در مركز امور زنان دوران سازندگی به نوعی افكار وارداتی ترویج شد /زنان حاضر نیستند در مطالبات خود به عقب بازگردند

به گزارش نما ، انقلاب اسلامی از زمان پیروز تا به امروز، در حوزه های گوناگون، عقاید و اندیشه های متفاوتی را به خود دیده است این اندیشه ها همواره مثبت نبوده اند بلکه گاهی در قالب منفی در سطح جامعه  به صورت طرح و یا قانون مطرح شدند حوزه زن و خانواده نیز به عنوان یکی از کلیدترین بخش های جامعه از آفت های وارداتی مصون نمانده است ما برای آگاهی از مطالبات زنانه جامعه و میزان آسیب پذیری آن در ادوار زمانی گوناگون حیات انقلاب به سراغ مینو اصلانی رئیس زنان بسیج کل کشور رفته و با وی به گفتگو نشستیم.
•    با توجه به حضور فعال شما در بطن انقلاب و فعالیت هایی که در حوزه زنان در یک سازمان کاملا مردم نهاد کرده اید، مطالبات زنان در سال های ابتدای انقلاب و جنگ تحمیلی در چه اموری خلاصه می دانید؟
در سال های  دهه 60 کشور شرایط ویژه ای را چه از نظر داخلی و چه در بعد بین الملل تجربه می کند، که بسیاری از مسائل نظیر مسأله زنان را تحت الشعاع خود قرار می دهد از یک سو ما درگیر 8 سال دفاع جانانه هستیم و از سوی دیگر گروه های ضد انقلاب در داخل با ایجاد  تحرکات و تنش هایی باعث شدند تا در این دوران چندان زمانی برای تمرکز بر روی این مطالبات زنان باقی نماند و همه آحاد جامعه در فکری جز حفظ و حراست از انقلاب نبودند و تمام پایگاه های خواهران ما که امروز فعالیت فرهنگی انجام می دهند در آن سال ها تمام توان خود را متوجه این مهم کردند، هرچند در همان سال ها اجلاسیه پکن و نایروبی اتفاق میافتد و هیئتی ایرانی در این اجلاس شرکت می کنند و نظرات انقلاب اسلامی را نسبت به زن در این مجامع بین المللی بیان می کند، اما افکار عمومی کشور صرف حفظ ارزش های دفاع مقدس و انتقال آن بین تمام مردم بود و حتی برای توسعه این مهم سپاه و نیروهای مسلح  اقدام به تأسیس انصار المجاهدین کردند و بازهم بانوان ما تمام هم وغم خود را صرف حضور در این گروه برای کمک به جنگ نمودند.
•    این مطالبات در دهه 70 با ویژگی های خاص خودش مثل پایان جنگ چطور دنبال شد؟
دهه 70 در حالی شروع می شود که جنگ به پایان رسیده است و دولت سازندگی روی کار می آید، این دولت با راه اندازی مرکز امور زنان در ابتدا سعی در مطرح کردن این مطالبات در سطح کلان می کند البته در همان دوران ما شاهد ارائه مباحثی هستیم که جامعه نسبت به آن بازخورد منفی نشان می دهد، به طور نمونه ما شاهد هستیم در حوزه عفاف و حجاب صداهایی از قوه مجریه برمی خیزد که مود قبول عموم جامعه نیست، همچنین مباحثی مثل حضور زنان در ورزشگاه ها و دوچرخه سواری آنها در مجامع عمومی  از این دست است که مورد پسند عرف و شرع حاکم بر آن دوران نیست و همین باعث می شود تقریبا بخشی از مطالبات زنان به سمت آنچه ما آن را وادادگی می نامیم برود و این مطالبات در خیزشی آرام به سمت آنچه غرب در حوزه زن مطالبه می کند.
•    آیا در برابر این جریانات غرب گرایانه جریان اسلامی و انقلابی سکوت کرد؟
خیر، البته برای مقابله با این جریان عده ای از زنان مومن فرهیخته  و متفکر ما در این زمان به مهندسی اندیشه در این حوزه می پردازند، مطرح کردن جایگاه کرامت انسانی زن و دیدگاه های اسلام در خصوص زن درجامعه و خانواده از جمله این مسائل است به هر ترتیب در این دوران ما شاهد شکل گیری یک تقابل اندیشه هستیم، اما به دلیل اینکه در دوران سازندگی از طریق شکل گیری مرکز امور زنان به نوعی افکار وارداتی را ترویج شد، ما شاهد مطرح شدن دوگونه مطالبه در خصوص زنان هستیم یکی همسو با غرب و دیگری برخواسته از بطن انقلاب، که در نهایت جریان غرب گرا متأسفانه منجربه ورود جدی کشور به بحث کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان می شود و برای تقابل با این اندیشه از دیگر سو مراکز مطالعات زنان در تهران وقم شکل می گیرد و سعی می کند بحث های بسیاری جدی در مورد جایگاه زن و خانواده بر مبنای دیدگاه ناب اسلامی  و احیای مجدد دیدگاه های امام خمینی (ره) را مطرح کنند در حقیقت این مراکز سعی در تدوین مبانی نظری اسلام در حوزه زنان دارند.
