بهترین راه برای تقرب به پروردگار

به گزارش نما به نقل از فارس، غلامحسین ابراهیمی دینانی چهره ماندگار فلسفه ایران و عضو مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در برنامه اخیر «معرفت» در شبکه چهارم سیما با موضوع برهان لمّی (علم از اثر به موثر) و إنّی(علم از موثر به اثر) عنوان کرد: همیشه صعود و نزول عکس یکدیگر هستند، نزول پایین آمدن و صعود بالا رفتن است. نزول همیشه صعود دارد و صعود همیشه نزول دارد بنابراین نزول و صعود بدون یکدیگر بی معنی است.

وی در ادامه افزود: عالم هم اصل و هم عکس است، هم فرود و هم فراز است. برای معرفت حق تعالی به تعبیر ابن سینا برهان انیّ و برهان لمیّ نیاز است. برهان انیّ یعنی از معلوم به علت پی بردن و دود را دیدن و فهمیدن اینکه آتشی روشن شده است و برهان لمیّ اول آتش را دیدن و پی به دود بردن است.

دینانی با اشاره به اینکه ابن سینا از معلول به علت یک سویه می‌رود اما فیاض از معلول به علت رفتن را دو قسمت کرده است، توضیح داد: کسانی که مدام همه چیز را نفی می‌کنند، نهیلیست هستند اما انسان ممکن است سرانجام به چیزی برسد که بفهمد دیگر فانی نمی‌شود. در این جهان به چه چیزی ما می‌رسیم که آن تمام ناشدنی و فناناپذیر است؟ تنها ازلیت پروردگار است.

چهره ماندگار فلسفه ایران با تأکید بر اینکه تنها در برابر پروردگار نمی‌توانیم نظرمان را برگردانیم، توضیح داد: مستغرق شدن در مقام پروردگار به تعبیر عرفا یعنی مقام فنا یا حتی وصال که معنی‌اش از خود و متعلقات فانی شدن است.

وی یادآور شد: بهترین طریق برای تقرب به خداوند طریق عرفا است که به فنا رسیدن تعبیر می‌شود، انسانی که دل به دریا می‌زند پل‌های پشت سر خود را خراب می‌کند و راه برگشتی ندارد اما اگر پل‌ها را عبور کردی و خراب نکردی شاید هوس کنی گاهی برگردی. راهی که بازگشتی در آن نیست بهتر است چرا که دیگر بازگشت از راه رفته معنی ندارد و انسان به جایی رسیده که از گذشته عبور کرده است.

دینانی با اشاره به «المؤمن ینظر به نورالله» توضیح داد: اگر انسان با نور حق اشیاء را روشن می‌بیند به این دلیل است که در پرتو حق اشیاء روشن می‌شود و همه عالم با نور پروردگار روشن می‌شود.