نسخه چاپی

شورای نگهبان و افكار عمومی

بیست و ششم تیرماه سالروز تأسیس یكی از نهادهای مهم حكومتی است كه مطابق اصل نود و سه قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی بدون وجود آن اعتبار قانونی ندارد.

به گزارش نما ، واکنش ها و داوری های عموم مورد توجه روز افزون قرار دارند. چه افراد مهم اجتماعی مانند سیاستمدار و بازرگان و کارخانه دار و تبلیغات گر؛ و چه پدیده های مهم اجتماعی از قبیل شهرسازی و خانه سازی، جوانی جمعیت و قانون گذاری به شناخت افکار عمومی نیازمندند و از آن جهت که تاثیر افکار بر رفتارهای اجتماعی مسلم است به آن حساسیت نشان می دهند. (کتبی، مرتضی1376)

بیست و ششم تیرماه سالروز تأسیس یکی از نهادهای مهم حکومتی است که مطابق اصل نود و سه قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی بدون وجود آن اعتبار قانونی ندارد. بیش از هجده اصل از میثاق ملی به این ارگان اختصاص یافته است که در این اصول به نحوة تشکیل و چگونگی انتخاب اعضاء و همچنین شرح وظایف و مأموریت های آن می پردازد. مهمترین وظیفه نگهبان قانون اساسی، تطبیق مصوبات مجلس شورای اسلامی با قوانین شرع مقدس اسلام و اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است.

دو وظیفه دیگر حافظ اسلامیت و جمهوریت نظام، نظارت در برگزاری تمام انتخابات ها - بغیر از شوراهای اسلامی-و تأئید صحت آنها را برعهده دارد که برای تحقق اصل ششم قانون اساسی در کشور برگزار می شود تا در جمهوری اسلامی ایران، امور کشور با اتکاء به آرای عمومی اداره شود. سومین وظیفة خطیری که طبق اصل نود و هشتم برعهدة این مجموعه فقهی و حقوقی نهاده شده است تفسیر خود قانون اساسی می باشد که با رأی سه چهارم از اعضای دوازده نفرة آن صورت می گیرد. فقهای (شش نفر) این نهاد توسط رهبری برگزیده می شوند. شش نفر حقوقدان آن نیز از بین حقوقدانان مسلمان در رشته های مختلف حقوقی بنا به پیشنهاد رئیس قوة قضائیه و با رأی اکثریت نمایندگان مجلس شورای اسلامی انتخاب می شوند.

معمار کبیر انقلاب پیوسته این نهاد را مورد تأئید قرار می دادند. در فرازی از فرمایشات معظم له آمده است: "شورای محترم نگهبان که حافظ احکام مقدس اسلام و قانون اساسی هستند مورد تأئید اینجانب می باشند و وظیفة آنان بسیار مقدس و مهم است و باید با قاطعیت به وظایف خود عمل نمایند." (صحیفه نور، جلد 19،ص155) مقام معظم رهبری در کنار تأئیدات مکرر خود ضرورت التزام به قانون و توجه به افکار عمومی توسط این شورا را یادآور می شوند: "شورای نگهبان باید صددرصد به قانون، ملتزم باشد و وظایف خود را بدون هیچ ملاحظه دیگری به انجام رساند." (29/4/1379) در فرازی دیگر می فرمایند: "شورای نگهبان باید با ارائه بحث ها و دلایل مستند و قابل دفاع در مجامع حقوقی جهانی و همچنین شناساندن جایگاه و وظایف خطیر شورا به افکار عمومی در جهت ارتقای جایگاه این مهم تلاش نماید." (11/7/80)

گرچه شورای نگهبان مشروعیت خود را از اصول متعدد قانون اساسی کسب کرده و جایگاه رفیعی در ساختار قانونی کشور دارد، اما ناگفته پیداست که این نهاد نیز برای انجام مأموریت های خطیر و وظایف قانونی خود نیاز به مقبولیت عامه و پذیرش از طرف آحاد مردم دارد.

"افکار عمومی در اصطلاح به نظر، روش و ارزیابی مشترک گروهی اجتماعی در رابطة با یک موضوع مورد توجه و علاقه همگان گفته می شود که در لحظه مشخص بین تعدادی از افراد یک قشر یا طبقه یا سراسر اجتماع به طور نسبی عمومیت پیدا کرده است." (آقابخشی/ 1379؛ 48) از آنجائیکه شورای نگهبان در انجام وظایف قانونی خود – درجریان برگزاری انتخابات ها - نقش داور نهایی بین تیم های حاضر در میدان رقابت ها را بازی می کند – وجود رقابت جدی برای تصاحب قدرت در نظام های دموکراسی امری لازم و پذیرفته شده است – لذا با برگزاری هر دوره ای از بازی های انتخاباتی در کشور ،طبیعی است که ذائقه جمعی از شرکت کنندگان در رقابتها و همچنین طرفداران آنها عملکرد شورای نگهبان را به عنوان داور، برنتابند و تلاش نمایند تا علت شکست خود را متوجه داوری نمایند و دست به تخریب چهرة شورای نگهبان در افکار عمومی زده و شبهه طرفداری این نهاد از جریان خاصی در جامعه را بنمایند.

البته با برگزاری هر انتخابات در کشور و عوض شدن جای برندگان و بازندگان در مسابقه ، می تواند جای موافقین و مخالفین داور نیز تغییر کند. لذا آگاهی از نظرات مردم و نوع نگرش آنها نسبت به عملکرد شورای نگهبان در مقاطع مختلف امری لازم و ضروری خواهد بود. به نظر می رسد، علمی ترین روش برای دست یابی به آنچه که در نهاد جامعه و بین عامه مردم جاری و ساری است. رجوع مستقیم به خود آنها به روش پیمایشی و انجام نظرسنجی های ادواری امکان پذیر باشد .

همزمانی سالگرد تأسیس شورای نگهبان با ایام شهادت حضرت علی (ع) از آن جهت درس آموز است ، که بخواهد بگوید "افکار عمومی" از آن چنان قدرتی برخوردار است که توانست ، پس از رحلت جانسوز پیامبراکرم (ص) جانشین قانونی و بحق آن حضرت را 25 سال به ناحق خانه نشین کند و پس از شهادت مظلومانة او نیز تنها پرسش در بین عوام الناس، چرایی شهادت علی (ع) در محراب مسجد باشد؟

۱۳۹۳/۴/۲۷

اخبار مرتبط
نظرات کاربران
نام :
پست الکترونیک:
نظر شما:
کد امنیتی:
 

آخرین اخبار...