•    آیا جریان اصیل انقلابی در سطح عموم جامعه موفق به همه گیر کردن تفکرات خود شد؟
 متأسفانه به دلیل فراموشی دیدگاه ها و افکار امام(ره)  در آن مقطع و مسکوت نگه داشتن عمدی فرمایشات مقام معظم رهبری  در این حوزه و جلوگیری از گفتمان سازی این جریان اصیل،  شعارهای پرطمطراق وارداتی نظیر دمیدن به حقوق زنان جدای از مسئولیت های یک زن مسلمان مطرح می شود و با طرح  برابری دیه زن ومرد، حضانت و یا ارث به صورت جزئی و مصداقی بدون توجه به آن قضیه در سطح کلان و نه درسطح عمیق فلسفی آن می کوشند این دیدگاه های وارداتی را در تقابل با اندیشه های اسلامی قرار دهند البته این حرکت ضمن حضور برخی از زنان در دوران سازندگی و اصلاحات در مجامع بین الملل و آگاهی از اندیشه های غرب نسبت به زن دچار واخوردگی می شوند و بر مسأله دامن می زنند این افراد عموما به دلیل عدم آگاهی از دیدگاه های مترقی و نظام واره اسلام نسبت به زن خود را در مجامع بین الملل سرافکنده می بینند.
•    مهمترین اقدام دولت اصلاحات در  حوزه زنان با وجود افکار روشنفکرانه غرب زده چیست؟
جریانی در دوران اصلاحات اتفاق افتاد که مبتنی بر الحاق ایران به کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان بود و این جریان را مرکز مشارکت زنان هدایت می کرد و تلاش زیادی برای الحاق ایران به کنوانسیون کردند این در حالی بود که در اصل این موضوع قریب به 90مورد خلاف شرع و قانون اساسی و قوانین جزایی و مدنی در این کنوانسیون وجود داشت و البته همه این ایرادات بجا توسط مراجع و علما مطرح می شد و ما نیز در مجموعه خودمان تلاش کردیم تا جامعه را متوجه آسیب های آن که اعم از حقارت و  بردگی نوین زن است و غرب آن را قبلا تجربه کرده و پس زده است  کنیم، البته باید یادآور بشویم که امروز غرب از مفاد کنوانسیون عبور کرده است  و پیوستن ما به این کنوانسیون در حقیقت تن دادن به خواسته های غرب و بی توجهی به کرامت زن در فرهنگ دینی ما است اما با تمام این اوصاف، دولت وقت برای لغو این کنوانسیون متقاعد نشد و در قالب یک لایحه این طرح را به مجلس تقدیم کرد و مجلس ششم هم الحاق ایران به این کنوانسیون را تصویب کرد و خوشبختانه این طرح جزء مفاد اختلافی با شورای نگهبان بود که شورا نیز آن را مغایر با قانون اساسی دانست و این طرح اکنون در مجمع تشخیص مصلحت نظام بایگانی شده اما هنوز از دستور کار خارج نشده است و حتی در دوران فتنه 88 زنان فتنه گر که با رهبران این جریان در ارتباط بودند، در مناظرات تلویزیونی خود ادعا کردند اگر پیروز انتخابات بشوند حتما ایران را به این کنوانسیون ملحق می کنند  و این ادعا متأسفانه نشانگر خطر وجود جریان لایحه دولت اصلاحات و مجلس ششم است.
•    شما به عنوان یکی از زنان فعال در جامعه چه ایراداتی را بر کنوانسیون وارد می دانید؟ و در صورت اجرایی شدن آن چه عواقبی گریبان گیر زن و خانواده ایرانی می شود؟
بخش های گسترده ای از جامعه متدین ایران اسلامی اجازه الحاق ایران به این کنوانسیون را ندادند و ما هم در مجموعه بسیج در سطوح حوزه ها و پایگاه ها در آن زمان به روشنگری عمومی پرداختیم آنچه در این مورد مطرح است این است که نفس این حرکت غلط است که در جایی که زن می تواند بهترین و والاترین جایگاه را مطابق قرآن و سیره پیامبر و ائمه و مشی امام خمینی(ره) و امام خامنه ای داشته باشد، مقام والای مربی بودن زن را که در طول مقام والای پرودگار است از او بگیریم و در عوض او را تبدیل به یک کارگر، خلبان و یا حتی وزیر کنیم؛ قطعا این مقام ها نمی تواند جایگزین نقش همسری و مادری  شود ضمن اینکه در دیداری که امام خامنه ای با زنان نخبه داشتند ایشان تأکید کردند بالیدن به کمیت زنان وزیر و مانند آن افتخار نیست، گرچه زنان استعداد ذاتی برای پذیرش این مسئولیت ها را دارند اما افتخار این است که بگوییم چه تعداد خانواده های با نشاط و مستحکم در کشور داریم که می تواند الگویی برای جامعه عظیم اسلامی باشد مطابق همین الگو است که مقام عظمای ولایت موکدا در سخنان خود درباره زنان جامعه را متوجه هشدار جابهجایی نقش زنان و مردان در جامعه می کنند تا مبادا مشکلاتی که گریبان گیر جامعه غرب در اثر این جا بجایی شده است جامعه اسلامی ما به آن مبتلی به شود به طور مثال مطابق آمارهای رسمی آمریکا اکنون نزدیک به 40 درصد در این جامعه شاهد تولد فرزندان نامشروع هستیم طبیعتا این فرزندان در آینده جامعه را با مشکلات بسیاری مواجه می کند، ترویج تروریسم در جامعه آمریکا و رژیم صهیونیستی ناشی از گم شدن هویت و نقش زنان و مردان با شعارهای فریبنده برابری است.
