اربعین یک حادثه منحصربه‌فرد است؛ آیت‌الله احمد مبلغی؛ عضو مجلس خبرگان رهبری و مدیر مرکز تحقیقات مجمع تقریب مذاهب اسلامی در روزهای نزدیک به اربعین با نگاهی تازه به این رویداد تاریخی، تأثیرات آن برجهان افسرده این روزها را ؛ مورد بررسی قرار داد.
با نگاهی به برگزاری همایش بزرگ اربعین به‌ویژه در سال‌های اخیر؛ این راهپیمایی چه تأثیراتی از خود بر جا گذاشته است؟
از دیرباز این واقعیت وجود داشته که اگر در نزد یک ملت روز مشخصی با عنوانی مشخص وجود داشته باشد که سبب اجتماع گردد و مشارکت آن ملت یا مجموعه‌های مهمی از آن ملت در آن روز اتفاق بیافتد اهمیت بسیار مهمی پیدا می‌کند و در ابعاد ملی و تاریخی اثرگذار است و در وحدت و انسجام و ایجاد ارزش، ایفای نقش می‌نماید. این امر از امور مسلم و پذیرفته‌شده است. اگر این انسجام و مشارکت ابعاد فراملی پیدا کند و مجموعه‌هایی از انسان‌ها و ملت‌های مختلف گرد هم بیایند و ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی پیدا کند طبیعتاً امر نادری است و اهمیت آن بسیار زیاد است و در ابعاد تاریخی و وحدت انسانی بسیار پررنگ خواهد شد و ارزش‌های بسیار زیادی را تولید می‌کند و این مهم را باید به‌حساب یک امر نادر گذاشت تا امر ملی؛ امر ملی مهم است اما اگر حالت فراملی به خود بگیرد امری نادر و شگرف است. اربعین در حقیقت از سنخ دوم است؛ اولاً اجتماع در یک روز مشخص انجام می‌گیرد و در قالب یک حرکت و راهپیمایی منظم و منسجم که اهمیت بسزایی را در منطقه پیدا می‌کند و حتی کشورهای خارج از منطقه نیز سعی می‌کنند به فراخور استعداد، توان و امکانات حضور به هم برسانند این‌یک امر استثنائی است؛ یعنی می‌توان گفت بعد از حج امر بسیار مهمی است که در حال شکل‌گیری و گسترش است. طبیعتاً به‌صورت خودبه‌خود این مجموعه نمی‌تواند ضرر و خطری برای ملتی از ملت‌های شرکت‌کننده و مجموعه‌ای از حضار در این مراسم؛ در پی داشته باشد بلکه پیام‌آور صلح، دوستی و اتحاد و انسجام بین آن‌هاست و در توزیع ارزش‌ها بین این افراد و ایجاد توافق میان آنان و خلق زیبایی‌ها و ارزش‌های الهی و انسانی اربعین می‌تواند ایفای نقش زیادی را بر عهده بگیرد.
کدام مختصات اربعین آن را از سایر حرکات مشابه در جهان متمایز می‌کند؟
بااینکه هنوز سالیان متمادی بعد از سقوط صدام تاکنون از این حرکت نگذشته؛ اما در همین مدت اربعین‌هایی که شکل‌گرفته توانسته هویت خود را هرچه بیشتر بنمایاند و نشان دهد که این راهپیمایی امری نادر، مهم و اساسی است و موجب نزدیکی ملت‌ها و طوایف مختلف به یکدیگر می‌شود. زیبایی‌های اخلاقی که در اربعین تجلی پیدا می‌کند تنها مخصوص اربعین است، ایثار و ازخودگذشتگی و مهمان‌نوازی و پرچم اسلام و امت اسلامی را برافراشته و مذاهب مختلف دل به آن بسته و عدم شکل‌گیری شعارهای افراطی در اربعین و حتی بلکه جایگزینی شعارهای اسلامی و معطوف به امت در آن امری است که به‌عنوان انرژی و ارزش‌های مثبت و درون داده های عظیم فعال باحالت حرکت دینامیکی در این اربعین مشاهده می‌شود و جالب است که اربعین برای ملت‌های دیگر هم؛ اگرچه در آن نیستند یعنی غیرمسلمانان؛ تا جایی که متوجه و ملتفت آن شده‌اند نوعی حرکت ارزش‌مدار و دینی موفق است. در این حرکت همبستگی وجود دارد و صدق و عشق موج میزند و به چشم می‌آید؛ بنابراین اربعین را باید پاس داشت و مهم شمرد.
با توجه به ماهیت اربعین که عقلانیت و تدین در کنار یکدیگر معنا پیدا می‌کند؛ اربعین 1400 با کدام ویژگی می‌تواند پیام خود را به جهان مخابره کند؟
البته بایدراهپیمایی اربعین ملتزم و پایبند به همه چارچوب‌های اعمال دینی و وظایف و فقه اسلامی باشد؛ ازجمله بحث سلامت را باید در اربعین به‌شدت پاس داشت؛ زیرا سلامت امر بسیار مهمی است و دین برای آن اهمیت زیادی قائل شده و نباید صفوف اربعین را به‌گونه‌ای شکل داد که نوعی بی‌توجهی به‌سلامت بروز و ظهور پیدا کند این امر برای مسلمانان روا نیست؛ مسلمانان و اسلام بیش از هر چیز همواره به‌سلامت توجه کرده‌اند و ما قاعده فقهی داریم که هر جا پای ضرر به میان آید باید آن حکم را به‌گونه‌ای شکل داد که ضرر نرساند این‌یک دستور است؛ بنابراین با توجه به شرایط کرونایی امسال پیام اربعین باید پاسداشت سلامت باشد و این موضوع را مدیران و بسترسازان اربعین باید به‌خوبی رعایت کنند و آن را در نظر داشته باشند، علاوه بر این باید ارزش‌های دیگری در اربعین تجلی پیدا کند؛ زیرا اربعین در منظر جهانیان است و همه چشم‌ها به این مراسم دوخته‌شده و لذا اربعین زبان رسا و تریبون بسیار مهمی در منطقه است که تاکنون ارزش‌های زیادی را نشان داده که کمتر اتفاق می‌افتد ولی بستر مطالعه بیشتر و خلق ارزش‌های انسانی، اخلاقی و اجتماعی در این مراسم همچنان مفتوح است، اربعین اساساً یک هدیه الهی به امت اسلامی است و باید این امر را پاس داشت.
