر از خدمات سلامتی و در نهایت بهبود و ارتقای احتمالی سطح سلامت فرد و خانوار باشد. بر این اساس، شکاف در مخارج صرف شده برای خدمات سلامتی می‌تواند تغییری باشد از نابرابری در دسترسی و بهره مندی خدمات سلامتی و این امر، ممکن است به وضعیت نامطلوب سلامتی بین افراد و خانوارهای با موقعیت مختلف اجتماعی – اقتصادی منجر شود.

در گزارش مرکز پژوهش‌ها با استفاده از داده‌ها و اطلاعات برگرفته از مرکز آمار ایران و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران هزینه‌های صرف شده برای خدمات سلامتی و وضعیت نابرابری در مخارج صرف شده برای خدمات سلامتی دهک‌های مختلف درآمدی خانوارهای روستایی و شهری کشور بررسی شده اند. سنجه‌های مورد استفاده در این گزارش عبارتند از نسبت هزینه‌های صرف شده غنی به فقیر، شاخص تمرکز، کاکوانی و ضریب جینی، این محاسبات برای دوره 1376 تا 1388 انجام شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، سهم مالی هزینه‌های خوراکی دهک‌های پایین درآمدی سهم عمده ای از مخارج را تشکیل داده و سهم مخارج سلامت در این دهک‌ها اندک است.

این گزارش خاطرنشان می‌کند: الگوی جاری تامین مالی خدمات سلامتی در ایران با وجود نقش انتقالی کم اثر هزینه‌های دهک‌های بالا به پایین، چندان مطلوب نبوده و نیازمند اتخاذ سازوکارهای موثرتر برای انتقال بیشتر یارانه‌های بخش سلامت از خانوارهای ثروتمند به طبقات متوسط و پایین است. از طرفی دیگر بخش عمده هزینه‌های مصرفی خانوارهای دهک‌های پایین درآمدی، صرف غذا و خدمات مربوط به آن شده که این امر خود مانعی جدی برای پرداختن خانوارها به سایر کالاها و خدمات موثر بر سلامتی‌شان مانند آموزش، تفریح و سرگرمی شده و در بلندمدت آثار نامطلوبی بر وضعیت سلامتی این خانوارها خواهد داشت.