•    بعد از پایان دوران اصلاحات، آیا در روند مطالبات زنان و خانواده تغییراتی ایجاد شد؟
در اواسط دهه 80 و با پایان سیاسی دوران اصلاحات و روی کارآمدن دولتی اصولگرا رویکردهای تازه ای در حوزه زن و خانواده شکل می گیرد که عمدتا این رویکردها متکی بر دیدگاه های اسلام نسبت به زن و خانواده است و در این دوران شاهد احیاء و تقویت نگاه مادر محور به زن در خانواده هستیم و این نگاه به بعد بین الملل نیز تسری پیدا می کند در این زمان شاهد طرح ها ولوایحی برای تحکیم خانواده هستیم که شامل دورکاری، اشتغال نیمه وقت بانوان، افزایش مرخصی زایمان است در حقیقت گفتمان اصلی انقلاب اسلامی در حوزه زنان در این دوره بیشتر تجلی پیدا کرده و متبلور می شود وشعارهای مربوط به زنان مسلمان با افتخار در کنوانسیون های مربوط به زنان مطرح می شود جالب این است که در سال های قبل از این دوره وقتی هیئتی در مجامع بین المللی شرکت می کردند با سرافکندگی اظهار می کردند که ما هنوز موفق به پیوستن به کنوانسیون رفع تبعیض نشده ایم درحالیکه در اواسط دهه نود پیوستن به این کنوانسیون ذلتی برای زن مسلمان ایرانی به حساب می آید و این ناشی از دگردیسی در اندیشه ها در دوران دولت اصولگرایی است.
•    آیا برای مقابله با جریاناتی که طی سال های قبل شکل گرفت و رشد کرد در این دوران تدبیری اندیشیده شد؟
در این دوران سندی تحت عنوان منشور حقوق و مسئولیت های زنان مسلمان تدوین شد ، این سند در حقیقت در برابر طرح کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان شکل گرفت که نگاه کاملا ابزاری به انسان و جنس زن می کرد این سند توسط شورای فرهنگی و اجتماعی زنان تدوین شد و به مجلس رفت و تحت عنوان قانون و مصوبه در داخل و خارج مورد استفاده قرار گرفت و البته این سند مورد استقبال مجامع گوناگون بین الملل واقع شد اما نقص منشور در برابر طرح کنوانسیون رفع تبعیض عدم ارائه راهکار عملی بود البته این امر نقطه ضعف منشور محسوب نمی شود؛ زیرا با یک الحاقیه این امر مرتفع می گردد، این منشور در مجموع حرکت باارزشی است البته جدیدا به دلیل حجم بالای منشور نهاد ریاست جمهوری میثاق نامه ای را مبتنی بر آن تدوین کرده است، در حقیقت میثاق نامه خلاصه ای از منشور با راهکارهای عملی است،.
*شما مطالبات زنان از دولت وقت و دولت های آینده را منحصر به چه اموری می دانید؟
قطعا زنان جامعه ما حاضر نیستند در مطالبات خود یک بازگشت به عقب داشته باشند زیرا غرب هم از جریان فمنیسم و برابری زن و مرد گذشته است و دولت جدید نیز هرگز حاضر نخواهد شد به گذشته بازگردد و گفتمان شفاف و ولایت مدار مطرح شده نسبت به زن را پی گیری خواهند نمود تا گفتمان انقلاب اسلامی در سراسر دنیا رواج پیدا کند، انتظار ما نیز این است که دولت محترم درصدد گفتمان سازی بیانات مقام معظم رهبری گام های موثری بردارد و انتظار عقب گرد به زمان قبل را نداریم و توقع زنان از این دولت و دولت های آینده این است که با اتکا به مبانی اسلام و انقلاب  به رشد و تعالی زن و خانواده کمک کنند.
گفتگو:نفیسه زارعی-پروانه هادیزاده