محمدمهدی اسلامی -به گزارش نما ، یکی از دوستان درباره استفاده از واژه مجاهد برای موضوع فرزندآوری نوشته بود: «هر خانواده ای به خودش مربوطه که بچه بخواد یا نخواد یا هر چی، ولی آخه مجاهد ؟ چه استفاده نادرستیه آخه؟ کدوم مرجع حکم جهاد داده؟ کجای اسلام به این کار جهاد گفته شده ؟»
به نظرم رسید جواب به این سوال، برای بسیاری از فعالان فضای مجازی مطرح است.
۱- اگر تلقی شما از مجاهد صرفا دست یازیدن به سلاح و نبرد در عرصه جنگ است؛ نه. اما اگر به گزاره هایی همچون smart power و sharp power در دوره نزاع های کنون معتقد باشید، دامنه جهاد از جنگ نرم و دوره جنگ سرد چند گام به پیش رفته است.
اگر کسی واقعا تشخیصش این باشد که این یک چشم اسفندیار برای کشور است و باید همچون تنگه احد نگه داشته شود و برغم عقل منفعت گرا، در روزگاری که بسیاری از ترس هزینه ها ازدواج نمی کنند برای نیاز کشور به افزایش عیال تن دهد، کسی که در این جامعه هنجارگریز، با علم به مصائب تربیت تن به فرزندآوری میدهد، و ... مصداق مجاهد نیست؟
۲- چون از منظر شرعی هم ورود کردید، اگر از منظر پایبندی به واژگان در کاربرد حدیثی آن (پرهیز دارم بگویم با رویکرد اخباریگری) هم بخواهیم بررسی کنیم؛ روایاتی از این دست کم نداریم که «عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اِبْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنِ اَلْحَلَبِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: اَلْكَادُّ عَلَى عِيَالِهِ كَالْمُجَاهِدِ فِي سَبِيلِ اَللَّهِ .»
اگر منحصرا سوالتان درباره نظر مراجع است؛ یکی از مراجع پر مقلد امروز تشیع، آیت الله خامنهای است که به صراحت گفتهاند: «فرزندآوری یك مجاهدت بزرگ است. ما با خطاهائی كه داشتیم، با عدم دقتهائی كه از ماها سر زده، یك برههای در كشور ما متأسفانه این مسئله مورد غفلت قرار گرفت و ما امروز خطراتش را داریم میبینیم»
از برخی دیگر مراجع، از جمله آیت الله مکارم هم تعابیر مشابهی شنیده ام که فرصت نکردم آن را جستجو کرده و تقدیم کنم.
۳- آنچه محل نگرانی است، تغییرات هرم جمعیتی و کاهش نسبت جوان آن است. نرخ کلی باروری(TFR) افت آشکاری دارد و قاعده هرم جمعیتی کشور در حال کوچک شدن است. اگر پیش بینی سازمان جهانی بهداشت را ملاک بگیریم، سال ۱۴۲۵ جمعیت سالمند ٣٠ درصد خواهد بود، در حالیکه اکنون فقط ١٠ درصد جمعیت کشور سالمند است. سن سالمندی سن مصرفکننده شدن افراد است. در آن سال نیروی کار بین ١۵ تا ۶۵ سال نسبت آشکارا کمتری خواهد داشت و چون سن باروری بخش عمده جمعیت عبور کرده، اصلاح روند آن سختتر خواهد شد. در دهه ۶٠ رشد جمعیت ۳.۵ درصد بود و در سال ١۴٠٠ کمتر از ۰.۷ درصد بوده است و اگر به فکر نباشیم، بدتر از این خواهد شد. این مباحث، در فضای علمی کاملا ملموس و مورد توجه است اما اگر به ریشه تلاشها برای کاهش نرخ باروری مراجعه کنیم؛ مشخص خواهد شد چرا در فضای رسانهای مورد هجمه قرار گرفته و افکار عمومی را نسبت به این مباحث بدبین میکنند.