توافق هسته‌ای و تحریم‌های نظامی

تهران درخواست كرده است، تمام تحریم‌های سازمان ملل علیه كشورش، از جمله ممنوعیت واردات و صادرات تسلیحات متعارف لغو شود. این موضوع جدیدی نیست؛ اما درحالی‌كه چانه‌زنی‌های هسته‌ای به مسائل نهایی رسیده است و عمدتاً به جای تصمیمات فنی به تصمیمات سیاسی نیاز دارند، مسئله تحریم تسلیحاتی معنایی گسترده‌تر یافته است.

گروه ترجمه- روزنامه نیویورک‌تایمز 7 ژوئیه 2015 (16 تیر) در مقاله‌ای به پیامدهای توافق هسته‌ای جامع ایران و گروه 1+5 پرداخت و نوشت: همزمان با ورود وزرای خارجه گروه 1+5 به وین به امید تحقق توافق هسته‌ای، یک مقام ارشد ایران روز دوشنبه گفت: تهران درخواست کرده است، تمام تحریم‌های سازمان ملل علیه کشورش، از جمله ممنوعیت واردات و صادرات تسلیحات متعارف لغو شود. این موضوع جدیدی نیست؛ اما درحالی‌که چانه‌زنی‌های هسته‌ای به مسائل نهایی رسیده است و عمدتاً به جای تصمیمات فنی به تصمیمات سیاسی نیاز دارند، مسئله تحریم تسلیحاتی معنایی گسترده‌تر یافته است. مقامات آمریکایی و شرکای اروپایی آنها در گفت‌وگوها با لغو تحریم‌های تسلیحاتی مخالفت کرده‌اند؛ با این استدلال که لغو این تحریم‌ها تنها آتش جنگ‌های عراق و سوریه و نیز یمن و لبنان را شعله‌ورتر خواهد کرد.

در ادامه مقاله آمده است: مقامات آمریکایی می‌گویند، روسیه و چین به‌عنوان اعضای دائم شورای امنیت که از فروش تسلیحات به ایران سود می‌برند، به آرامی برای لغو این تحریم‌ها فشار می‌آورند. یک مذاکره‌کننده اروپایی که نخواست نامش فاش شود، گفت: «تصور می‌کنم ایرانی‌ها این شرایط را فرصتی برای شکستن اتحاد طرف‌های مخالف خود می‌دانند... آنها در این مورد بسیار خوب عمل می‌کنند». جان کری، وزیر خارجه آمریکا و تیم مذاکره‌کنندگان برای تحقق توافق تا روز سه‌شنبه یا اواخر روز چهارشنبه تلاش می‌کنند تا بتوانند توافق نهایی را تا 9 ژوئیه به کنگره برسانند. دولت اوباما خواهان محدودسازی دوره بررسی کنگره است. ایرانی‌ها با درک فشار ناشی از محدودیت زمانی، از این ضرب‌الاجل برای قطعنامه‌ای سریع استفاده کرده‌اند؛ به این امید که امتیازهای بیشتری به‌دست آوردند. یک مقام ایرانی که نخواست نامش فاش شود، گفت: «ما برای کار خود در اینجا ضرب‌الاجلی قطعی نمی‌بینیم... درصورتی‌که ضرب‌الاجل 9 ژوئیه به اتمام برسد، پایان دنیا نیست... ما به توافقی خوب نیاز داریم، حتی اگر زمان‌بر باشد». تحریم تسلیحاتی مسئله‌ای ویژه و پیچیده برای آمریکا و شرکایش به‌وجود می‌آورد؛ زیرا این تحریم‌ها به‌عنوان بخشی از تحریم‌ها علیه برنامه هسته‌ای ایران به تصویب رسیده است. این تحریم‌ها در سه مرحله انجام شده است که دو مورد از آنها، طی سال‌های 2006 و 2007 ازسوی شورای امنیت و آخرین آن در سال 2010 به تصویب رسید.

در پایان مقاله آمده است: نیکلاس برنز، معاون سابق وزارت خارجه آمریکا در امور سیاسی که برای تحریم‌ها از طریق شورای امنیت در زمان جورج بوش تلاش کرد، گفت: «البته فعالیت هسته‌ای وجود داشت؛ اما ما نگران اقدامات ایران، از جمله مسلح‌کردن شبه‌نظامیان شیعه ازسوی ایران در عراق بودیم. با توجه به اینکه ایران به‌طور تهاجمی علیه قدرت شرکای سنی ما چالش‌آفرینی می‌کند، امروز این مسئله جدی‌تر است... تصور می‌کنم به نفع ما نیست که تمام این تحریم‌ها را برداریم». آقای برنز که در حال حاضر استاد دانشگاه هاروارد است، حامی جدی توافق دیپلماتیک با ایران درزمینه برنامه هسته‌ای است. یکی از مقامات ارشد ایرانی گفت: قطعنامه باید منعکس‌کننده تغییر در «رفتار شورای امنیت با ایران باشد که تاکنون شدید و نامطلوب بوده است».



اخبار و تحلیل‌ها:
درخواست ایران برای لغو تمام تحریم‌های سازمان ملل، به‌ویژه تحریم تسیلحاتی در این برهه، اقدام بسیار هوشمندانه‌ای است که می‌تواند اعضای گروه 1+5 را از درون دچار تضاد منافع و اختلافات جدی برخی تغییرات در روند گفت‌وگوها کند؛ بنابراین اصرار بر این درخواست، ضرورت دارد. همچنین به نظر می‌رسد، «زمان» در حال ظاهرساختن نقش مهمش در مذاکرات است که طرف ایرانی با فهم این موضوع، بازی استفاده از کارت «زمان» را نیز به خوبی آغاز کرده است. با توجه به فعال‌شدن این دو عامل، تأکید هر چه بیشتر بر حقوق هسته‌ای می‌تواند کارسازتر باشد.

۱۳۹۴/۴/۱۶

اخبار مرتبط