حذف طلاق از شناسنامه زنان، عقب گرد آشكار فرهنگی

به گزارش نما به نقل از قانون: هر دم از این باغ بری می‌رسد. یک روز برای سفرهای خارجی زنان مجرد اما و اگر می گذارند، یک روز به اسم حمایت از خانواده می‌خواهند ازدواج دوم مردان را عادی‌سازی کنند؛ روز دیگر مرخصی زایمان تصویب می‌کنند اما زن باردار را از محل کار اخراج می کنندو جالب اینجاست که نمایندگان همین جامعه، برای سلفی گرفتن با یک زن سیاست‌مدار خارجی آبروی ملت و دولت و مجلس را می برند.

شروع یک زندگی با تحقیر

تهیه پیش نویس حذف عنوان طلاق از شناسنامه زنان مطلقه، خبری بود که در روزهای گذشته از سوی رییس سازمان ثبت احوال کشور مطرح شد. «سلمان خدادای»، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نيز گفته که اقدام دولت در ارائه لایحه حذف واژه طلاق از شناسنامه زنان مطلقه تصمیم تاثیرگذاری است! به عقیده ايشان یکی از اثرات منفی در ذهن زنان واژه کلمه طلاق در شناسنامه است که البته این امکان وجود دارد تا در صورت لزوم از ثبت احوال استعلام گرفته شود.

با این تفاسیر دختری را تصور کنید که در برابر خانواده همسر آینده اش نشسته و خانواده پسر از خانواده دختر می پرسند: دخترتان که قبلا ازدواج نکرده است؟ و تصمیم بر استعلام گرفتن از ثبت احوال دارند. بسیاری از زنان، خاطره تلخ کسب گواهی سلامت برای ازدواج را از یا نبرده اند و این موضوع گرچه کم‌رنگ اما هنوز وجود دارد. شروع یک زندگی با تحقیر.

حال استعلام یک مرد از ثبت احوال برای اطمینان از مجرد بودن همسرآینده اش را نیز به چنین مواردی اضافه کنید و خود را جای این دختران بگذارید. چنین جامعه ای از پرورش زنان خودباور می‌ترسد. البته نگاه بسیاری از زنان نیز به پیرامون خود تغییر کرده و با چنین طرح‌هایی، اعتماد به نفس خود را از دست نخواهند داد اما به افرادی که در مقام تصمیم گیرنده نشسته اند بیش از قبل بی اطمینان خواهند شد.

حذف طلاق، نگاه بیمار جامعه را درمان نمی‌کند

ایران کشوری در حال توسعه است اما در مسائل فرهنگی به‌خصوص مسائل مهم حوزه زنان، میل به عقب‌گرد در مسئولان به وفور دیده می‌شود. انگار که زنان در حال دویدن هستند اما دستی نامريی از پشت، آن‌ها را به عقب می کشد؛ مانند همین مساله طلاق که زمانی در ایران تابو بود و اکنون گویا مسئولان دوباره در تلاش اند این تابو را زنده کنند.

در این خصوص «نسرین شریعت پناه» فعال حوزه زنان در گفت‌وگو با «قانون» معتقد است که حذف عنوان مطلقه از شناسنامه زن، اگرچه در کوتاه مدت پیامدهای مثبتی چون تسهیل روند پیداکردن شغل یا اجاره کردن مسکن و غیره دارد، اما در طولانی مدت پیامدهای منفی چون بی‌اعتمادی اجتماعی را در جامعه رواج می‌دهد و بدبینی جامعه به زنان جایگزین تابو طلاق می‌شود. به گفته این فعال حقوق زنان، نگاه حذفی به پدیده طلاق می‌تواند نشات گرفته از قبح و تابو بودن طلاق در تاریخ جامعه ایرانی باشد؛ نگاهی که زن یا مرد مطلقه را متهم و مجرم می‌دانند و البته این نگاه مجرمانه در مورد زن ایرانی شدت بیشتری دارد. تصویب این قانون نگاه بیمار جامعه را درمان نمی‌کند.

زنان موش آزمایشگاهی نیستند

در این خصوص هم چنین «ناهید توسلی» پژوهشگر حوزه زنان در گفت‌وگو با «قانون» می‌گوید: «باید پرسید که حذف طلاق از شناسنامه زنان چرا و به چه دلیلی باید صورت بگیرد! آن هم در جامعه اسلامی ما که یکی از سوره های قرآن، سوره طلاق است! اگر طلاق تابو بود که در قرآن سوره‌ای به این نام وجود نداشت! تابوها را جهالت آدمی می‌سازد و اینکه در هزاره سوم و سده 21، بعید می‌دانم دیگر جهالت جایی برای حضور و انجام داشته باشد».

توسلی معتقد است حذف موضوع طلاق از شناسنامه زنان، علاوه بر تبعات و پیامدهای حقوقی بسیار، ایجاد وضعیت و شرایط ریاکارانه و بازتولید دروغ را در زندگی زناشویی و خانوادگی زنان و مردان در پی خواهد داشت. زنان، بیشترین لطمه و صدمه را از چنین قوانینی که حاصل نگاه نابرابر است خواهند برد.

توسلی می‌گوید: «مگر زنان موش آزمایشگاهی هستند که گاه به گاه قانون‌هایی از این دست را روی‌شان امتحان می کنند؟ البته که در حال حاضر چنین قوانینی دیگر قادر نیستند وجود زنان را مختل کنند. باور دارم که حتی تصویب و اجرای چنین قوانینی، حقانیت خود بودن و باورمندی به خویش انسانی زنان را در آن‌ها فربه تر می کند».

سنگ اندازی پیش پای فرهنگ‌سازی

زهرا نژاد بهرام، منتخب شورای شهر تهران در این باره می گوید: قانون‌گذار شاید خواسته که دست خانواده را برای ازدواج مجدد دختران باز بگذارد اما با هر نگاهی به آن بنگریم، رواج پنهانکاری و به نوعی دامن زدن به قبح طلاق در جامعه خواهد بود. درست است که نقش قانون، فرهنگ سازی نیست اما سنگ انداختن پیش پای فرهنگ سازی نیز درست نیست. لازم است که فكري به حال فرهنگ جامعه و نگاه به پدیده طلاق داشته باشیم نه اینکه صورت مساله را پاک کنیم.

به زنان توهین نکنیم

شهلا اعزازی،جامعه شناس در این باره گفت: مسئولان سعی کنند فرهنگ و نگاه جامعه و خانواده را تغییر دهند نه اینکه با حذف واژه طلاق به زنان توهین کنند. زنان مطلقه همیشه در جامعه مشکل داشته‌اند و هنوز دارند؛ این بر کسی پوشیده نیست. اما راه حل‌هایی که عنوان می‌شود معلوم نیست که مناسب کیست! دور از ذهن و اصلا روی آن فکر نشده است.