«تاریخ جامع ایران» خلاء موجود در تاریخ‌نگاری كشور را پر می‌كند

به گزارش نما این نویسنده در گفت‌وگو با ستاد خبری کتاب «تاریخ جامع ایران» با اشاره به این که سنت تاریخ‌نگاری در ایران ریشه‌دار و عمیق است، گفت: از زمانی که کتابت تاریخ بعد از اسلام شروع شد، ایرانی‌ها در آن سهم عمده داشتند و از نظر کمیت، فعالیت تاریخ‌نگاران ایرانی در این زمینه هم به زبان فارسی و هم عربی، بی‌نظیر بوده است، اما با این وجود، خلاء نگارش تاریخ‌ ایران به صورت همه‌جانبه و بر مبنای اصول علمی، برای شناخت بیشتر نسل‌های کنونی و آینده از تاریخ ایران، حس ‌می‌شد.
علی بهرامیان با اشاره به ویژگی تاریخ نگاری در مجموعه 20 جلدی «تاریخ جامع ایران» گفت: معمولا در تاریخ‌نگاری سنتی، مواد تاریخی بیشتر از مواد تحقیقی بوده است، اما رویکرد «تاریخ جامع ایران» بر تحقیق و پژوهش همه‌جانبه قرار داشته است.
این مورخ ادامه داد: این نکته از این جهت اهمیت دارد که در تاریخ نگاری معاصر، گاه افرادی به خود اجازه داده‌اند بدون تحقیق جامع، حکم تاریخی صادر کنند و این، نوعی آشفتگی ذهنی درباره تاریخ معاصر به وجود آورده است. البته تاریخ‌نگاری غالبا از موارد جدلی است و هرگاه اسناد تازه‌ای درباره یک فرد یا یک واقعه پیدا شود، تحقیق تاریخی را به سمت دیگری می‌برد، اما باید این واقعیت را پذیرفت که مردم ما، حتی کتابخوان‌ها، خودآگاهی تاریخی درست و منطقی مبتنی بر تحقیق ندارند و باید با تولید چنین مجموعه‌های ارزشمندی، مخاطبان را به سمت فهم تحقیقی از تاریخ سوق داد و از برخوردهای احساسی دور کرد.
عضو شورای عالی علمی مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی با اشاره به این که از آخرین کتابی که در دانشگاه کمبریج درباره تاریخ ایران نوشته شد، بیش از سه دهه زمان می‌گذرد، گفت: لازم بود نگاه جدید و جامع‌تری نسبت به تاریخ ایران صورت گیرد؛ به‌ویژه که «تاریخ جامع ایران» فقط تاریخ سیاسی نیست بلکه دانشنامه است و مخاطب می‌تواند با پیشینه و تاریخ هر چیزی در ایران (از هنرهای نمایشی، موسیقی، لباس، رفتار و آداب اجتماعی و ...) آشنا شود.
به گفته بهرامیان، مجموعه کتاب «تاریخ جامع ایران» نشان می‌دهد ایران حتی در زمان‌هایی که به نظر می‌آید وحدت سیاسی نداشته، از وحدت فرهنگی برخوردار بوده است.
این پژوهشگر تاریخ صدر اسلام درباره نگارش بخش دوره ورود اسلام به ایران بوده، گفت: تحقیق در این مقطع تاریخی، شناخت، روش و مهارت می‌خواهد و همیشه می‌بایست جانب احتیاط را رعایت کرد؛ ضمن آن که برای تحقیق جامع در این بخش، دانستن زبان عربی از زبان فارسی واجب‌تر است. من 25 سال است که پیرامون این مقطع تاریخی تحقیق کرده‌ام و در این خصوص مقاله‌های بسیاری در دائره‌المعارف نوشته‌ام. این پیشینه، برایم یک حسن بزرگی داشت و کمک کرد تا از جوانب مختلف به مقطع تاریخی ورود اسلام به ایران نگاه کنم.
«مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی» بیش از سه دهه در زمینه تدوین و انتشار دائره‌المعارف‌های اسلامی، عمومی، تخصصی و دیگر مراجع علمی فعالیت داشته است.
مجموعه 20 جلدی تاریخ جامع ایران، طی مراسمی در 26 خرداد ماه 94، رونمایی خواهد شد.