پشت پرده ادعای بازگشت به برجام توسط بایدن

پویا میرزایی تحلیلگر مسائل بین الملل در خصوص چشم‌انداز دور ششم مذاکرات وین گفت:نمی‌توان به مذاکرات وین، عنوان مذاکره را اطلاق کرد؛ زیرا شروع آن با جلسات فصلی بود که از ابتدای توافقنامه سالی چهار بار به عنوان یکی از پروتکل‌های کمیته اقدام مشترک اجرا می‌شد؛ این جلسات با حضور نمایندگانی از کشورهای عضو برجام جهت بررسی روندها و نحوه اجرایی شدن گام‌ها برگزار می‌شد و سید عباس عراقچی به عنوان نماینده ایران در این نشست‌ها حضور داشت.

وی افزود: زمانی که آمریکا به صورت یک طرفه از توافق برجام خارج شد این جلسات وجود داشت و بعد از استقرار دولت جدید آمریکا، ایران مطابق فرمایشات رهبر انقلاب و مصوبه شورای عالی امنیت ملی نیاز و دلیلی برای برگزاری مجدد جلسات نمی‌دید؛ ولی آمریکایی‌ها با متقاعد کردند سه کشور اروپایی به همراه روسیه و چین به صورت هم‌زمان با ایران و بدون حضور ایالات‌متحده، جلساتی را برگزار کنند؛ بنابراین نمی‌توان عنوان گفتگو را به این نشست ها اطلاق کرد.

میرزایی ادامه داد: ادامه دار شدن این گفتگوها منتج به نتیجه‌ای نشد؛ نتیجه از نگاه طرف ایرانی یعنی برداشته شدن تحریم‌ها و بازگشت بدون قیدوشرط طرف آمریکایی به توافقنامه برجام، هرچند در نزدیکی انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران، رئیس‌جمهور و برخی از ارکان دولت ایشان اذعان داشتند که نتایجی گرفته شده است، اما جالب بود که هم‌زمان وزیر و سخنگوی امور خارجه آمریکا چنین چیزی را تأیید نکردند.

وی با بیان اینکه مسائل رابطه ایران و آمریکا، با شش دور مذاکره قابل حل نیست گفت: این مسائل اگر حل شدنی بود از طریق برجام حل می‌شد؛ برجام در زمان خود توافق خوبی بود اما اگر آمریکایی‌ها نقض عهد نمی‌کردند، می‌شد بخشی از اختلافات که میان ایران و بخش‌هایی از غرب وجود داشت را حل کرد و اکنون این دیدارها بدون نتیجه تعلیق شده است.

این کارشناس مسائل بین‌الملل تأکید کرد: به دلیل نقض عهد و زیاده‌خواهی آمریکا، امکان توافق مشترک حول محور برجام با طرف آمریکایی بسیار سخت خواهد بود. ترامپ بعد از خروج از برجام به جز تحریم‌های تعریف شده در ساختار برجام، تحریم‌های تازه زیادی را برعلیه ایران وضع کردند و این تحریم‌های غیر برجامی مسئله‌ساز شده است.

وی خاطرنشان کرد: بعد از استقرار دولت بایدن در آمریکا مشخص شد که تنها هدف بخشی از غرب و ایالات متحده حل، مسئله هسته‌ای ایران نبوده؛ بلکه این موضوع دستاویزی برای طرح موارد دیگر با همین الگو با جمهوری اسلامی ایران در حوزه مسائل موشکی و منطقه است، چند ماه بعد از رأی آوردن بایدن، کاترین اشتون با انتشار مقاله‌ای این قصد را افشا کرد.

وی ادامه داد: با توجه به شرایط کنونی برجام و افزایش حجم تحریم‌ها و فشار اقتصادی بی‌سابقه از خارج به کشور که قصد غرب از آن فروپاشی حاکمیت و ساختار اجتماعی و جغرافیایی ایران بود، بحمدالله حاصل نشد در نتیجه این مسائل باعث شده شرایط امروز متفاوت از زمان امضاء برجام باشد و بازگشت به شرایط گذشته سخت و بعید است.

این تحلیل‌گر مسائل سیاسی و بین‌المللی در پایان افزود: جمهوری اسلامی از این معاهده خارج نشده و کاهش اقدامات مطابق با برجام صورت گرفته و در ایران اراده سیاسی برای تغییر و یا ایراد سند جدید وجود ندارد، پیامی که از سمت آمریکا مخابره می‌شود مبنی بر این است که آنها نیز نمی‌خواهند ذیل برجام قرار بگیرند، زیرا اگر بنا به بازگشت بود با دستور اجرایی رئیس دولت جدید آمریکا می‌توانست این اتفاق صورت بگیرد. دولت دموکرات باید در این موضوع خاص تفاوت چندانی با دولت ترامپ ندارد و اگر تفاوتی وجود دارد، تفاوت در راهبرد است.