با ادامه حرکت نفتکشهای ایرانی حامل بنزین به سمت ونزوئلا با وجود تحریمها و تهدیدهای آمریکا در این خصوص خبرنگار نما با حنیف غفاری، کارشناس سیاست بینالملل گفتگو کرد که در ادامه میخوانید.
بازتابهای بینالمللی ارسال بنزین ایران از طریق پنج نفتکش به ونزوئلا چه میتوانند باشند؟
این موضوع فارغ از اینکه نشاندهنده دور زدن تحریمهای یکجانبه آمریکا بوده و این قضیه از سمت رسانهها، خصوصاً رسانههای غربی مد نظر قرار گرفته است، پیامی فراتر از اینها داشته و آن انهدام سلطه تبلیغاتی آمریکا بر نظام بینالملل است. تصویری که آمریکا از خود به نمایش گذاشته بود ابرقدرتی در نظام بینالملل بود که حتی میتواند حدود و ثغور مناسبات دوجانبه و چند جانبه کشورها را با همدیگر تعیین کند. در این ماجرا آمریکا به همین سبک و سیاق وارد شد. با وجودی که دولت ترامپ اصلاً حق نداشت راجع به مبادله دو کشور کاملاً مستقل ایران و ونزوئلا تعیین تکلیف کند و در خصوص حرکت نفتکشهای ایرانی در آبهای آزاد که ربطی به حاکمیت آمریکا ندارد اظهار نظر کند این کار را کرد. استقامت جمهوری اسلامی ایران و ادامه این حرکت مؤثر باعث شد تصویری که آمریکا از خودش ساخته بود در مقابل دید رسانههای جهان و رسانههای غربی به چالش کشیده شود و رسانههای غربی در تحلیلهایشان اذعان میکنند که جمهوری اسلامی ایران توانست در این قضیه همزمان تحریمها و تهدیدهای آمریکا را در هم بشکند.
آیا به زعم اصلاحطلبان این موفقیت از دستاوردهای برجام بوده است؟
نه، قطعاً اینطور نیست. نکته اینجاست که بعد از خروج ترامپ از برجام جمهوری اسلامی ایران استراتژی مقاومت فعال را تعریف کرد. این استراتژی نشان میدهد جمهوری اسلامی ایران چگونه و با استفاده از چه ابزارهایی در مقابل فشارها و تحریمهای یکجانبهای که بعد از خروج ترامپ از برجام اعمال شده است مقاومت میکند. حرکت نفتکشهای حامل بنزین از سوی ایران به ونزوئلا در ذیل استراتژی مقاومت فعال صورت گرفته است. استراتژی مقاومت فعال پاسخی به خروج آمریکا از برجام بود، نه بقای آمریکا در برجام. بنابراین این ادعا که قضیه ارسال بنزین از طریق نفتکشهای ایرانی به ونزوئلا دستاورد برجام بوده است صحیح نیست و اتفاقاً نشاندهنده پاسخ ایران به نقض برجام از سمت آمریکا بوده، نه اینکه این حرکت در ذیل برجام انجام گرفته است.
مبادله بنزین ایران با طلای ونزوئلا و حذف دلار در این تبادل اقتصادی چه تأثیری در سطح بینالملل گذاشته است؟
همانطور که عرض کردم تبعات این حرکت و اقدام جمهوری اسلامی ایران و تجارت دو جانبه کشور ما با ونزوئلا محصول و محدود به انتقال بنزین و فرآوردههای نفتی نیست، بلکه میتواند به الگو تبدیل شود. یکی از مسائلی که در این الگوها مد نظر قرار گرفته است، نه فقط از طرف ایران و ونزوئلا بلکه کشورهایی مثل چین، روسیه، ترکیه و... این است که دلار در تبادلات بینالمللی حذف شود و مناسبات تجاری دو جانبه و چند جانبه بهگونهای تعریف شوند که دیگر محوریت دلار مطرح نباشد. تبادل بنزین ایران با طلای ونزوئلا نمونهای عملیاتی بود. این قضیه نشان میدهد انشاءالله نظام بینالملل در آیندهای نزدیک ظرفیتهای بالقوه و بالفعل زیادی را برای حذف دلار از مبادلات بینالمللی و جایگزینی ارز رایج کشورها پیدا کند.