با قاتلان ایرانی آشنا شوید

به گزارش نما، مسعود شایگان در صبح نو نوشت: هرچند وقت یک بار با انتشار خبر مرگ یک فرد مشهور بر اثر بیماری خاص یا تصادفی وحشتناک در رسانه‌ها انواع و اقسام تحلیل از سوی مردم درباره مهم‌ترین عامل مرگ ایرانیان در فضای مجازی منتشر می‌شود. گاهی شایعه سونامی سرطان لرزه بر اندام مردم می‌اندازد و گاهی صنعت هواپیمایی فرسوده ایران را بی‌رحم‌ترین قاتل ایرانیان می‌خوانند، اما آمار دلایل مرگ‌ومیر مردم ایران نشان می‌دهد که دلیل اصلی مرگ مردم ما اغلب نه از سوی عوامل بیرونی و غیرمترقبه بلکه رعایت نکردن سبک زندگی مناسب و عدم رعایت بهداشت فردی و جمعی است. آمارها نشان می‌دهد که بیماری‌های قلبی مانند انسداد شریان اصلی‌ترین علت مرگ مردم ایران است و پس از آن نیز سکته مغزی جایگاه دوم را دارد. البته برخی آمارها در این حوزه ارائه شده است که به نظر می‌رسد از دقت کافی برخوردار نبوده چراکه حتی با گزارش برخی دیگر از معاونان وزارت بهداشت چندان همخوانی ندارد. برای مثال معاون پژوهشی وزیر بهداشت درباره روند رو به رشد سرطان‌ها به ایسنا گفته بود: سرطان علت دوم مرگ در کشور است. بدین ترتیب حدود 22 درصد علل مرگ‌ومیر در کشور را سرطان‌ها شامل می‌شوند. 35 درصد سرطان‌ها به علت چاقی و دیابت است. با توجه به اپیدمی چاقی و دیابت، پیش‌بینی می‌شود که در آینده با شیوع بیشتر سرطان‌ها مواجه باشیم.

این در صورتی است که معاون بهداشت وزارت بهداشت گفته بود: معاون بهداشت وزارت بهداشت، ۴ بیماری عمده مهم‌ترین علل مرگ ایرانیان است، بطوری‌که بیماری‌های قلبی و عروقی سالانه منجر به ۹۳ هزار سکته قلبی می‌شود. ضمن اینکه در سال ۴۳ هزار نفر دچار سکته مغزی می‌شوند. بیماری دیابت و بیماری‌های تنفسی نیز ازجمله این بیماری‌هاست. ضمن اینکه حوادث ترافیکی نیز از علل عمده مرگ ایرانیان محسوب می‌شود.(مهر)

با این حال طبق آمارها تصادفات جاده‌ای سومین عامل مرگ‌ومیر در میان ایرانیان است. مسأله‌ای که البته در طی سال‌های اخیر رو به کاهش بوده است.

دیابت، سرطان معده، فشارخون، بیماری‌های ریوی و اختلال غدد ازجمله عوامل دیگری است که بین 10 عامل اصلی مرگ ایرانیان قرار دارند. یکی از نکات مهم در بین این عوامل ارتباط اکثر آنها با سبک زندگی افراد است به‌گونه‌ای که بنابه توصیه پزشکان با کارهایی مانند ورزش روزانه و اصلاح تغذیه و کم کردن مصرف موادی مانند نمک می‌توان به‌راحتی درصد وقوع آنها را کم کرد.

البته نمی‌توان نقش عواملی مانند آلودگی هوا در وقوع بیماری‌هایی مانند بیماری‌های ریوی را نادیده گرفت و این مسأله مشخصاً به وظایف حاکمیت در برابر جان شهروندان برمی‌گردد.

یکی از نکات قابل توجه در این آمار جایگاه خوب ایران در مرگ‌ومیر ناشی از مصرف الکل است. ممنوعیت مذهبی و قانونی مصرف این ماده باعث شده است که ایران جایگاه 152 جهان در مرگ‌ومیر ناشی از مصرف الکل داشته باشد. عمده کشورهای پایین جدول در این رتبه‌بندی نیز کشورهای اسلامی مانند عراق، سوریه، یمن، بحرین، قطر و افغانستانند. درواقع بسیار کم‌تر از یک درصد مرگ ایرانیان ناشی از این عامل است.

اما اگر بخواهیم نگاهی به آمار دیگر کشورها و مقایسه‌شان با وضعیت ایران بیندازیم الگوهای بعضاً بسیار متفاوتی را نسبت به کشورمان شاهد خواهیم بود. فراوانی برخی امراض مانند سرطان در کشورهای دیگر بسیار بیشتر از ایران است. برای مثال در کشور فرانسه اصلی‌ترین دلیل مرگ، سرطان‌های مربوط به سیستم ریوی است. پس از آن البته امراض مربوط به گردش خون و شریان‌ها در رتبه دوم قرار دارند. عامل سوم البته بیماری آشنایی است که برخلاف تصور ما جزو عوامل اصلی مرگ ایرانیان نیست اما آلزایمر، رتبه سوم را در علت مرگ فرانسویان دارد. سکته مغزی، سرطان سینه، سرطان پروستات، سرطان روده و سرطان پانکراس جزو عواملی هستند که تعداد زیادی از فرانسویان را در سال قربانی می‌کنند. یکی از نکات قابل تأمل رتبه نخست فرانسه در مرگ ناشی از خودکشی در جهان است.

نگاهی به کشورهای همسایه‌مان اما نشان می‌دهد که هر چه به کشورهای نزدیک‌تر توجه می‌کنیم گویی الگوی بیماری‌های مرگ‌آور شبیه‌تر شده و فراوانی برخی بیماری‌ها مانند سکته قلبی بیشتر می‌شود. در کشور ترکیه بیماری‌های مربوط به گردش خود در رتبه نخست و سکته مغزی در جایگاه دوم علت مرگ‌ومیر قرار دارند. بیماری‌های ریوی و سرطان ریه نیز جایگاه سوم و چهارم را در این جدول کسب کرده‌اند. سرطان پروستات، رماتیسم قلبی، فشارخون، سرطان سینه و دیابت ازجمله دیگر عوامل مرگ‌ومیر ترک‌هاست. یکی از نکات قابل توجه در علل مرگ‌ومیر ایرانیان و ترک‌ها آنفلوآنزاها و التهابات ریه است که رتبه‌های زیر 10 دارند.

در عراق نیز مانند ایران سه عامل نخست متعلق به بیماری‌های مربوط به گردش خون، سکته مغزی و تصادف است. دیابت و جنگ نیز رتبه‌های بعدی را دارا هستند. یکی از بیماری‌هایی که در عراق ششمین عامل مرگ تلقی می‌شود و در ایران جزو عوامل اصلی نیست بیماری‌های مربوط به کلیه است.

سکته مغزی پای ثابت عوامل مرگ در جهان در ژاپن نیز رتبه نخست را دارد و پس از آن آنفلوآنزا و التهابات ریوی و بیماری‌های مربوط به گردش خون رتبه بعدی را دارا هستند. سرطان‌هایی مانند معده، ریه، روده، کبد و سینه از دیگر عوامل مهم مرگ ژاپنی‌هاست.