یك‌ سوم جمعیت تهران غیربومی هستند

به گزارش نما, آرمان در گزارشی نوشت: تهران با جمعیتی بالغ بر هشت‌میلیون نفر با مشکلات زیادی رو‌به‌رو بوده که وجود برج‌های سر به فلک کشیده هویت این شهر را به‌طور جدی مورد تهدید قرار داده است.

زمانی خانه‌های شهر تهران، یکدست بود، کوچه‌هایی با درختان زیبای چنار، همه چیز هویت داشت، از شکل و شمایل خانه‌ها گرفته تا کوچه و خیابان ها، به‌ویژه آنکه مهم‌ترین مولفه هویت هر شهری، ساختمان‌هایش است و این نمای ساختمان‌ها بود که با تو سخن می‌گویند که به کدامین شهر قدم گذاشته ای، اصفهان؟ شیراز؟ یزد؟ یا شهر تهران؟ اکنون نه از آن درخت‌های چنار خبری است و نه از آن معماری که نماد شهر تهران بود، ساختمان‌های یک یا نهایت دوطبقه‌ای حیاط داری که صفا و صمیمیت در آن موج می‌زد و همسایه‌ها از دوست و فامیل به همدیگر نزدیک‌تر بودند. با طرح تجمیع خانه‌های فرسوده، هویت تهران به کجا رسید؟ اگر طرح بافت فرسوده برای نجات جان شهروندانی بود که از زلزله در امان باشند، حال بی سامانی آپارتمان‌ها آن هم در کوچه‌های 4 متری، چه راهی گریزی از کوچک‌ترین حادثه مثل آتش سوزی را برای ساکنانش، باقی می‌گذارد، چه رسد به زلزله.

رسول صادقی عضو هیات علمی گروه جمعیت شناسی دانشگاه تهران گفت: کلانشهر تهران با وجود پایتخت بودن در چند دهه گذشته به مرکز تجاری، صنعتی، خدماتی و آموزشی در کشور تبدیل شده است و این تمرکزگرایی در تهران سبب شده تا موج‌های مهاجرتی و جابه جایی در سراسر کشور به تهران ختم شده و به عنوان مقصد در نطر گرفته شود. او اضافه کرد: اکثر افراد به تهران مهاجرت کرده و تهران به قطب جمعیتی کشور تبدیل شده است، براین اساس تهران از مهاجران و بافت جمعیتی غیر بومی و حجم بالای جمعیت شناور برخوردار است، به گونه‌ای که در طول روز این جمعیت شناور وارد تهران و پایان روز از تهران خارج می‌شوند. صادقی اضافه کرد: این وضعیت، مدیریت شهر تهران را تحت تاثیر قرار می‌دهد، در حالی که زیرساخت‌ها برای ورود این جمعیت آماده نیست و از قبل هم آماده نبوده است و این‌گونه است که اکنون با چالش‌های جمعیتی شهر تهران از جمله آلودگی هوا، ترافیک و مسائل زیست‌محیطی در پایتخت مواجه هستیم.

بیش از یک‌سوم جمعیت شهر تهران غیربومی هستند

عضو هیات علمی گروه جمعیت شناسی دانشگاه تهران گفت: موج مهاجرتی به تهران در چند دهه اخیر به هشت‌میلیون و 500‌هزار نفر در طول شب رسیده است، این در حالی است که بیش از یک سوم این جمعیت بومی محسوب نمی‌شود، به گونه‌ای که 36درصد از این جمعیت محل تولدشان خارج از تهران است.صادقی اضافه کرد: در طول سال‌های اخیر جریان مهاجرتی ادامه داشته است و به‌طور متوسط سالانه 100‌هزار نفر به تهران مهاجرت کرده و ساکن می‌شوند و آن هم بیشتر در مناطق 5 و 4. او ادامه داد: در سطح کشور حدود 40‌درصد مهاجرت بین استانی است اما در تهران این رقم 70‌درصد است که نشان‌دهنده این مساله است که بیشترین مهاجرانی که در یک یا دو دهه اخیر وارد تهران شده اند از استان‌های آذربایجان شرقی، همدان، کرمانشاه و لرستان آن هم به دلیل بیکاری در آن مناطق، وارد تهران شده‌اند.

