نسخه چاپی

هادی امّت، امام هدایت

دكتر محمد مهدی وكیلی

پس از واقعه عاشورا که بر اثر قيام سيّدالشّهداء عليه السّلام مدرسه اسلام که با توطئه ها و شيطنتهای امويان و مروانيان ميرفت تا به فراموشي سپرده و در آن بسته شود، بازگشايي شد روش سياسي ائمّه پس از ايشان نيز معطوف به جذب دانشجو وبنيانگزاري بنای فرهنگي و گسترش آموزه هاي معارفي اسلام گرديد و پرهيز از رويارويي مستقيم با دستگاه حاكم در دستور كار آن بزرگواران قرار گرفت. با اين همه فشارهايي كه از جانب پادشاهان اموي و عبّاسي بر آن بزرگان تحميل ميشد رو به تزايد و فزوني داشت. تا آنجا كه متوكّل عبّاسي امام هادي عليه السّلام را از مدينه كه نسبت به بغداد-پايتخت عباسيان- فاصله ى زيادي داشت به سرّمن رأي (سامراء) هجرت داد تا رفت و آمدهاي ايشان را زير ديد خود قرار دهد و بر ترس و واهمه ى ناشي از انقلاب علويان عليه عبّاسيان فائق آيد. غافل از آن كه در آن دوران راهبرد امامان همام شيعه بر تربيت نفوس مستعده تعلّق گرفته بود نه جنگ مسلحانه. تفتيش هاي گاه و بيگاه دستگاه حاكم كه بر اثر سعايت و گزارشهاي دروغ جواسيس و خبرچينان آنان رخ مي داد و هربار دست خالي بازميگشتند شاهدي بر اين مدّعاست.
از ديگر سو فتوحات مسلمانان كه از زمان خليفه دوم آغاز شده و در زمان مروانيان و امويان و عباسيان گسترش يافته بود، بيشتر به كشور گشايي شباهت داشت تا صدور انقلاب فرهنگي که پيامبر اسلام آنرا پايه گذاشته بود. و بدتر از آن اينكه مردم سرزمينهاي فتح شده، اسلامي را دريافت ميكردند كه با اصل آن فاصله اي بسيار داشت. در اينجا بود كه ائمه عليهم السلام بر آن شدند تا با پرورش مبلّغان عالم و گسيل آنان به اقطار مملكت پهناور اسلامي، معارف اصيل اسلام را به رگها و مويرگهاي اين پيكره سترگ اعزام كنند و بدينسان تداوم بخش زحمات جدّ بزرگوارشان پيامبر اكرم باشند و از آنجا كه برخوردهاي مسلحانه و انقلابهاي خونين را مانع بر سر راه اين آرمان بزرگ ميديدند، به شدّت از آن احتراز ميكردند و در مقابل دوستان و ياراني هم كه از سر دلسوزي آنان را به انقلاب تشويق ميكردند و يا از عدم تحرّک سياسي گله ميکردند به پاسخ "يار وفادار نداريم تا انقلاب كنيم" بسنده ميفرمودند. طرفه آنكه در زمان امام هادي عليه السّلام، دولت عبّاسيان در ضعيفترين وضع خود قرار داشت و نارضايتي عامّه از رفتارهاي خشن و بيرحمانه غلامان تركي كه عبّاسيان براي حفاظت خود استخدام كرده بودند به بالاترين درجه رسيده بود. تا آنجا كه شخصي به معتصم عباسي گفته بود "حدّ حكومت تو از دو گوشت تجاوز نميكند. خليفه واقعي فضل بن مروان است كه كاتب توست!" با اين وجود، اهتمام ائمه بر نهضت آموزشي و پرورشي بود تا تدارك قوا براي تصاحب امر خلافت.
ايشان با ايجاد نظام وكالت، ارتباط فعال و عميقي با شيعيان برقرار نموده بودند و از آن طريق به نشر معارف و تقويت بنيه ى علمي مردمي كه به تازگي به اسلام گرويده بودند مبادرت ميكردند. شهرهايي چون اهواز، قم، كاشان، ري، خراسان و ديگر نقاط ايران كه عطش فراواني در فراگيري علوم اسلامي داشتند به پايگاههاي وكلاي امام بدل شده بودند. احمدبن اسحاق اشعري قمي كه از بزرگان قم و از خواص اصحاب امام هادي و امام عسكري عليهما السلام بود و به زيارت امام عصر عجّل الله فرجه مشرّف شده بود، حسين بن سعيد اهوازي كه در اصل اهل كوفه بود و به اهواز و سپس قم مهاجرت كرده بود و نزديك سي كتاب در فروع فقه نگاشت، داود بن ابي زيد نيشابوري كه او هم صاحب تاليفاتي است، علي بن مهزيار اهوازي كه از روات شيعي شمرده ميشود و اوهم مصنّفاتي حدود سي وسه جلد در كارنامه خود دارد و فضل بن شاذان نيشابوري كه فقيهي متكلّم است و كتاب الايضاح او امروزه همچنان به طبع ميرسد نمونه هايي از تربيت شدگان مدرسه اهل بيت عليهم السّلام در زمان امام هادي هستند كه از ستونهاي نظام وكالت محسوب ميشوند و حقي سترگ بر عهده شيعيان جهان و خصوصا ايران اسلامي دارند.
در خاتمه بحث به برخي از جملات حکمت آميز آن امام جليل القدر اشارت ميبريم:
- آن کس که به آيات الهي ايمان راسخ بياورد، سختيهای دنيا بر او سهل ميشود اگر چه او را تکه تکه کنند.
- خداوند دنيا را مکان بلا و امتحان و آخرت را محل پاداش، بلای دنيا را سبب ثواب آخرت و ثواب آخرت را جايگزين بلاهای دنيا قرار داده است.
- کسي که تمام محبتش را به پای تو ميريزد، سزاوارست که کمر به خدمتش ببندی.
- از شر کسي که خويشتنش را پست شمرده، در امان نخواهي بود.
والسلام
منبع هفته نامه شما

۱۳۹۱/۳/۴

اخبار مرتبط
نظرات کاربران
نام :
پست الکترونیک:
نظر شما:
کد امنیتی:
 

آخرین اخبار...