توافق ژنو اجرا نشد حتی در حد فروش قطعات هواپیما

بر اساس توافق ژنو گروه 5+1 در مقابل اقدامات ایران، اقداماتی را در پیش می‌گیرد که از جمله آنها «صدور مجوز برای تامین قطعات یدکی لازم برای تامین امنیت پروازهای غیر نظامی در ایران و خدمات مرتبط با آن» می‌باشد.برخلاف این تعهد دولت آمریکا شرکت هواپیمایی هلندی فوکر را به خاطر فروش قطعات هواپیما به ایران و سودان و نقض تحریم‌های واشنگتن علیه این دو کشور، مبلغ 21 میلیون دلار جریمه کرد.در بیانیه وزارت خزانه‌داری ایالات متحده در این باره آمده است: «شرکت فوکر با صادرات غیرقانونی قطعات یدکی هواپیما به کشورهای نامبرده [ایران و سودان] آشکارا قوانین کیفری ایالات متحده را نقض کردند و هیچ‌گاه با این فعالیت غیرقانونی مدارا نخواهد شد.»

شرکت هواپیمایی فوکر در حالی 21 میلیون دلار جریمه به ایالات متحده می‌پردازد که هم‌اکنون پرونده بانک فرانسوی بی‌ان‌پی پاریبا به محل مناقشه میان اروپا و آمریکا تبدیل شده است. این بانک فرانسوی نیز متهم به نقض تحریم‌های آمریکا علیه کشورهایی مانند ایران و کوبا است، اما جریمه‌ای که دستگاه قضایی ایالات متحده برای آن در نظر گرفته حدود 10 میلیارد دلار عنوان شده است.وزیر خارجه فرانسه هشدار داده است که چنین جریمه‌ای بر اقتصاد این کشور و اروپا تاثیر منفی خواهد گذاشت و از این رو خواستار مداخله باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا، شده است، اما اوباما می‌گوید که در این پرونده قضایی نمی‌تواند دخالت کند.

در همین زمینه معاون عملیات پرواز شرکت هواپیمایی آسمان گفت: برداشته شدن تحریم از برخی قطعات هواپیما‌ها در توافقنامه ژنو تنها به یک شوخی شباهت دارد و غربی‌ها هیچ‌گونه همکاری در فروش قطعات اصلی هواپیما با شرکت‌های هواپیمایی ایران ندارند.«علی رضا مرتضی‌زاده» در نشستی با خبرنگاران در فرودگاه زاهدان گفت: شرایط غربی‌ها تنها هواپیماهای ساخت پایین‌تر از سال 1975 است و بالاتر از آن را شامل نمی‌شود در صورتی که بیشتر هواپیماهای ایران بالاتر از این تاریخ است.گفتنی است پیش از این روزنامه فایننشال تایمز ضمن مصاحبه‌ای با اکبر ترکان مشاور ارشد رئیس‌جمهور از قول وی نوشته بود: ایران تاکنون نتوانسته به همه 4/2 میلیارد دلار درآمد نفتی بلوکه شده‌ای که قرار بود طبق توافق ژنو آزاد شود، دسترسی پیدا کند. ترکان می‌گوید ما توانسته‌ایم کمتر از 50 درصد این مبلغ را برداشت کنیم.آمریکا همچنین در دوره اجرای توافق ژنو برخلاف تعهد، بارها تحریم‌ها را به شرکت‌های جدید توسعه داد.