مسکن مهر در مهاجرت تاثیر داشته است

عضو هیات علمی گروه جمعیت شناسی دانشگاه تهران گفت: در یک یا دو دهه اخیر در تهران شاهد جمعیت‌های شناور هستیم، جمعیت‌هایی که محل سکونت آنها خارج از تهران است، چرا که شهرها و شهرک‌های پیرامون تهران گسترش یافته که البته مسکن مهر در این زمینه و بالا رفتن حجم جمعیت شناور تاثیرگذار بوده است. صادقی اضافه کرد: موضوع مورد بحث در این شهرک‌های اقماری و مهاجرت افراد، بحث اسکان است نه کار و اشتغال و این مساله سبب شده تا تعداد زیادی از افراد به تهران آمده و روزانه رفت و آمد داشته باشند و پایان روز به محل سکونت خود در شهرک‌های اقماری باز گردند. او اضافه کرد: از آنجا که در تهران هزینه‌ها بالاست به‌ویژه هزینه مسکن، این افراد مهاجر نمی‌توانند در شهر تهران اسکان یابند، اما در اطراف شهر تهران آن هم شهرهای اقماری که به خوابگاهی معروفند، اسکان می‌یابند، ترافیک شهری و بین‌شهری در شهر تهران ناشی از این پدیده شناور است. صادقی با بیان اینکه ساختار جمعیتی کشور جوان است و حجم قابل توجهی از جمعیت در استان‌های کشور در سن فعالیت هستند، گفت: میزان بالای بیکاری و کمبود فرصت‌های شغلی، جریان مهاجرتی را متوقف نکرده و ادامه دار است، آن هم مهاجرت نه به سمت شهرتهران، بلکه اطراف تهران، چرا که افراد با هزینه پایین در اطراف تهران اسکان یافته اند که در این زمینه همان طور که گفته شد، مسکن مهر بی تاثیر نبوده است.

عضو هیات علمی گروه جمعیت شناسی دانشگاه تهران گفت: در سرشماری اخیر دیده می‌شود سهم جمعیت شهر تهران از کل کشور افزایش یافته و نرخ رشد جمعیت در کل کشور 2/1درصد اما در تهران 7/1‌درصد است. تراکم جمعیت در هر کیلومتر مربع در کل کشور 49 نفر است اما در استان تهران نزدیک به 970 نفر در هر کیلومتر است. صادقی با انتقاد نسبت به ساخت‌و‌سازهای اطراف تهران و ایجاد مسکن مهر، عنوان کرد: یک نوع بی برنامگی و تراکم در تهران به‌ویژه در منطقه 22 و ساخت برج‌های کلان و سر به فلک کشیده در ورودی تهران که هوای تهران از آن تغذیه می‌شود، ساخته شده است، به همین دلیل این ظرفیت در اطراف تهران برای اسکان مهاجران ایجاد شده است که همین موضوع در ترافیک و آلودگی هوا تاثیر دارد و همه این موارد با ساخت‌و‌سازهای بی حساب و کتاب در منطقه 22 اتفاق افتاده است.

او اضافه کرد: سیستم رانتی در این منطقه حاکم است و مسئولان شهری تهران تنها به سودآوری نگاه می‌کنند به جای اینکه به این فکر کنند که شهر تهران چه آینده‌ای خواهد داشت، این در حالی است که ورودی هوای تهران در منطقه 22است و اگر این روند ادامه یابد، بحث ترافیکی و مسائل آلودگی هوا وخیم‌تر می‌شود. این عضو هیات علمی گروه جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران ادامه داد: جریان مهاجرتی با آن ساختار جمعیتی کشور که جوان است و با وجود تمرکززدایی امکانات و فرصت‌های شغلی به تهران ادامه می‌یابد و ممکن است این حجم جمیعتی در شهر تهران کمتر شود اما اطراف تهران بیشتر خواهد شد.

آپارتمان‌های کوچک و افزایش مهاجرت

عضو هیات علمی گروه جمعیت شناسی دانشگاه تهران در مورد تاثیر و ارتباط ساخت‌و‌سازهای بی رویه به‌ویژه دادن مجوز ساخت آپارتمان‌های کوچک در تهران گفت: در این زمینه مساله سودآوری مطرح است، چرا که جمعیت مهاجر و جوان شهر تهران قدرت خرید آپارتمان‌های 40 یا 50 متری را دارند. در کنار آن، آپارتمان نشینی و خانه‌های کوچک مشکلاتی ایجاد می‌کند که این مشکلات خود را در آسیب‌های اجتماعی شهر تهران نشان می‌دهد و در این آسیب‌ها اثرگذار است، به گونه‌ای که از نظر روحی و روانی، زندگی در آپارتمان با مشکل مواجه می‌شود و در ایجاد تنش در زوج‌ها اثرگذار است.

صادقی اضافه کرد: آپارتمان نشینی آن هم در واحد‌های بسیار کوچک، پیامدهای منفی دارد، بنابراین از طرفی می‌آییم زمینه را برای مهاجرت‌های بیشتر ایجاد می‌کنیم تا برای رسیدن به سودآوری، آپارتمان‌ها به فروش برسند. این در حالی است که این روند سبب از بین رفتن هویت محلی و شهری در شهر تهران می‌شود. به گزارش ایرنا، او در مورد افزایش هزینه‌های مهاجرت نیز گفت: هزینه‌های مهاجرت در شهر تهران بالاست، براین اساس اغلب مهاجران به همین دلیل در شهرهای اطراف تهران سکونت می‌کنند و بار مهاجرت در اطراف تهران جمع می‌شود.