به گزارش نما به نقل از تابناک؛ برنامههای مشارکتی جزو پاشنه آشیلهای جدی رسانه ملی است که در دوره گذشته به شکل لجام گسیختهای برای پرکردن آنتن با برنامههایی که نه تنها هزینه نداشته باشند، بلکه درآمدزا نیز باشند، طراحی و پیاده سازی شد. این پیاده سازی آنچنان توسعه یافت که اساساً تولید بسیاری از برنامههای باکیفیت موکول به جذب مشارکت مالی شده بود و برخی نیز با برخورداری از این مشارکت مالی، موفق شدند به صف برنامه سازان و کنار چهرههای کارکشته بنشینند.
برنامه «ورزش از نگاه دو» که «جام از نگاه دو» نیز در همان راستا تولید شد، یکی از این برنامهها است که همان زمان تولیدش به عنوان مصداق مورد اشاره قرار گرفت و یادآوری شد که این شیوه تا حدودی استقلال رسانه ملی را نیز به چالش میکشد، به خصوص اگر اسپانسر برنامه، در موضوع برنامه، ذینفع باشد یا صاحب نظر و دیدگاه باشد و در آن دوران نیز حامی این برنامه، صاحب پیشین یکی از تیمهای سابق لیگ برتر و شخص شناسنامه داری بود.
نقره داغ مخاطبان تلویزیون با پیامک پنج هزار تومانی!
در همین راستا، در برنامه «جام از نگاه دو» که شنبه شب از شبکه2 سیما در سالگرد بازی ایران و استرالیا روی آنتن رفت، به دفعات از بینندهها خواسته شد که: «اگر هنوز از تماشای بازی ایران و استرالیا (مقدماتی جام جهانی 98) لذت میبرید برای حمایت از تیم ملی، کلمه «ایران» را به شماره 9090 پیامک کنید تا در قرعه کشی سفر به استرالیا برای تماشای بازیهای تیم ملی در جام ملتهای آسیا شرکت کنید.»
کسانی که به این درخواست جواب مثبت دادند کمی با پیامکی شوکه کننده روبهرو شدند. به ازای فرستادن پیامک هزینه 5 هزار تومانی از مشارکتکنندگان کسر شد تا به ازای آن 5 هزار امتیاز برای حضور در قرعه کشی آپارتمان تهران، کیش، مشهد و شمال یا 40 خودرو و 300 گوشی موبایل به دست آوردند. این روش البته تازه نیست و اصولاً شمارههايي كه با پيش شماره 909 آغاز ميشوند شمارههاي غير رايگان هستند و تماس با آنها علاوه بر هزينه معمولي تماس حاوي هزينه ثانويهاي نيز است كه توسط مشتري پرداخت ميشود.
مشتركان خطوط مخابرات ابتدا زماني كه اينترنت هوشمند از طريق شركتهاي طرف قرارداد با مخابرات اقدام به فروش نوع جديدي از اينترنت «ديال آپ» كردند با اين خطوط آشنا شدند. شمارههايي كه با 909 آغاز ميشد و با برقراري ارتباط با آنها مشترك به اينترنت ديال آپ دسترسي پيدا ميكرد و هزينه آن در اولين قبض تلفن اعمال ميشد. بعد از آن اين گونه تلفنها كاربردهاي بيشتري نيز پيدا كردند.
از تلفنهاي قصهگو، فالگير و لطيفهگو گرفته تا تلفنهايي كه براي بچهها لالايي ميخواندند و به دانشآموزان املا ميگفتند. هر كدام از اين خدمات تنها با ارتباط تماس تلفني برقرار ميشد و هزينه به ازاي هر تماس و مدت زمان برقراري ارتباط از صاحب خط تلفن اخذ ميشد. هم اكنون نيز شبكه «پويا» به طور مشخص در خصوص برنامههاي مرتبط با كودكان از اين سامانه تلفني استفاده ميكند و البته در خصوص شبکه پویا نیز این نقد وارده شده بود که اطلاع رسانی دقیق درباره هزینههایی که برای خانوادهها در پی دارد، نشده بود.
در این میان یکی از اتفاقاتی که معمول است و مشخص نیست برای این شماره نیز صادق بوده یا نه، کسر مبالغی به صورت مستمر از شارژ تلفن یا افزودن مبلغی به هزینه قبض کاربری است که کد را وارده کرده و مابه ازای این رقم، امتیازی برای پخش داده میشود و راه توقف نیز مشخص نیست؛ رویکردی که برای حمایت از تیم ملی فوتبال به کار گرفته شده بود. البته كسانی كه از ادامه اين راه هزينهبر و از حمايت غيرمنطقی خسته شدهاند، میتوانند كلمه «off» را به 9090 ارسال كنند و بدین شکل، دیگر نقره داغ نشوند!
در این میان گفتههای محمد سرافراز رئیس رسانه ملی و اصغر پورمحمدی معاون سیما حکایت از آن دارد که به شدت با این روشها مخالف هستند و این موضوع را در اعلام خط مشی جدید تلویزیون و همچنین در متن احکام صادر شده برای مسئولان تازه، به صورت شفاف مورد اشاره قرار دادهاند و به همین دلیل انتظار میرود این روند متوقف شود و هر نوع کیفی سازی نیز به قیمت ضربه به اعتبار رسانه ملی با پیامک پنج هزار تومانی، تمام نشود.
ناگفته پیدا است که اصل جذب تبلیغات برای برنامهها اشتباه نیست اما در درجه اول نباید این تبلیغات بر اصل برنامه تاثیر بگذارد و در درجه دوم نباید این تبلیغات به گونهای باشد که مخاطب تصور کند مغبون شده است و این مغبون شدن میتواند صرف عدم بیان همه حقیقت و یا عدم بیان دقیق و مکرر ابعاد یک تبلیغ همزمان با ارائه مکرر آن تبلیغ باشد؛ اتفاقی که به نظر میرسد در ماجرای اخیر رخ داده است.