بانكداری داعشی!

ماهنامه همشهری پایداری - مهدی نیماجی: گسترش بانکداری در جهان طی یک قرن اخیر موضوعی بسیار پر اهمیت است اما وقتی این رویداد با فناوری گره می خورد، عرصه ای گسترده در گردش مالی را شاهد خواهیم بود. داعش که در سال های اخیر به عنوان بزرگ ترین گروه تروریستی دنیا شناخته می شود، جمعیتی پنج میلیونی را در مناطق تحت اشغال خود در اختیار دارد. این مسئله نتیجه ای جز بروز یک سیستم اقتصادی پیچیده نخواهد داشت.

همچون یک مافیا

گروه تروریستی داعش که در عراق و سوریه فعال است، نه تنها ثروتمندترین تشکیلات تروریستی تاریخ معاصر است بلکه از نظر تامین مالی نیز موفق عمل کرده و همچون ساختارهای مافیایی اداره می شود. تامین منافع مالی آن که در حدود دو میلیارد دلار برآورد می شود، بیشتر از طریق قاچاق، باج گیری، غارت، گروگان گیری و فروش زنان انجام می شود. از همین روی یکی از نقاط قوت این گروه تروریستی، توان مالی آن است که توانسته با تکیه بر آن، به جذب بسیاری از جوانان بیکار و نیازمند از کشورهای مختلف اقدام کند و به تقویت زیرساخت های خود بپردازد.

آمده اند که بمانند

از سوی دیگر داعش نشان داده که آمده است در دراز مدت در سرزمین های تحت سلطه خود بماند. به همین منظور اقدام به راه اندازی بانک کرده است. در همین راستا در موصل که مرکز داعش بود اقدام به تاسیس بانک کرده تا به واسطه آن اسکناس های قدیمی را تعویض کرده و نیز در زمینه اعطای وام به شهروندان و اعضای خود فعالیت کند. همین مسئله باعث بروز نگرانی درباره تلاش این گروه تروریستی برای جمع آوری مبالغ مالی با هدف تامین هزینه های خود شده است.

همچنین گروه تروریستی داعش با سوءاستفاده از نیاز مالی ساکنان شهر موصل شروع به اعطای وام بدون بهره کرده بود که همین امر باعث افزایش تعداد مراجعه کنندگان شده بود. افتتاح بانک داعش در شهر موصل باعث بروز نگرانی درباره ارسال سپرده ها به اعضای این گروه تروریستی در مناطق مختلف عراق و سوریه شده بود.

بی نیازی از نوع تروریست ها

پایگاه خبری العالم طی گزارشی در این باره می نویسد نگرانی درباره دستیابی داعش به مقدار زیادی از پول رایج عراق وجود دارد که یکی از دلایل این نگرانی واریز ماهانه چهار میلیارد دینار (سه میلیون و 450 هزار دلار) به حساب کارمندان دولتی ساکن مناطق تحت تصرف داعش است. موضوعی که داعش را به دستیابی درآمدهای نقدی برای عملیات تروریستی در خارج از قلمرو خود بی نیاز می کند.

ایجاد سیستم بانکداری و گسترش آن در سرزمین های اشغال شده توسط گروه تروریستی داعش بیانگر این نکته است که توسعه مناطق تحت تصرف داعش به معنای افزایش قدرت اقتصادی این گروه تروریستی نیز هست و کارشناسان معتقدند داعش از بانک خاص خود برای تامین هزینه هایش استفاده خواهد کرد.

درهای باز بانک های ترکیه و قطر

از سوی دیگر تحرکات مالی داعش نشان می دهد همان طور که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و منطقه از نظر نظامی و لجستیکی آنها را پشتیبانی می کنند، در موضوع انتقال پول های داعش به خارج از سوریه و عراق نیز به عنوان پل های ارتباطی عمل می کنند. در همین ارتباط روزنامه اکسپرس با استناد به گزارش یک مرکز پژوهشی اسرائیلی نوشت که بیشتر دارایی های داعش، از چهار سال پیش در بانک های قطر و ترکیه نگهداری می شود و این دو کشور از گروه های تروریستی مانند داعش، القاعده و بوکوحرام و جبهه النصره حمایت می کنند.

