محمدمهدی اسلامی - برخی وجود زبان عبری بر روی گذرنامه‌های فلسطینی پیش از روز اعلام جعل دولت اسرائیل را دلیلی بر حق آنها در این سرزمین تلقی می‌کنند.
برای مطالعه این موضوع، نقطه آغاز روز نکبت سال ۱۹۴۸ (۲۵ اردیبهشت ۱۳۲۷) نیست؛ لازم نیست به خارج از مرزهای کشورمان هم برویم؛ کافی است به یاد آوریم که درست ۲۷ روز بعد از کودتای ۱۲۹۹، حزب صهیونیسم در ایران اعلام موجودیت می کند، با هدف ایجاد «موطن ملی یهود» و از دولت سیدضیاء طباطبایی تقاضا می‌کند برای تشکیل مجامع و شعب در سراسر ایران «تشکیلات صهیونیست ایران» با مانع مواجه نشود. آن هم در روزهایی در تهران حکومت نظامی بود و هیچ تشکلی حق عرض اندام نداشت.
در چنین شرایطی این حزب در نامه به رئیس دولت کودتا به دنبال «برپایی کلاس های شبانه و قرائت خانه به منظور ترویج زبان عبری و تاریخ و علوم بنی اسرائیل» بود.
علت این اهتمام به آموزش زبان عبری، آن بود که این زبان به مرور منسوخ شده بود و تنها در متون کهن موجود بود و در میان مردم رونق نداشت.
زبان عبری منسوخ شده، با تلاش امثال الیزر بن‌یهودا برای ایدئولوژی صهیونیسم بازسازی شد. او که متولد بلاروس بود و حدود ۵۰ سال پیش از این تاریخ به فلسطین رفت، شروع به تولید کلمه کرد. این امر تا جایی بود که می‌گویند الیزر قرار گذاشته بود که خود فقط به عبری با همسرش صحبت کند. روزی خواست به او بگوید که چای آماده کند، اما به جهت کمبود الفاظ عبری به همسرش گفت: «این را بگیر و این را انجام بده.»
روزهای آغاز سده قبل، حزب صهیونیسم در کشورهای مختلف شکل گرفته و تلاش برای اقناع یهودیان برای مهاجرت به فلسطین در جریان بود. این در حالی بود که بعد از آشکار شدن نشانه‌های شکست عثمانی در جنگ جهانی اول و تقسیم آن طبق توافق‌نامه سایکس–پیکو، کشورهای جدید شکل گرفته بود و بخشی از منطقه فلسطین را نه تحت قیمومیت انگلیس و نه فرانسه، بلاتکلیف رها کرده بودند تا شرایط برای مرحله بعد آماده باشد.
تلاش برای مهاجرت به فلسطین، پیش از جنگ جهانی دوم و ماجراهای پیرامون هیتلر آغاز شد. در این روزها یهودیان ایران نیز با حداقل تبلیغات اعزام شدند؛ رضاشاه هم با اینکه سعی می‌کرد افکار عمومی داخلی را در این موضوع علیه خود حساس نکند، در چند مورد دستور داد که تبلیغات ضدصهیونیستی مجامع اسلامی علیه مهاجرت یهودیان ایران در جراید ایران چاپ و منتشر نشود.
صدور گذرنامه‌های حاوی زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، عربی و عبری در این سال‌ها رایج بود و نه تنها نشان از اصالت زبان عبری نیست، بلکه آشکارکننده تلاش برای هویت‌سازی برای انسان‌هایی با ملیت‌های گوناگون اما جمع شده در خاک اشغالی است.
