سازوكار تشكیل كابینه حسن روحانی

به گزارش نما به نقل از مشرق، طبق اصل 113 قانون اساسی، پس‏ از مقام‏ رهبری، رئیس ‏جمهور عالی ترین‏ مقام‏ رسمی کشور است‏ و مسئولیت‏ اجرای قانون‏ اساسی و ریاست‏ قوه‏ مجریه‏ را جز در اموری که‏ مستقیماً به‏ رهبری مربوط می‏شود، بر عهده‏ دارد.

اصل 114 هم تأکید می‌کند که رئیس‌ جمهور برای مدت‏ چهار سال‏ با رأی مستقیم‏ مردم‏ انتخاب‏ می‏شود و انتخاب‏ مجدد او به صورت‏ متوالی تنها برای یک‏ دوره‏ بلامانع است‏.

طبق قانون، انتخاب‏ رئیس ‏جمهور جدید باید حداقل‏ یک‏ ماه‏ پیش‏ از پایان‏ دوره‏ ریاست‏ جمهوری‏ قبلی‏ انجام‏ شده‏ باشد و در فاصله‏ انتخاب‏ رئیس‏ جمهور جدید و پایان‏ دوره‏ ریاست‏ جمهوری‏ سابق‏، رئیس ‏جمهور پیشین‏ وظایف‏ رئیس‏ جمهوری‏ را انجام‏ می‏دهد.

زمان پایان دوره ریاست جمهوری احمدی‌نژاد، 12 مرداد است؛ چرا که حکم وی 12 مرداد 1388 از سوی مقام معظم رهبری تنفیذ شد و لذا در سالگرد همین روز یعنی 12 مرداد 92، دوره ریاست جمهوری او به پایان می‌رسد و مراسم تنفیذ حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس ‌جمهور منتخب برگزار می‌شود.

پس از برگزاری این مراسم، عملاً دوره سکانداری امور اجرایی کشور توسط رئیس‌ جمهور جدید آغاز خواهد شد؛ مراسم تحلیف رئیس‌ جمهور جدید هم، طبق قانون اساسی پس از تنفیذ حکم وی، در مجلس برگزار می‌شود.

بر اساس تصمیم هیئت رئیسه مجلس، خانه ملت برای برگزاری مراسم تحلیف از روز 13 مردادماه به بعد اعلام آمادگی کرده است؛ طبق اصل 121 قانون اساسی، رئیس‏ جمهور در جلسه‏ای که‏ در مجلس با حضور رئیس‏ قوه‏ قضائیه‏ و اعضای شورای نگهبان‏ تشکیل‏ می‏شود، به ترتیب‏ زیر سوگند یاد می‏کند و سوگندنامه‏ را امضاء می‏نماید:

بسم‏الله‏ الرحمن‏ الرحیم

«من‏ به‏ عنوان‏ رئیس ‏جمهور در پیشگاه‏ قرآن‏ کریم‏ و در برابر ملت‏ ایران‏ به‏ خداوند قادر متعال‏ سوگند یاد می‏کنم‏ که‏ پاسدار مذهب‏ رسمی‏ و نظام‏ جمهوری اسلامی و قانون‏ اساسی‏ کشور باشم‏ و همه‏ استعداد و صلاحیت‏ خویش‏ را در راه‏ ایفای‏ مسئولیت‌هایی‏ که‏ بر عهده‏ گرفته‏ام،‏ به کار گیرم‏ و خود را وقف‏ خدمت‏ به‏ مردم‏ و اعتلای‏ کشور، ترویج‏ دین‏ و اخلاق‏، پشتیبانی‏ از حق‏ و گسترش‏ عدالت‏ سازم‏ و از هر گونه‏ خودکامگی‏ بپرهیزم‏ و از آزادی‏ و حرمت‏ اشخاص‏ و حقوقی‏ که‏ قانون‏ اساسی‏ برای‏ ملت‏ شناخته‏ است‏، حمایت‏ کنم‏. در حراست‏ از مرزها و استقلال‏ سیاسی‏ و اقتصادی و فرهنگی‏ کشور از هیچ‏ اقدامی‏ دریغ نورزم‏ و با استعانت‏ از خداوند و پیروی‏ از پیامبر اسلام‏ و ائمه‏ اطهار علیهم‏السلام‏ قدرتی‏ را که‏ ملت‏ به عنوان‏ امانتی‏ مقدس‏ به‏ من‏ سپرده‏ است‏ همچون‏ امینی‏ پارسا و فداکار نگاهدار باشم‏ و آن‏ را به‏ منتخب‏ ملت‏ پس‏ از خود بسپارم‏».

ماده 204 آیین‌نامه داخلی تصریح می‌کند: "رئیس‌ جمهور، ظرف دو هفته پس از انجام مراسم تحلیف و یا بعد از استعفاء یا سقوط دولت، کتباً اسامى هیئت وزیران را به همراه شرح حال هر یک از وزیران و برنامه دولت تسلیم مجلس مى‏نماید. رئیس مجلس مکلف است در اولین فرصت در جلسه علنى وصول معرفى‏نامه وزیران را اعلام و پس از قرائت، دستور تکثیر آن را صادر نماید.

جلسات مجلس هم یک هفته پس از معرفى دولت، براى بحث و بررسى خط مشى و اصول کلى برنامه دولت و أخذ رأى اعتماد براى هیئت وزیران به‌طور متوالى تشکیل مى‏گردد؛ با پیشنهاد رئیس و تصویب مجلس، جلسات به صورت صبح و بعد از ظهر برگزار خواهد شد و مجلس در این جلسات، نطق نخواهد داشت.

به گزارش خبرگزاری فارس، پس از رأی اعتماد مجلس به کابینه، عملاً هیئت وزیران تشکیل می‌شود و کار خود را آغاز می‌کند.

اصل 142 قانون اساسی تأکید می‌کند: "دارایی‏ رهبر، رئیس ‏جمهور، معاونان‏ رئیس‏ جمهور، وزیران‏ و همسر و فرزندان‏ آنان‏ قبل‏ و بعد از خدمت‏، توسط رئیس‏ قوه‏ قضائیه‏ رسیدگی‏ می‏شود که‏ بر خلاف‏ حق‏، افزایش‏ نیافته‏ باشد".

محمدرضا باهنر نائب رئیس مجلس پیش از این در گفت‌وگو با فارس اعلام کرده بود: «درست است که آقای روحانی دو هفته پس از برگزاری مراسم تحلیف، فرصت معرفی کابینه به مجلس را دارد اما در حال حاضر آقای روحانی یک ماه و نیم فرصت دارد تا کابینه‌اش را انتخاب کند».

وی تصریح کرد: «خیلی خوب است که آقای روحانی نیروهایش را آماده کرده تا بتواند پس از مراسم تحلیف، وزرای پیشنهادی خود را به مجلس معرفی کند؛ اگر مقداری کارها سریع‌تر انجام شود، می‌توانیم امیدوار باشیم که هفته اول شهریور که هفته دولت است، رئیس ‌جمهور جدید با اعضای کابینه‌اش مستقر باشند».