می توان پذیرفت داعش با تصرف مناطقی در عراق و سوریه توانسته ذخایر انرژی و نقدی موجود در این مناطق را به اسم «دولت اسلامی» مصادره کرده و در نهایت از آنها برای حمایت های اقتصادی خود در خارج از کشور استفاده کند. این روزنامه با اشاره به گزارش های مراکز مبارزه با تروریسم تاکید کرد که تنها راه شکست داعش، خشکاندن منابع مالی آن است. بر اساس گزارش اکسپرس، داعش در آغاز منابع مالی هنگفتی در اختیار داشته اما اکنون حملات هوایی گسترده علیه تاسیسات نفتی اش، بیشتر ظرفیت تولید نفت این گروه را از میان برده است. در گزارش اکسپرس آمده است، گروه تروریستی داعش اکنون تلاش می کند ده ها میلیون دلار منابع مالی مورد نیاز خود برای ادامه برداشت نفت را به دست آورد.

رکود درآمد در سرزمین داعش

در خصوص چگونگی درآمد و پرداخت حقوق به اعضای داعش باید گفت که این گروه تروریستی 60 هزار نیروی تحت امر دارد که 20 هزار نفر از آنها نیروی خارجی است. البته در گزارش هایی نیز کل نیروهای داعش 40 هزار نفر برآورد شده است. در برآوردهایی که ایندیپندنت از طریق گفتگوهای متعدد و جمع آوری اطلاعات داشته، نیروهای محلی داعش در عراق حقوق ماهانه ای معادل 500 دلار دریافت می کردند که اخیرا به 350 دلار در ماه کاهش یافته؛ اما نیروهای رده بالاتر و فرماندهان داعش مبالغی به مراتب بالاتر دریافت می کنند.


کاهش این درآمدها نیز با بمباران و آزادسازی مناطق تحت اشغال داعش مرتبط است و با از دست دادن مناطق نفت خیز بیجی و همچنین بمباران کاروان نفتی داعش در جوار مرز سوریه توسط روسیه، بخش قابل توجهی از درآمدهای این جریان تروریستی نابود شده است.

حقوق بگیران تروریسم

ایندیپندنت ادامه می دهد حدود 20 هزار نیروی خارجی برای داعش مبارزه می کنند که این افراد هم با حداقل حقوق ماهانه 800 دلار و بالاتر از آن عضو داعش شدند. به این ترتیب اگر متوسط حقوق پرداختی به 20 هزار نفر را 600 دلار در نظر بگیریم، در ماه رقمی بالغ بر 12 میلیون دلار و سالانه 144 میلیون دلار معادل 432 میلیارد تومان (بر اساس هر دلار 3000 تومان) را شامل می شود. نیروهای محلی داعش هم رقمی در حدود 200 دلار در ماه دریافت می کنند که در سال 2400 دلار می شود که در مجموع برای 40 هزار نفر 96 میلیون دلار معادل 288 میلیارد تومان می شود. به این ترتیب حقوق پرداختی 60 هزار عضو داعش در سال 250 میلیون دلار است.

رد پای نه چندان پنهان

بدیهی است تهیه تسلیحات نظامی، تبلیغات رسانه ای و دستمزد دیگر کارمندان این گروه نیز هزینه هایی دارد که به جهت دسترسی نداشتن به اطلاعات لازم در این گزارش بررسی نشده است اما می توان تصور کرد این درآمدها نیز چگونه تهیه می شود. کافی است خروجی های رسانه ای داعش در ابعاد چند رسانه را بررسی کرد و دریافت این گروه تروریستی از آخرین تجهیزات فیلمسازی استفاده می کند که تهیه آن نیاز به حمایت رسمی خارجی دارد.