به گزارش نما سید مصطفی میرسلیم در یادداشتی از مکه مکرمه برای روزنامه الکترونیک «شما»، با بیان برخی نکات قابل رسیدگی درباره حوادث حج امسال، یادآوری کرد که تبختر دولت عربستان در اين زمينه بيشتر صلاحيت آنها را زير سؤال مى برد.
متن این یادداشت بدین شرح است:
در سال اول پادشاهى ملک سلمان در عربستان با حوادث و سوانح فاجعه آمیز متعددى مواجه شده‌ایم که مشابه یکى از آنها را در دوران ملک عبدالله شاهد نبوده‌ایم. این زنجیره مرگبار و اسفناک حوادث قطعا نشان دهنده اشتباه مدیریتى ملک سلمان و گروهى است که با او در عربستان اریکه قدرت را تصاحب کرده‌اند. در یادداشت قبلى خود اشاراتى به مسئولیت دولت تازه کار عربستان در حادثه سقوط جرثقیل نمودم و اینک لازم مى دانم به مشکل ازدحام در رمى جمرات امسال که تا کنون بیش از ١٣٠٠ نفر قربانى گرفته است بپردازم.
به عنوان مقدمه باید یادآورى کنم که وقتى جمعیت به مرز یک میلیون نفر مى رسد اداره امور مختلف آن اعم از عبور و مرور و امنیت و بهداشت و خدمات جمعى از جمله آبرسانى و تغذیه و دفع زباله و هدایت آب هاى سطحى و فاضلاب، وارد مرحله جدیدى مى شود که مستلزم دانش تخصصى و اتخاذ راهبرد و تدبیر مناسب و استفاده گسترده از سوابق و تجرببات مثبت و منفى گذشتگان در زمینه هاى مشابه است. از این رو مدیریت کلانشهر‌ها را در امتداد مدیریت شهرهاى بزرگ قرار نمى دهند و برنامه‌ها و هماهنگی‌ها و طرح هاى ویژه اى که جوابگوى نیاز‌ها و مقتضیات خاص آن کلانشهر‌ها است منظور مىکنند. والا آن شهرهاتبدیل به جهنمى از مزاحمت‌ها و نابسامانی‌ها و تخلافات و حوادث جانکاه امنیتى و عمومى مى شود. انتخاب مدیران آن کلانشهر‌ها نیز بر مبناى شایسته سالارى از ضوابط خاصى تبعیت باید بکند که براى شهرهاى کوچک و متوسط چندان ضرورت ندارد هر چند همواره مفید است. رقم رسمى حجاج خارجى امسال بالغ بر ١٣۵٠٠٠٠ نفر است که اداره امور آنها در حرمین شریف به ویژه درمکه، شامل مسجدالحرام و عرفات و مشعرالحرام و منى، باید با سیاست گذارى شایسته اى که به تایید کشورهاى اسلامى رسیده باشد، و برنامه ریزى دقیق با هماهنگى همان کشور‌ها و سپس طراحى و به ویژه اجراى مناسب و آنگاه نظارتى بسیار موشکافانه همراه باشد: بسیارى از حوادث به سیاست هاى نامناسب دولت عربستان بر مىگردد که به نوعى خود را مالک حرمین مى داند در حالى که این مالکیت از لحاظ معنوى متعلق به جهان اسلام است و دولت عربستان فقط مى تواند مدعى خدمتگزارى به حجاج باشد
و همین واژه را البته از زمان ملک فهد عمدا انتخاب کردند ولى نتوانستند به لوازم آن پایبندى نشان دهند و خدمت به حجاج را تبدیل به کشتار حجاج نکنند، حجاج بى گناهى که ضیوف الرحمن‌اند و بااعتماد به دولت عربستان وارد حرمین مى شوند تا تکالیف شرعى خود و مناسک حج و عمره را قربةً الى الله برپا کنند. آنچه باید در مورد فجایع امسال بررسى دقیق شود، از جمله اینهاست:
١- تغییرات مدیران ارشد و میانى مسئول امور حج در عربستان چگونه انجام گرفته است؟
٢- عدم برنامه ریزى براى به حداقل رساندن تداخل بین امور توسعه اى حرمین و اعمال حج.
٣- عدم توجیه مسئولان اجرایى و انتظامات به ویژه در مراسم توام با ازدحام مانند رمى جمرات: یک بى دقتى در جلوگیرى از مواجهه دو جریان فشرده جمعیتى سریعا دو دسته جمعیت بى پناه را در مقابل هم قرار مى دهد که نتیجه اى جز کشتار هزار نفرى ندارد و این اشتباه بزرگى است که امسال، پس از ٩ سال که ضیوف الرحمن از شبیه چنان فاجعه اى مصون مانده بودند، در اثر دستور نابجا و راهنمایى غلط مسئولان اجرایى رده صف، در رمى جمرات روز عید قربان رخ داد و مردم مسلمان را عزادار کرد.
۴- عدم رسیدگى فنى به تأسیسات مختلفى که باید در ایام حج کاملا بى نقص باشند و عدم نظارت مستمر بر آنها: اغلب وسایل ترابرى و تاسیسات نظافتى و بهداشتى و سرمایشى و تهویه اى و بالابر‌ها نیازمند نگهدارى بوده‌اند که به موقع انجام نشده و تعمیر آنها نیز به دلیل فشردگى فعالیت هاى دوران حج به تعویق مى افتد و منجر به حوادثى نظیر کنده شدن پنکه سقفى و از کار افتادن قطار و خرابى وسایل حمل و نقل عمومى …. و در نتیجه وارد آمدن خسارت جانى به حجاج مى شود، حجاجى که تمامى هزینه هاى آن موارد را به دولت عربستان از قبل پرداخت مى کنند. البته خرج‌هایى که دولت عربستان به ویژه در ده سال گذشته انجام داده، برخى امکانات رفاهى و بهداشتى را براى حجاج ایجاد کرده ولى آن امکانات اگر به شکل مناسبى تعمیر و نگهدارى نشوند، خود به آلت قتاله تبدیل مى گردند و این نکته اى است که ظاهرا دولت عربستان از آن غافل مانده و حداقل بر آن نظارت نکرده است.
۵- عدم سیاسى کردن خدمات حج نکته اى است که دولت عربستان باید وجهه همت خود قراردهد و هیچ گاه با سیاسى کارى نواقص و اشتباهات خود را به دیگران و تجمعات آنان نسبت ندهد. از این مضحک‌تر نمى توان شنید که دولت عربستان ادعا کند حجاج ایرانى در هنگام رمى جمرات تجمع و شعار سیاسى داشته‌اند و این موجب ازدحام و کشتار شده است! دولت عربستان باید صادقانه مسئولیت و تقصیرات خود را بپذیرد و به کمک سایر کشور‌ها و ایجاد آمادگى عمومى لازم مانع تکرار این فجایع شود، فجایعى که کفایت خدمت رسانى به حجاج را زیر سوال مى برد و ضمناتصویر بسیار زشتى از این مراسم عظیم و باشکوه اسلامى در اذهان عمومى پدیدار مى کند.
اللهم انت ثقتى فقنى شرّ خلقک
منى ١١ ذیحجة ١۴٣۶
آنچه درباره حوادث حج باید بررسی شود
بسیارى از حوادث به سیاست هاى نامناسب دولت عربستان بر مىگردد كه به نوعى خود را مالك حرمین مى داند در حالى كه این مالكیت از لحاظ معنوى متعلق به جهان اسلام است و دولت عربستان فقط مى تواند مدعى خدمتگزارى به حجاج باشد
۱۳۹۴/۷/۹
