به پزارش نما سرطان دهانه رحم، سومین سرطان شایع دستگاه تناسلی و هشتمین سرطان شایع غیرپوستی در زنان است اما میزان بروز و مرگومیر سرطان گردن رحم در کشور‌های توسعه‌یافته طی ۵۰ سال اخیر به‌دلیل افزایش آگاهی عموم از اهمیت انجام غربالگری این بیماری با استفاده از پاپ‌اسمیر کاهش یافته است.
با وجود این سرطان دهانه رحم هنوز هم دومین علت مرگومیر ناشی از سرطان میان زنان در کشور‌های در حال توسعه است. سرطان دهانه رحم از دو منظر اهمیت ویژه‌ای دارد. اولا واکسن پیشگیری دارد که از ۹ تا ۲۶ سالگی توصیه به تزریق آن می‌شود ثانیا به‌واسطه انجام غربالگری منظم می‌توان در مراحل پیش‌سرطانی از وجود آن مطلع و درمان لازم را به‌عمل آورد تا بیمار بعدها دچار سرطان دهانه رحم نشود.
در گفت‌وگو با دکتر نسیم سنجری، جراح و متخصص بیماری‌های زنان و زایمان و نازایی و دبیر انجمن متخصصین زنان و زایمان ایران مروری بر مباحث مهم سرطان دهانه رحم کرده‌ایم.
چه کسانى و تحت چه شرایطى بیشتر در خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند؟
سرطان دهانه رحم با ابتلای افراد به ویروس اچ‌پی‌وی یا پاپیلوما ویروس ارتباط تنگاتنگی دارد. در واقع در ۹۹/۷ درصد موارد سرطان دهانه رحم، رد پای این ویروس دیده می‌شود. سایر عواملی که ریسک این سرطان را زیاد می‌کند شامل سن پایین شروع فعالیت جنسی، تعداد زیاد شرکای جنسی، ریسک بالای شریک جنسی برای آلودگی با این ویروس و سایر بیماری‌های مقاربتی، سابقه ابتلا به سایر بیماری‌های قابل انتقال از راه جنسی، ضعف سیستم ایمنی شخص مثلا در مبتلایان به بیماری ایدز می‌شود. البته استفاده از کاندوم باعث کاهش احتمال ابتلا به این بیماری می‌شود.
شایع‌ترین زمان ابتلا به سرطان دهانه رحم چه سنی است؟
این بیماری در افراد بسیار جوان یا بسیار پیر، کم دیده می‌شود. سن متوسط آن را ۵۰ سال بیان می‌کنند اما در سنین پایین‌تر و بالاتر هم دیده می‌شود.
علائم هشدار سرطان دهانه رحم چیست؟
تعدادی از کسانی که دچار این سرطان یا مراحل پیش‌سرطانی هستند ممکن است بدون علامت باشند و حین معاینه یا آزمایش‌های غربالگری سرطان دهانه رحم تشخیص داده شوند که اهمیت زیاد معاینه‌های دوره‌ای زنان، حتی در صورت نبود علائم را نشان می‌دهد.اما مهم‌ترین علامت این سرطان، خونریزی بعد از نزدیکی یا خونریزی نامنظم و گاه شدید رحمی است. همچنین بیماران در برخی موارد از ترشحات عفونی و خون‌آلود دهانه رحم شکایت دارند. البته در موارد پیشرفته بیماری با انتشار به بافت‌های اطراف، ممکن است به‌صورت درد کمر یا علائم سایر اعضای اطراف رحم نیز بروز کند.
آیا ابتلا به همه انواع زگیل تناسلى خطر ابتلا به این سرطان را زیاد مى‌کند؟
اگر چه ارتباط تنگاتنگی بین اچ‌پی‌وی یا ویروس پاپیلوما و سرطان دهانه رحم وجود دارد اما این در مورد همه انواع ویروس پاپیلوما ویروس صدق نمی‌کند. ما حدود صد نوع ویروس اچ‌پی‌وی داریم که حدود ۴۰ نوع آن مخاط را مبتلا می‌کنند و فقط ۱۵ نوع هستند که ریسک بالا برای زمینه‌سازی ابتلای بعدی به سرطان دهانه رحم دارند. ضمنا باید بدانیم اگر فرد به انواع با ریسک بالا آلوده شده باشد، الزاما به سرطان دهانه رحم مبتلا نمی‌شود. در بسیاری از موارد سیستم ایمنی بدن بر ویروس فائق می‌آید و آن را از بین می‌برد. اگر فردی مبتلا به انواع پرخطر پاپیلوما ویروس شد حتما باید پیگیری‌های لازم را انجام دهد تا مواردی که بدن موفق به از بین بردن ویروس نشده و تغییرات سلولی غیرطبیعی پیشرفت می‌کند در مراحل قبل از ایجاد سرطان شناسایی شده و درمان مناسب با مرحله بیماری انجام شود.
آیا تزریق واکسن اچ‌پی‌وی را براى پیشگیرى از این سرطان به‌ویژه در نوجوانى توصیه مى‌کنید؟
قطعا همین‌طور است. در حال حاضر یک واکسن دو ظرفیتی علیه دو نوع پر خطر ۱۶ و ۱۸ پاپیلوما ویروس در دسترس داریم که تولید کشور خودمان است. همچنین یک واکسن وارداتی چهار ظرفیتی هم موجود است که علاوه بر همین دو نوع ویروس پرخطر، دو نوع کم‌خطر که ایجاد زگیل تناسلی می‌کنند را نیز پوشش می‌دهد. این واکسن‌ها باید در سنین نوجوانی تزریق شوند و در بسیاری از کشورها واکسیناسیون ویروس اچ‌پی‌وی جزو برنامه واکسیناسیون کشوری قرار دارد. البته یک نوع واکسن ۹ظرفیتی هم در دنیا برای این بیماری تولید شده که در دسترس ما نیست.
آیا تزریق واکسن مى‌تواند جایگزین انجام غربالگرى منظم این سرطان شود؟
باید بدانیم تزریق واکسن باعث نمی‌شود ما غربالگری سرطان دهان رحم را انجام ندهیم. با وجود تزریق واکسن باید طبق برنامه منظم، غربالگری سرطان دهانه رحم هم انجام شود.
آیا سرطان دهانه رحم کشنده است؟
بله. اگر بیماری در مراحل پیشرفته تشخیص داده شود، کشنده خواهد بود.
پیشگیرى از این سرطان در کسانى که واکسن نزده‌اند به چه عواملى بستگى دارد؟
بهترین پیشگیری از این بیماری آن است که افراد به تعهدات اخلاقی و به خانواده و زندگی زناشویی خود پایبند باشند. همچنین در موارد لازم استفاده از کاندوم هم می‌تواند برای کاهش احتمال ابتلا کمک‌کننده باشد.
پونه شیرازی - سلامت روزنامه جام جم
غربالگری سرطان دهانه رحم را كم اهمیت نشمارید
مهم‌ترین علامت سرطان دهانه رحم، خونریزی بعد از نزدیكی یا خونریزی نامنظم و گاه شدید رحمی است
۱۴۰۰/۱۰/۳۰
