آقای رئیس جمهور؛ افكار عمومی نیاز به ارشاد دارند!

اختصاصی/ به گزارش نما ،كتاب یك محصول است؛ محصولی برای فرهنگ سازی و انتقال فرهنگ، محصولی كه ممیزی و تعیین خوب یا بدش امری است واجب.
برهمین اساس هم هست که مجلس شورای اسلامی تنظیم سیاست های کلی فرهنگی، هنری و سینمایی کشور را بر عهده وزارت ارشاد گذاشته و شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز ضوابط نشر کتاب را در سال 67 مشخص و به دولت ابلاغ کرده است.
طبق قانون و آیین نامه اصلاحی این شورا در سال 89، وزارت ارشاد به عنوان مجری سیاست های شورای عالی انقلاب فرهنگی در این زمینه معرفی شد؛ مساله ای که مشخص می کند این وزارتخانه نمی تواند دخل و تصرفی در سیاستگذاری های مربوط به این حوزه داشته باشد.
از مباحث فقهی و شرعی ممیزی که بگذریم نظر امام راحل در این زمینه بسیار قابل توجه است آنجا که فرمودند: "نوشته‌هایى که می‌خواهد طبع بشود، یک چند نفرى که مى‌دانید، یقین دارید که آنها آدم‌هایى هستند که مستقیم هستند و در راه مسیر ملت و کشور هستند و وابستگى به هیچ جا ندارند، آنها نوشته‌ها را مطالعه کنند، درست دقت کنند در آن و بعد از اینکه دقت کردند در روزنامه یا در مجله نوشته بشود. این‌طور نباشد که یک وقت بنویسند و منتشر بشود، بعد بفهمند که این نوشته بر خلاف بوده است"
امام خمینی در ادامه بحثشان بر این نکته هم تاکید می کنند که "باید کتاب‌هایى که نوشته مى‏شود و همین طور چیزهایى که منتشر مى‏شود، اینها باید درست توجه بشود و افراد مطّلع، مدبِّر و کسانى که از مکتب‌ها اطلاع دارند و مسیر آنها را مى‏دانند، اینها توجه بکنند و کتاب‌ها را مطالعه کنند قبل از انتشار و خود مجله را قبل از انتشار، درست مطالعه بکنند که مبادا یک وقتى یک جایش خلاف در آید، آن وقت براى شما دست بگیرند که خیر، این مجله هم مثلاً انحرافى است. این، هم صلاح خود شماست و هم صلاح ملت است."
رهبری معظم انقلاب نیز همواره بر این مساله تاکید و نگاه ویژه داشته اند: " دولت، همچنان كه نسبت به بسيارى از امور مردم مسئول است، مسئول وضع معيشتشان، وضع اقتصادشان، وضع سياست‌شان، وضع فرهنگ‌شان، وضع تحصيلات‌شان، وضع بهداشت‌شان؛ مسئول وضع ذهن‌شان هم هست. يعنى اگر ديديم كه فرضاً در جامعه‌ ما كتابى هست كه هنرش فقط اين است كه احساسات جنسى را در جوانان تحريك كند، اين مضرّ است. اين را نمى‌شود به عنوان اينكه يك فرآورده‌ فرهنگى است، آزاد بگذاريم كه هر كه خواست، توليد و عرضه كند"
البته نظر مقام معظم رهبری تنها محدودیت نیست چراکه ایشان نقد و ارزیابی کتاب را امری مهم می دانند:"به نظر من در باب نظريه‌پردازى نبايد محدوديتى وجود داشته باشد. بيشتر بايستى براى نقد و ارزيابى و جدا كردن سره از ناسره همّت شود؛ اما در زمينه‌ كار عملياتى، بايد جلوی كتابهاى مضرّ را گرفت. ما كتاب عملياتى داريم. كتاب عملياتى اين است كه عملاً يك نفر را دچار مشكل مى‌كند؛ مثل همان احساسات جنسى كه اوّل گفتم. اين‌جا بحث نظريه نيست. اين كسى كه خواند، خودش به طور طبيعى تحت تأثير قرار مى‌گيرد. جلوی اين را بايد گرفت؛ اين اصلاً چيز قابل نقدى نيست."
حالا اما رئیس جمهور محترم در مراسم افتتاح نمایشگاه کتاب مساله ممیزی کتاب البته پیش از انتشار را مورد انتقاد قرار می دهد و می گوید که "هیچکس در ممیزی بالاتر از وجدان افکار عمومی نیست؛ آنها می‌دانند به استقبال چه کتابی بروند و چه کتابی را در انزوا قرار دهند. صاحبان فرهنگ ما نیاز به ارشاد و گشت ارشاد ندارند!"
جملاتی که بنا به نظر شرع مقدس، امام راحل و رهبری معظم انقلاب غیر اصولی است؛ امام راحل و مقام معظم رهبری دقیقا بر ممیزی پیش از انتشار تاکید دارند و کتاب مضر را همچون مواد اعتیاد آور قلمداد می کنند که بانگاهی اجمالی به وضع توزیع و گسترش مواد مخدر در کشور می توان فهمید که متاسفانه بخشی از افکار عمومی مواد مخدر را در انزوا قرار نداده اند.
از این ها که بگذریم شاید تاملی بر وضع ممیزی کتاب در کشورهای غربی نیز بد نباشد؛ نمونه عینی آن دادگاهی شدن روژه گارودی بود که کتاب اسطوره های بنیانگذار سیاست اسرائیل را نوشت.
همچنین کتاب هایی از رالف الیسون نویسنده سیاه پوست امریکایی و آلیس واکر شاعر و نویسنده امریکایی نیز همواره با ممیزی روبرو شده اند.
ناگفته پیداست که ممیزی به ویژه در بخش قبل از انتشار کتاب، امری است لازم و ضروری برای سالم نگه داشتن همین افکار عمومی که ریاست محترم جمهوری بر آنها تاکید دارد؛ مساله ای که در هر کشوری و بنا به صلاحدیدی ممکن است متفاوت باشد.